باشگاه خبرنگاران جوان ـ مراسم بزرگداشت شصت و ششمین سالگرد ارتحال بزرگ مرجع فقید عالم تشیع آیت الله العظمی بروجردی (ره) با حضور آیات عظام سبحانی و جوادی آملی و با سخنرانی استاد حاج شیخ حسین انصاریان در مسجدی که خود پایه گذارش بود یعنی مسجد اعظم قم و در جوار حرم مطهر کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س) در حالی برگزار شد که شاگردانش در سوگ حضرت استاد گریستند.

در این مراسم رئیس و برخی اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، تنی چند از اعضای خبرگان رهبری، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، اعضا و مسئولان شورای عالی حوزه‌های علمیه، نمایندگان بیوت مراجع عظام تقلید، استاندار و مسئولان استانی قم، مسئولان نهاد‌های حوزوی، طلاب و اقشار مختلف مردم حضور داشتند.

ادای احترام مردم به ساحت مرجعیت

مردم مومن و انقلابی و دلداده فقه و فقاهت شامگاه پنجشنبه بیست و یکمین روز فروردین ۱۴۰۴ به مسجد اعظم قم آمده بودند تا با شرکت در این مراسم، به ساحت مقدس مرجعیت و فقیه عالیقدری که مراجع عظام تقلید به شاگردیش افتخار می‌کنند ادای احترام کنند و بگویند قدرشناس فقها و بزرگانی که عمرشان را برای دین و دیانت مردم صرف کردند، هستند.

گریه شاگرد در فراق استاد پس از ۶۶ سال

از جلوه‌های دیدنی این مراسم، گریه آیت الله جوادی آملی بود که پس از ۶۶ سال از ارتحال استاد عزیزش، همچنان در فراقش سوگوار است و اشک می‌ریزد و می‌گرید که نشان از جایگاه رفیع استاد و شاگردی در حوزه علمیه دارد.

قرائت آیاتی از کلام الله مجید و مرثیه سرایی ذاکران اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام هم حال و هوای خاصی به مراسم بزرگداشت حضرت آیت الله بروجردی (ره) بخشیده بود.

انصاریان: تشکیل حوزه‌های علمیه به خاطر تأمین سعادت مردم است

حجت الاسلام والمسلمین انصاریان در این مراسم با اشاره به این که تشکیل حوزه علمیه برای تربیت عالمان ربانی و رساندن دین به مردم، کار عظیمی بود که پیامبر اکرم (ص) و ائمه طاهرین (ع) انجام دادند، اظهار کرد: تشکیل این حوزه‌ها به خاطر تأمین خیر دنیا و آخرت مردم بود. هیچ مکتب و آئینی به اندازه پیامبر (ص) و ائمه طاهرین تشویق به تعلیم و تعلّم نکرده است. روایاتی که ارزش معلم و متعلم را بیان می‌کند شگفت آور است، اما باور آن برای کسی که نور ندارد، مشکل است.

استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: این بزرگواران همه هم و غمّ خود را برای تربیت عالمان ربانی گذاشتند. مرحوم امین الاسلام در معنای «ربیّون» می‌گوید: «ربیون عالمانی بودند دین شناس و هنر مهم آنها این بود که مردم را در برابر حوادث چه تلخ و چه شیرین وادار به شکیبایی و استقامت می‌کردند».

این خطیب مشهور تصریح کرد: کسانی که در حوزه علمیه از زمان پیامبر (ص) تا امام حسن عسکری (ع) تربیت شدند، انسان‌های اعجاب انگیزی هستند. یعنی این عالمان ربانی تا روز قیامت برای حوزه‌های بعد از غیبت، درس و پند و عبرت هستند.

مرحوم آیت الله بروجردی (ره) اولین مرجعی بود که به عروه حاشیه زد. یکی از علمای تبریز خطاب به ایشان نوشت، من حاشیه را دیدم و شما را اَعلم می‌دانم، اهل منطقه را به شما برگردانم؟ ایشان نوشتند که نخیر. امروز مرجع شیعه آسید ابوالحسن اصفهانی است. حق نداری یک نفر را مقلّد من کنی.

عالمی که ۴۰ سال نماز صبح خود را با وضوی نماز شب می‌خواند

وی ادامه داد: در حوزه علمیه امام زین العابدین (ع) سعید بن جبیر تربیت می‌شود. ابوعبدالله سویدی بار می‌آید که ۴۰ سال تمام نماز صبح خود را با وضوی نماز شب می‌خواند. در حوزه حضرت، ابوحمزه ثمالی راوی دعای سحر تربیت شد. در حوزه امام صادق (ع) و امام باقر (ع)، شخصیت‌های ربانی به وجود آمدند. «حمران بن اعین» وقتی از دنیا می‌رود، امام صادق (ع) به گونه‌ای گریه می‌کنند که شانه هایشان می‌لرزد.

استاد اخلاق حوزه، به معرفی نمونه‌های دیگری از شاگردان ائمه (ع) به عنوان عالم ربانی پرداخت و افزود: در حوزه موسی بن جعفر (ع)، این عمیر تربیت می‌شود که ۹۰ جلد کتاب روایی دارد که همه ابتدا به «سمعت» شده است. وقتی حکومت عباسی او را گرفتند و تمام مغازه‌اش را غارت کردند، خواهرش تمام آن کتاب‌ها را به آب ریخت. وقتی بیرون آمد باز این معارف الهی را نوشت. در این حوزه «علی بن یقطین» تربیت می‌شود. هشام بن حکم راوی روایت عقل و جهل تربیت می‌شود. در حوزه امام رضا (ع) و امام جواد (ع) صفوان بن یحیی تربیت می‌شود که انسان از خواندن زندگی او مبهوت می‌شود. اینها سه نفر بودند که با یکدیگر قرارداد کردند، هرکدام که زودتر از دنیا رفت دو نفری که زنده ماندند، کل نماز و روزه عمر او را قضا کنند. اینها در شیعه سازی اثرگذار بودند. فضل بن شاذان در محضر امام رضا (ع) ۵۰ جلد کتاب نوشته که برخی چاپ شدند.

به گفته حجت الاسلام والمسلمین انصاریان، عالم ربانی اهل خشیّت است، خداترس است و این خداترسی دائمی است، چون هیچگاه خدا را فراموش نمی‌کند. عالم ربانی در نور توحید، نبوت و امامت زندگی می‌کند و نمی‌تواند خداترس نباشد. در روایت داریم که عالمان ربانی امینان خدا بر روی زمین هستند. مرحوم ملاعبدالصمد همدانی به این روایت که می‌رسد، می‌گوید که عالم ربانی کسی است که آنچه را نمی‌داند بدان فتوا نمی‌دهد و آنچه را می‌داند از فتوا دادن دریغ نمی‌کند.

فتوای میرزای شیرازی کمر انگلیس را شکست

این خطیب مشهور با بیان اینکه تأثیر «فتوا» در شیعه پررنگ بوده است، به فتوای مرحوم میرزای شیرازی در تحریم استعمال توتون و تنباکو اشاره کرد و گفت: این فتوا، کشور را در انقلاب دینی قرار داد و کمر انگلیس را شکست.

حجت الاسلام والمسلمین انصاریان به ذکر خاطره‌ای پرداخت و افزود: مشکلی برای من پیش آمده بود، نزد آیت‌الله العظمی گلپایگانی رفته بودم، ۹۰ سال غرق در فقه بود. فکری کرد و فرمود: «نمی دانم». بعد رو به آیت‌الله العظمی صافی کردند و فرمودند: «فلان کتاب را بیاور شاید پاسخ آن در آن کتاب باشد». علمای ربانی این‌گونه‌اند.

حق نداری یک نفر را مقلّد من کنی؟!

استاد حوزه علمیه قم، خصوصیت دیگر امناء الله را تبلیغ دین دانست و گفت: مرحوم آیت الله بروجردی (ره) ماه رمضان و عاشورا در بروجرد منبر می‌رفتند. ایشان اولین مرجعی بود که به عروه حاشیه زد. یکی از علمای تبریز خطاب به ایشان نوشت، من حاشیه را دیدم و شما را اَعلم می‌دانم، اهل منطقه را به شما برگردانم؟ ایشان نوشتند که نخیر. امروز مرجع شیعه آسید ابوالحسن اصفهانی است. حق نداری یک نفر را مقلّد من کنی.

وی اظهار کرد: یک نفر به آسید احمد خوانساری گفت من از کرج می‌آیم. پشت سر شما نماز می‌خوانم. می‌شونم قبل از تکبیرة‌الاحرام با حالتی می‌فرمائید که السلام علیک یا اباعبدالله. آیا وارد است؟ گفت «خیر، من می‌گویم، چون این عمامه و منبر‌ها و حوزه‌ها مدیون اباعبدالله (ع) است.»

تواضع عجیب مرحوم شیخ عباس قمی

استاد انصاریان، مرحوم شیخ عباس قمی را به معنای واقعی کلمه «عالم ربانی» دانست و گفت: ایشان ۲۰ سال مشهد بود. ماه رمضان او را به نماز و منبر در مسجد گوهرشاد دعوت کردند. بالای منبر نگاهش به مرحوم تربتی افتاد، حرفش را قطع کرد. پایین آمد و داخل جمعیت رفت. دست او را گرفت و گفت با وجود شما برای من جای منبررفتن نیست.

«به جایی رسیده‌ام که هر ذکری می‌گویم، نور ذکر از دهانم بیرون می‌زند»

عالم ربانی «منیّت» ندارد نکته دیگری بود که استاد انصاریان به آن اشاره کرد و با بیان خاطره‌ای، اظهار کرد: یکی از علما گفت من از شاگردان آشیخ مجتبی قزوینی و آشیخ هاشم بودم. ایشان نقل کرد که من (آشیخ مجتبی قزوینی) و آشیخ هاشم، جوان و طلبه بودیم. مشهد برق نداشت. در کوچه تاریک به حرم امام رضا می‌رفتیم. دیدیم یک نور جلوی ما می‌جهد و خاموش می‌شود. سرعت گرفتیم، دیدیم شیخ عباس قمی است. گفتیم این نور برای شماست که می‌جهید و خاموش می‌شد؟ گفت شما چکار دارید؟ مگر نمی‌خواهید زیارت امام رضا (ع) بروید؟ گفتیم ما نمی‌رویم. ایشان فرمودند رو به گنبد بایستید و به امام رضا (ع) قسم بخورید تا زنده‌ام نقل نکنید. قسم خوردیم. گفت «من به جایی رسیده‌ام که هر ذکری می‌گویم، نور ذکر از دهانم بیرون می‌زند.»

به گفته استاد انصاریان یک خصوصیت دیگر عالم ربانی، «اخلاص» است و او فقط برای خدا کار می‌کند. عالم دینی قبل از همه مردم باید در تمام وجودش، عشق ابی عبدالله (ع) جریان داشته باشد.

منبع:خبر حوزه