به گزارش سرويس بين الملل باشگاه خبرنگاران به نقل از "آسيا تايمز"؛ در اين يادداشت که تحت عنوان "سفر مهم لاوروف به ايران" چاپ شده، آمده است؛ سرگئي لاوروف به نشانه اراده مسکو در ايفاي نقشي فعال در ديپلماسي منطقه اي روز چهارشنبه هفته گذشته راهي تهران شد تا در خصوص يک سلسله مسائل، از جمله مذاکرات هسته اي آتي در مسکو و نيز کنفرانس مسکو درباره سوريه، با مقامات ارشد ايران گفتگو کند.

از نظر ژئو استراتژيکي، دو کشور سوريه و ايران هم پيمانان معتبري براي روسيه در خاورميانه هستند که غرب قصد دارد در آنها دست به تغيير رژيم بزند، که اگر نسخه هايش در مورد اين دو کشور موفقيت آميز باشد، برتري آشکاري بر روسيه خواهد داشت.

بنابراين جاي تعجب ندارد که در نشست اخير سازمان همکاري شانگهاي، ولاديمير پوتين بر روي مسئله جنگ در هريک از اين کشورها (ايران و سوريه) خط قرمزي کشيد و دستهاي واشنگتن و ناتو را در منطقه بست.

در تقابلي آشکار با دولت جديد فرانسه، که به صراحت با مشارکت ايران در نشست بين المللي فرانسه در مورد سوريه مخالفت کرده و از تفکر خطرناک مداخله نظامي ناتو در سوريه استقبال کرد، مسکو سرگرم کار بر روي کنفرانسي موازي با مشارکت ايران، ترکيه و اعضاي دائم شوراي امنيت سازمان ملل براي اجراي طرح صلح کوفي عنان است.

اين موضوع نشان دهنده ابتکار جديد دولت پوتين است که در يک سلسله مسائل سياسي و ژئواستراتژيک با آمريکا و ناتو اختلافاتي دارد.

اکنون سوال اينجاست که با توجه به رقابت امروز واشنگتن و مسکو، آيا آمريکا حاضر است در مورد دو موضوع ايران و سوريه نقش اصلي را به روسيه واگذار کند؟

در مورد مسئله مذاکرات هسته اي ايران، پوتين در جريان نشست شانگهاي، ديدار سازنده اي را با احمدي نژاد داشت و به درستي از حق ايران در داشتن فناوري صلح آميز هسته اي، دفاع کرد.

اين موضع پوتين تحت عنوان موافقت روسيه با تملک ايران به چرخه کامل سوخت هسته اي تحت نظارت دقيق بين المللي تعبير شد که اين امر با موضع رسمي آمريکا که خواهان توقف تمام فعاليتهاي غني سازي اورانيوم، البته ابتدا توقف غني سازي اورانيوم به ميزان 20 درصد به عنوان"گام اول"، کاملا مغايرت دارد.

يک استاد علوم سياسي دانشگاه تهران که نخواست نامش فاش شود، در گفتگو با آسيا تايمز، گفت؛ "به طور سنتي روسيه دوست ندارد ميزبان کنفرانس بين المللي باشد که آن کنفرانس به نتيجه نمي رسد، به همين دليل است که لاوروف به تهران سفر کرده تا اختلافات بين دو طرف (ايران و گروه 1+5) را برطرف کند".

اين موضوع کاملا درست است، اما آيا واشنگتن که احساس مي کند در پرونده هسته اي ايران در پيشاپيش گروه قرار دارد، مايل است عقب بنشيند و به پوتين و مسکو اجازه دهد با کسب موفقيت در حل بن بست هسته اي ايران، اعتباري براي خود بدست آورد که قطعا چهره منطقه اي و بين المللي روسيه را تقويت خواهد کرد؟

البته روابط روسيه_ آمريکا بسيار پيچيده و حاکي از همکاري هاي زيادي است، مانند نقش روسيه در تسهيل مسير تدارکاتي براي نيروي ناتو در افغانستان.

مشاوران باراک اوباما در حال بررسي و سبک و سنگين کردن چانه زني با پوتين در مورد هر دو مسئله (ايران و سوريه) هستند.

بنابه گفته استاد دانشگاه تهران؛ نشست مسکو ميان ايران و گروه 1+5، فرصت بي نظيري براي مسکو فراهم مي کند تا مهارت هاي ديپلماتيک خود را نشان دهد که اگر درست نقش خود را ايفا کند، حتي مي تواند چشم جامعه بين المللي را نيز خيره کند، اما اين امر به آمريکا و اتحاديه اروپا هم بستگي دارد که با اين موضوع، موافقت کند.

يک عامل پيچيده کننده موضوع، رابطه اي است که بين بحران سوريه و بحران هسته اي ايران وجود دارد.

کداميک بالاترين اولويت را دارد و براي چه کسي؟

با توجه به نامه اخيري که توسط گروه طرفدار اسرائيل موسوم به آيپک در واشنگتن منتشر شده و در آن از دولت باراک اوباما خواسته شده با ايران هيچ گونه مصالحه اي نداشته باشد و در مسکو موضع سرسختانه اي اتخاذ کند، اسرائيل و دوستانش مي خواهند "تهديد ايران" را بالاتر از ديگر موضع ها قرار دهند.

با اين وجود، بحران سوريه و نقش بالقوه ايران به عنوان يکي از حاميان اصلي دمشق، مي تواند تاکيد بر محورتي موضوع هسته اي ايران را خنثي کند.

از طرف ديگر، با در نظر گرفتن چشم انداز مداخله آينده غرب در سوريه، اين تفکر سياسي سرسختانه را در ايران تشديد مي کند که تهران با هرگونه مصالحه جدي در مورد حقوق هسته اي خود مخالف است؛ زيرا بسياري در ايران و منطقه بر اين باورند که مداخله غرب در سوريه، مقدمه اي براي تجاوز آينده به ايران است.

استاد علوم سياسي دانشگاه تهران، پيش بيني کرد؛ اگر لاوروف نقش خود را خوب ايفا کند، ما مي توانيم شاهد نشست موفقيت آميزتري در مسکو در قياس با بغداد و قبل از آن در استانبول باشيم.

در نتيجه، تهران پس از هفته ها کلنجار رفتن با کاترين آشتون رئيس سياست خارجه اتحاديه اروپا، ناگهان نسبت به چشم انداز نشست مسکو در مقايسه با چند روز قبل، بسيار خوشبين شده است.

يک دليل قابل توجه براي چنين خوشبيني، آن است که قرار است در نشست مسکو، طرح "گام به گام" که چندي قبل توسط لاوروف پيشنهاد شده بود، دوباره مطرح شود.

طبق اين طرح، قرار است در ازاي همکاري تدريجي ايران با خواسته هايخارجي در رابطه با برنامه هسته اي اش _از جمله افزايش شفاف سازي از طريق همکاري با آژانس_ تحريم هاي تحميلي عليه ايران نيز حذف شود.

در مورد همکاري ايران و آژانس در خصوص شفاف سازي بيشتر، هنوز ايران و آژانس درمورد مداليته اي براي اين همکاري جديد به توافق نهايي دست نيافته اند، شايد بخشي از آن به اين دليل است که تهران نگران آن است که اگر قبل از نشست مسکو چنين توافقي صورت بگيرد، خود را از يک برگ برنده ارزشمند محروم کرده باشد.

نگراني ديگر تهران که در مصاحبه اخير نماينده ايران در آژانس بين المللي انرژي اتمي با "آسيا تايمز" مطرح شد، اين است که دولت هاي غربي از آژانس به عنوان يک ابزار سياسي و حتي جاسوسي استفاده مي کنند.

در حاليکه تهران مايل است مانع از اجراي تحريم هاي نفتي اروپا که قرار است از اول ژوئيه عملي شود، بشود.

ايران اميدوار است که روسيه و چين از طرح خود که در نشست بغداد مطرح کردند و براي اولين بار مسئله غني سازي 20 درصد اورانيوم را روي ميز گذاشتند، حمايت کنند.

طبق گفته برخي تحليلگران سياست خارجي تهران؛ در قبال انعطاف پذيري ايران در بغداد، هيچ نشانه اي از انعطاف پذيري غربي وجود نداشت و اگر آمريکا و هم پيمانانش بر خط قرمزهاي غيرمنطقي و غير واقع بينانه خود اصرار کنند، نشست مسکو به شکست خواهد انجاميد.

اکنون سوال اصلي اين است که غرب در نشست مسکو چطور بازي خواهد کرد؟

 ترجمه از رضا عسگري