جعفر مهراد، رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری (ISC) در گفتگو با خبرنگار صنفي، آموزشي باشگاه خبرنگاران گفت: دانشگاه تهران بزرگترین دانشگاه جمهوری اسلامی ایران است که نزدیک به یک قرن فعالیت آموزشی و تحقیقاتی دارد و به دلیل ساختار ویژه آن همواره عملکرد این دانشگاه از نظر تحقیقاتی و آموزشی الگویی برای سایر دانشگاه های منطقه بوده است.

وی افزود: به دلیل وسعت و دامنه بسیار گسترده رشته های موضوعی در این دانشگاه، عملکرد این سازمان چه در سطح داخل که معمولاً به زبان فارسی و چه در سطح بین المللی که در قالب مقاله های انگلیسی در نشریان معتبر بین المللی چاپ می شود در خور توجه است.

مهراد شناسایی شکل صحیح انتشارات علمی اعضای هیئت علمی را یکی از چالش های ISC این است که بتوانیم به شکل صحیح انتشارات علمی اعضای هیئت علمی و محققان را شناسایی نموده و آنها را جزو عملکرد پژوهشی دانشگاه ها و یا محل خدمت نویسندگان آثار مثبت کنیم به همین دلیل پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در گذر زمان از یک رویکرد مهم که معمولاً برنامه ها و مدل های رتبه بندی دانشگاه ها بوده استفاده می کند.

وی تصریح کرد: عملکرد پژوهشی دانشگاه های تهران بین سال های 1378 تا 1390 به شرح ذیل است.

تعداد کل مقالات 18295

با یک نگاه اجمالی مشاهده می کنیم که هر سال بر تعداد مقالات این دانشگاه افزوده شده است.

*رشته علوم انسانی با 42 درصد توانسته رتبه اول از میان رشته ها را در دانشگاه تهران به دست آورد

سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام در ادامه گفت: رشد نرخ تولیدات علمی دانشگاه تهران به زبان فارسی دلایل مختلفی دارد که از همه مهمتر افزوده شدن بر تعداد نشریات علمی فارسی است که این خود زمینه مناسبی برای فعالیت دانشمندان و پژوهشگران جمهوری اسلامی ایران را فراهم آورده است.

وی افزود: عامل دوم ارزیابی عملکرد دانشگاه ها توسط ISC است این عامل موجب شده است اعضای هیئت علمی و شاغلان تحقیقاتی آثار خود را در ISC ثبت نموده و از نتیجه فعالیت های تحقیقاتی خود به ویژه در بخش ارتقای رتبه مبتنی بر ISC استفاده کنند.

مهراد به مقالات ثبت شده برای سال های 1389 و 1390 که کمتر از سال های قبل از آن اشاره کرد و گفت: علت این امر انتشار با تأخیر نشریات، عدم ارسال به موقع نشریات به ISC و توزیع نامناسب نشریات در سطح کشور بوده که متأسفانه کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی و کاربران این سازمان ها نیز از این موضوع رنج می برند.

وی تصریح کرد: جدول آمار حوزه های موضوعی و درصد از مقالات منتشر شده توسط دانشگاه تهران به ترتیب به شرح ذیل است.

مهراد تصریح کرد: در ISC تقسیم رشته ها به رشته های فرعی تر امکان پذیر است و دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشی بر حسب علاقه ای که دارند می توانند عملکرد رشته های موضوعی را نیز به صورت منفرد و جداگانه مطالعه کنند که به عنوان مثال آمار 10 رشته فرغی تی به شرح ذیل است.

وی اظهار داشت: این جدول در حقیقت جنبه هایی از واقعیت های رشته های موضوعی را می نمایاند که سیاست گذاران و برنامه ریزان دانشگاه برای شناخت نقاط قوت و ضعف خود می توانند از این مؤلفه استفاده نموده، سیاست های خود را اصلاح و یا در صورت تأیید همین سیاست ها را ادامه دهند.

وی خاطرنشان کرد: تعداد اعضای هیئت علمی، میزان سرمایه گذاری دانشگاه در رشته های موضوعی، تعداد دانشجویان تحصیلات تکمیلی و احساس ضرورت انجام پژوهش های تحقیقاتی از عوامل مهمی هستند که در افزایش یا کاهش تعداد مقاله های موضوعی اثر می کند.

*19/18 درصد مقالات داتشگاه تهران توسط یک فرد به رشته تحریر در آمده است

مهراد در ادامه گفت: الگوي نویسندگی در مقالات فارسی در دانشگاه تهران نشان می دهد که از مجموع 18295 مقاله 19/18 درصد توسط یک نفر به رشته تحریر در آمده است که جدول آماری این بخش به شرح ذیل است.

الگوی نویسندگی در مقالات

وی افزود: این بخش از داده های ISCمی تواند در راهنمایی معاونت پژوهشی و رؤسای گروه های آموزشی و تحقیقاتی که راهبری تحقیقات را به دست گرفته اند مورد استفاده قرار می گیرد.

*دانشگاه تربیت مدرس و ازاد علوم و تحقیقات بیشترین همکاری را با دانشگاه تهران داشتند

مهراد در ادامه گفت: مبحث تمایز بین تعاملات اساتید یکی از مباحث مهم به شمار می آید که الگوی مشارکت مؤسسات در مقالات آن دسته از سازمان هایی که از نظر جغرافیایی گاهی دارای نوعی همجواری و گاهی از نظر بعد مسافت دور افتاده می باشند قابل شناسایی هستند که جدول آن به شرح ذیل است.

جدول الگوی مشارکت مؤسسات در مقالات

وی افزود: البته جدول 10 مؤسسه علمی آموزشی که بیشترین همکاری را با دانشگاه تهران داشته اند نیز به شرح ذیل است

مهراد تصریح کرد: بررسی روند ساختار موجود در تعاملات علمی دانشگاه تهران نشان می دهد که با وجود تفاوت های فراوان در ذات فعالیت های تحقیقاتی و تحقیقات علمی اینگونه از فعالیت ها در وهله اول غالباً بین آن دسته از مؤسسات و سازمان هایی اتفاق می افتد که از قرابت و همجواری جغرافیایی برخوردار باشد که نمونه بارز آن همکاری دانشگاه های تربیت مدرس، آزاد، (واحد علوم و تحقیقات، علوم پزشکی و شهید بهشتی است که از نظر موقعیت جغرافیایی با دانشگاه تهران در یک منطقه قرار دارند./ح