به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، قسمت سوم مستند بازخوانی برجام روز 4/5/1394 از شبکه خبر پخش شد. در این گزارش، متن مکتوب این مستند ارائه شده است.
در متن برجام بعد از مقدمه و مفاد عمومی نوبت به تشریح اقدامات داوطلبانه ایران و 1+5 می‌رسد.
در ابتدا مطالب مربوط به بخش هسته‌ای:
بندهای مربوط به مسائل هسته‌ای در برجام، 17 بند را شامل می‌شود:
1- غنی‌سازی 2- تحقیق و توسعه 3- ذخایر (اراک، آب سنگین، بازفرآوری و شفافیت و اقدامات اعتمادساز)
الف) غنی سازی، تحقیق و توسعه غنی‌سازی، ذخایر:
1-طرح بلند مدت ایران شامل برخی محدودیت‌های مورد توافق در مورد همه فعالیتهای غنی‌سازی اورانیوم و فعالیتهای مرتبط با غنی‌سازی اورانیوم از جمله برخی محدودیت‌های مشخص در برخی فعالیتهای خاص تحقیق و توسعه برای 8 سال نخست و به دنبال آن با یک ضرب‌آهنگ معقول تکامل تدریجی به سمت مرحله بعدی فعالیتهای غنی‌سازی ایران برای اهداف منحصرا صلح‌آمیز، به نحو موصوف در پیوست 1 خواهد بود.
ایران به تعهد داوطلبانه خود به نحو شرح داده شده در برنامه بلندمدت غنی‌سازی، تحقیق و توسعه غنی‌سازی خود که به عنوان بخشی از اعلامیه اولیه ایران برای پروتکل الحاقی ارائه خواهد شد پایبند خواهد بود.
2- ایران طی 10 سال از رده خارج کردن سانتریفیوژهای IR-1 خود را آغاز خواهد نمود.
طی این دوره ایران ظرفیت غنی‌سازی خود را در نطنز حداکثر تا ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم توسط تعداد 5060 دستگاه سانتریفیوژ IR-1 نصب شده نگه خواهد داشت.
سانتریفیوژهایی که اضافی و زیرساخت‌های غنی‌سازی مربوطه در نطنز تحت نظارت مستمر آژانس به شرحی که در پیوست 1 آمده است ذخیره خواهد شد.
بنابراین ایران طی 10 سال 5060 سانتریفیوژ فعال خواهد داشت و بقیه 19 هزار سانتریفیوژ ایران در سالنی تحت نظارت مستمر آژانس قرار خواهد داشت.
حال اگر یک کدام از این سانتریفیوژهای فعال خراب شود، چه باید کرد؟
در پیوست 1 برجام آمده است که هر سانتریفیوژی که صدمه ببیند، بازرسان آژانس خراب بودن آنرا باید تائید کنند تا ایران بتواند یک سانتریفیوژ را از انبار خود جایگزین آن کند، البته آن هم تحت نظارت بازرسان آژانس خواهد بود.
ادامه بازخوانی آژانس در بحث تحقیق و توسعه:
3-ایران تحقیق و توسعه غنی‌سازی را به شیوه‌ای که به انباشت اورانیوم غنی شده منتج نشود ادامه خواهد داد.
تحقیق و توسعه غنی‌سازی اوورانیوم در ایران برای مدت 10 سال صرفا با سانتریفیوژهای IR-4، IR-5، IR-6، IR-8 به شرحی که در پیوست 1 آمده است صورت خواهد گرفت،همچنین ایران براساس ترتیباتی که در پیوست 1 آمده است در سایر فناوری‌های جداسازی ایزوتوپ برای غنی‌سازی اورانیوم وارد نخواهد شد.
ایران به تست دستگاه‌های IR_6 و IR-8 ادامه خواهد داد و در میانه سال هشتم تست تا 30 دستگاه ماشین IR-6 و IR-5 را به نحو مشخص شده درپیوست 1 آغاز خواهد کرد.
4- همچنان که ایران سانتریفیوژهای IR-1 را از رده خارج می‌نماید اقدام به ساخت یا مونتاژ سانتریفیوژ نخواهد کرد، به استثناء نحوه‌ای که در پیوست 1 مندرج است و سانتریفیوژهای از کار افتاده را با نوع مشابه جایگزین خواهند نمود.
ایران تولید دستگاه‌های سانتریفیوژ پیشرفته را صرفا برای فعالیتهای مشخص شده در این برجام انجام خواهد داد.
از پایان سال هشتم و به نحو مندرج در پیوست 1 ایران آغاز به ساخت تعداد مورد توافقی از دستگاه‌های سانتریفیوژ IR-6 و IR-8 بدون روتورز نموده و تمامی دستگاه‌های تولید شده را در نطنز تا زمانی که براساس برنامه بلندمدت ایران مورد نیاز واقع شوند، تحت نظارت مستمر آژانس انبار خواهند نمود.
در پیوست 1 که چندبار در برجام مسائل به آن ارجاع داده شده، درباره تحقیق و توسعه بر روی سانتریفیوژها آمده است:
ایران در 10 سال آینده فقط می‌تواند تست مکانیکی را حداکثر روی 2 سانتریفیوژ انجام دهد.
تست مکانیکی مرحله‌ای است که در واقع تحقیق و توسعه را مفید و عملیاتی خواهد کرد.
نکته دیگر اینکه ایران تا 8 سال ونیم فقط روی تک ماشین‌های IR-6 و IR-8 حق آزمایش دارد و از آن به بعد هم می‌تواند روی آبشارهای حداکثر 30سانتریفیوژی آزمایش کند.
همچنین قسمت اول و دوم بازخوانی دیباچه "برجام" هسته‌ای را در اینجا بخوانید.
ایران طی 10 سال 5060 سانتریفیوژ فعال خواهد داشت + فیلم
ادامه دارد....