آنچه نهادهای قانونی باید در مورد آن تصمیم بگیرند/ بازخوانی دیباچه "برجام" هسته‌ای + فیلم
آنچه در پایان مذاکرات هسته ای میان ایران و 5+1 به عنوان جمع بندی در اختیار همگان قرار گرفته، متنی است که ابعاد و جوانب مختلف آن قابل بررسی و تحلیل است. باشگاه خبرنگاران در چند قسمت، متن این جمع بندی را بازخوانی خواهد کرد.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، قسمت اول مستند بازخوانی برجام روز جمعه 2/5/1394 از شبکه خبر پخش شد. در این گزارش، متن مکتوب این مستند ارائه شده است.
دیباچه برجام
مذاکرات 12 ساله هسته‌ای سرانجام با موافقت ایران و گروه 1+5 درباره برنامه جامع اقدام مشترک یا "برجام" به پایان رسید.
بازخوانی برجام کمک می‌کند تا مسیر و جزئیات اجرایی نتایج این مذاکرات پیچیده و حساس بهتر شناخته شود.
برجام یک دیباچه، یک مقدمه و مفاد عمومی دارد بعلاوه 4 بخش.
1-هسته‌ای
2- تحریم‌ها
3- برنامه اجرایی
4- سازوکار حل اختلافات
در این صفحه از همه آنها مطلع خواهید شد.
دیباچه:
گروه 1+5 (چین، فرانسه، آلمان، فدراسیون روسیه، انگلیس و ایالات متحده و نماینده عالی اتحادیه اروپایی در امور خارجی و سیاست امنیتی) و جمهوری اسلامی ایران از ا ین "برنامه جامع اقدام مشترک" (برجامِ) تاریخی، که اطمینان می‌دهد برنامه هسته‌ای ایران، یک برنامه صرفا صلح آمیز است و نشانگر یک تغییر بنیادی در رویکردشان، نسبت به این مسئله است استقبال می‌کنند.
آنها پیش بینی می‌کنند که اجرای کامل این برجام کمک مثبت به صلح و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی خواهد بود.
ایران مجددا تأکید می‌کند که تحت هیچ شرایطی به دنبال تسلیحات هسته‌ای، ساخت یا استحصال آنها، نخواهد بود.
ایران معتقد است که این برجام به این کشور اجازه خواهد داد، برنامه هسته‌ای صرفا صلح آمیز و بومی خود را، با توجه به ملاحظات علمی و اقتصادی و با درنظر داشتن (ضرورتِ) اعتمادسازی و ترغیب همکاری بین‌المللی، به پیش ببرد.
بر این اساس، بعد از محدودیت‌های اولیه‌ای که بطور متقابل تعیین شده و در این برجام توضیح آنها آمده است، تکامل تدریجی برنامه هسته‌ای صلح آمیز ایران، شامل فعالیت‌های غنی‌سازی {و تبدیل آنها آن فعالیت‌ها به} یک برنامه تجاری، که صرفا اهداف صلح آمیز را در چارچوب هنجارهای بین‌المللی عدم اشاعه دنبال می‌کند، طی مدت زمانی معقول دنبال خواهد شد.
گروه 1+5 معتقد است اجرای این برجام به آنها اجازه خواهد داد نسبت به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران اطمینان حاصل کند.
برجام پارامترهایی را که بطور متقابل تعیین شدند و براساس محدودیت‌های مورد توافق در زمینه دامنه برنامه هسته‌ای ایران شامل فعالیت‌های غنی‌سازی و تحقیق و توسعه مورد توافق قرار گرفته‌اند منعکس می‌کند.
برجام نگرانی‌های گروه 1+5 را از طریق اقدامات جامعی مانند شفاف‌سازی و راستی آزمایی مورد توجه قرار می‌دهد.
برجام به برداشتن جامع تمام قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و نیز تحریم‌های چند جانبه و یک جانبه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران منتهی خواهد شد و امکان دسترسی ایران در حوزه‌هایی مانند تجارت، فناوری، امور مالی و انرژی را فراهم خواهد آورد.
بعد از دیباچه مقدمه و مفاد عمومی در شانزده ماده تشریح شده است در بند اول تأکید شده است برجام یک فرایند گام به گام است و شامل تکالیف متقابل ایران و 1+5 می‌شود.
در بند دوم مقدمه و مفاد عمومی هم تصریح شده که اجرای کامل برنامه برجام موجب حصول اطمینان از ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران خواهد بود.
بقیه بندهای برجام
3- ایران مجددا تأکید می‌نماید که هیچ‌گاه و تحت هیچ شرایطی درپی سلاح‌های هسته‌ای، تولید و یا بدست آوردن آنها نخواهد بود.
4- اجرای موفقیت آمیز این برجام، ایران را قادر خواهد ساخت تا بطور کامل حق خود بر انرژی هسته‌ای جهت مقاصد صلح آمیز را طبق مواد ذیربط معاهده عدم اشاعه هسته‌ای و همسو با تعهداتش در آن سند محقق نماید و در نتیجه با برنامه هسته‌ای ایران همچون برنامه هر دولت دیگر غیر دارنده سلاح‌های هسته‌ای عضو معاهده منع تولید و تکثیر سلاح‌های هسته‌ای (NPT) رفتار خواهد شد.
5- این برجام به برداشتن تمام قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد و نیز تحریم‌های چند جانبه و یک جانبه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران منتهی خواهد شد و امکان دسترسی ایران در حوزه‌هایی مانند تجارت، فناوری، امور مالی و انرژی را فراهم خواهد آورد.
6- گروه 1+5 و ایران مجددا بر تعهدات خود نسبت به اهداف و اصول ملل متحد به نحو مندرج منشور سازمان ملل متحد تأکید می‌نماید.
7- گروه 1+5 و ایران اذعان می‌نمایند که معاهده عدم اشاعه هسته‌ای کماکان مبنای اساسی رژیم عدم اشاعه هسته‌ای و رکن بنادین پیگیری خلع سلاح هسته‌ای و استفاده‌های صلح آمیز از انرژی هسته‌ای می‌باشد.
8- گروه 1+5 و ایران متعهد می‌شوند که این برجام را با حسن نیت و در فضایی سازنده بر مبنای احترام متقابل اجرا نمایند و از هر گونه اقدام مغایر با نص روح و هدف آن خودداری نمایند.
گروه 1+5 از جایگزین ساختن تحریم‌ها و اقدامات محدودیت‌ساز مشمول این برجام به وسیله الزامات مقرراتی و آیین نامه‌ای تبعیض آمیز خودداری خواهند ورزید. این برجام بر پایه اجرای "برنامه اقدام مشترک" (توافق ژنو) که در تاریخ 24 نوامبر 2013 (3 آذرماه 1392) در ژنو مورد توافق قرار گرفت، استوار می‌گردد.
9- کمیسیون مشترکی متشکل از گروه 1+5 و ایران به منظور نظارت بر اجرای این برجام تشکیل خواهد شد و وظایف پیش بینی شده در این برجام را ایفا خواهد کرد. این کمیسیون مشترک به موضوعات ناشی از اجرای این برجام رسیدگی نموده و مطابق با مفادی که در پیوست مربوطه شرح داده شده است عمل خواهد کرد.
10- از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی خواسته خواهد شد تا نسبت به اقدامات داوطلبانه مرتبط با موضوع هسته‌ای به نحو مورد توافق در این برجام، نظارت و راستی آزمایی می‌نماید از آژانس درخواست خواهد شد که بطور منظم به شورای حکام و آنگونه که در این برجام مقرر شده است، به شورای امنیت اطلاع رسانی نمایند. کلیه قواعد و مقررات ذیربط آژانس درخصوص حفاظت از اطلاعات توسط کلیه طرف‌های دخیل بطور کامل رعایت خواهد شد.
بنابراین براساس بند 10 دیباچه برجام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مرجع نظارت و راستی آزمایی مفاد برنامه جامع اقدام مشترک تعیین شده است.
بر این اساس گزارش‌های آژانس مبنای مواضع و عملکرد شورای امنیت قرار خواهد گرفت.
موضوع مرجع بودن آژانس بارها و بارها در متن و ضمائم برجام تکرار شده است.
ادامه دارد...
