به گزارش مجله
شبانه باشگاه خبرنگاران، مصطفی غلامی در وبلاگ بسیج آذرآب آورده است:
امر به معروف و نهی از منكر، پیشینه ای به قدمت تاریخ حیات انسان دارد. نخستین انسان دعوت كننده به نیكی، آدم بود و پس از وی نیز پیام آوران وحی و پیروان آنان در انجام این وظیفه مهم تلاش كرده اند. تاكیدهای مكرر قرآن كریم، در خصوص امر به معروف و نهی از منكر بیانگر اهمیتی است كه اسلام برای سالم سازی محیط اجتماع و مبارزه با عوامل فساد و گناه قائل شده است.
اهمیت فریضه امر به معروف و نهی از منكر تا بدانجاست كه سایر فرایض و دستورهای اسلامی در پرتو اجرای آن، بر پا داشته می‌شود و جامعه اسلامی محقق میگردد؛ از این رو هرگاه در جامعه ای این فریضه مهم به اجرا گذاشته نشود و افراد در قبال پیاده شدن این امر خطیر احساس مسئولیت نكنند مرگ آن جامعه حتمی خواهد بود. قیام امام حسین (علیه السّلام) نیز برای اجرای این دو فریضه الهی بود.
سیگار و مضرات آن
طلیعه
و اما حق نفس تو نسبت به خویش این است که: نیروهای خود را در راه پیروی از روش خدایی بکارگیری (خود را معطل و بی بهره قرار ندهی) در آخرین حد توانایی، وجود خود را به کمال برسانی تا تنها اطاعت گزار "الله" باشد. و نسبت به هر یک از اعضاء خودت که خدا آنها را وسیله کمال و پیشرفت تو قرار داده است حق آنها را ادا کنی، و از خدا در این راه یاری بطلبی.(1)
امام سجاد (ع)
***
عوارض و آسیب های ناشی از سیگار
از میان تمامی آثار نامطلوب ابتلاء به سیگار، مهمترین آنها عبارتند از:
1) تهدید جدی سلامت فرد
چنانچه در گذشته، متخصصان پزشکی درباره تأثیر ابتلاء به سیگار بر بیماری افراد اظهار نظر می کردند، اینک هیچگونه تردیدی در این باره ندارند و متفق القولند که تأثیر سیگار بر بیماریهایی همچون سرطان ریه قطعی و حتمی است.
2) تهدید سلامت اطرافیان
خطرات ناشی از دود سیگار نه تنها فرد سیگاری بلکه اطرافیان او را نیز مورد تهدید قرار می دهد.
3) بدآموزی برای فرزندان
یکی از نسبتهای میان فرزندان و والدین، الگوپذیر و الگو است. زمانی که یکی از والدین و یا هر دو به سیگار کشیدن اقدام می نمایند، فرزندانشان بتدریج با این وضعیت خو گرفته و آن را لازمه زندگی تلقی می کنند.
4) زمینه سازی برای اعتیاد
آلوده شدن به سیگار، فرد را از حیث روحی و روانی در شرایطی قرار می دهد که میان خود و اعتیاد فاصله چندانی احساس نمی کند.
5) اسراف
یکی از مواردی که حقی بر گردن انسان دارد مال اوست با این توضیح که حضرت امام سجاد(ع) در بیان آن فرمودند: از حقوق مال این است که آن را جز از راه صحیح و مشروع بدست نیاوری و جز در راه مفید خرج نکنی.(2)
زمینه های روانشناختی و جامعه شناختی مسأله
اینک پس از بیان شمه ای از عوارض آسیب زای سیگار کشیدن، به بررسی زمینه های آن می پردازیم. پاره ای از مهمترین عوامل پیدایش مسأله عبارتند از:
1) ارضاء حس بزرگی
برخی از نوجوانان، به منظور ارضاء احساس بزرگ شدن، دست به چنین رفتاری می زنند تا بلکه در چشم و دل دیگران، بزرگ جلوه کنند.
2) به فراموشی سپردن مشکلات
عده ای برای از یاد بردن مشکلات و معضلات زندگیشان، به سیگار پناه می برند.
3) وسوسه پذیری
در برهه ای از جوانی، افراد به راحتی تسلیم وسوسه های دوستان می شوند، لذا تحت تأثیر وسوسه ها، اقدام نموده و بتدریج به آن وابسته می شوند.
4) تقلید رفتارهای پیشین
کودکان و نوجوانان، چنانچه ببینند عده ای از آنها که مورد قبول ایشان هستند، سیگار می کشند گویی قبح مسأله نزد آنها از بین رفته است و لذا تحت تأثیر بدآموزی های مورد اشاره، به سیگار روی می آورند.
5) عادی شدن یک پدیده ناهنجار
شیوع و گسترش سیگار در میان قشرهای مختلف جامعه موجب عادی شدن آن و از بین رفتن قبح و زشتی مسأله می شود.
6) تأثیر فیلمها و سریالها
پخش فیلمها و سریالهایی که در آنها چهره های محبوب نوجوانان و جوانان، اقدام به سیگار کشیدن می کنند، تأثیر جدی بر تقلید از آنان و من جمله سیگار کشیدن آنها می گذارند.
7) دسترسی ارزان و آسان
غالباً وسوسه پذیری نوجوانان نسبت به پدیده ای همچون سیگار کشیدن و یا استعمال مواد مخدر با وجود عاملی، همچون دسترسی آسان و ارزان به آنها تشدید و تقویت می شود.
8) تنهایی مداوم
برای نوجوانان و جوانانی که در تنهایی مداوم و طولانی به سر می برند، و نیاز به دل مشغولی هایی دارند، وسوسه سیگار می تواند از جذابیت خاصی برخوردار باشد.
9) اختلال در ارتباطات انسانی
برخی به دلیل وجود مشکل ارتباطی با اطرافیان و به ویژه والدین، و در مواردی ابراز مخالفت با آنان، اقدام به سیگار کشیدن می کنند.
پیشنهادها و راهکارها
پاره ای از پیشنهادها برای مقابله با این پدیده ناهنجار عبارتند از:
1) شیوه گروه درمانی
بهره گیری از تکنیک های جدید روان درمانی و گروه درمانی جهت عمل معضلات و مشکلات افراد سیگاری، با نتایج موفق و رضایت بخشی همراه بوده است. غالباً شیوه گروه درمانی که توام با تبادل تجربیات افراد شرکت کننده است، در ترغیب افراد به ترک سیگار، شیوه ای کارآمد و موفق بوده است.
2) تقویت و افزایش روابط اجتماعی
کمک به آن دسته از نوجوانان و جوانان که نتوانسته اند روابط اجتماعی موفقی با دوستان و همسالان خود داشته باشند تا بر احساس کمرویی و شرم و حیا افراطی شان غلبه کنند.(3)
3) تقویت حس خودباوری
در برخورد با نوجوانان و جوانانی که قدرت نه گفتن به دیگران را ندارند، با تقویت حس خود باوری آنها، می توان از آلودگی آنان به سیگار و سایر موارد نظیر مواد مخدر، پیشگیری نمود.
4) عوامل جایگزین
در صورت مواجهه با افراد سیگاری که صرفاً به جهت نداشتن موقعیت و شرایطی که آنها را به نحوی دلگرم و مشغول کند، می توان از جایگزین هایی استفاده نمود که هدف اصلی آنها، برنامه های سالم مفرح و جهت دهنده به انرژی فراوان آنهاست.
