
باشگاه خبرنگاران جوان- استان گلستان، گوهری در شمال ایران، با مساحتی حدود ۲۰ هزار کیلومتر مربع و جمعیتی نزدیک به ۲ میلیون نفر، سرزمینی است که طبیعت بکر، تاریخ کهن و فرهنگ متنوع را در خود جای داده است.
این استان در دامنههای سرسبز البرز و کرانههای آرام دریای خزر قرار دارد و هر گوشهاش، از دشتهای وسیع ترکمن تا جنگلهای انبوه هیرکانی، داستانی برای گفتن دارد.
تنوع قومیتی این منطقه، با حضور اقوامی، چون ترکمنها، فارسها، سیستانیها و بلوچها، به آن رنگ و بویی خاص بخشیده است؛ از لباسهای رنگارنگ ترکمنی و موسیقی محلی گرفته تا آداب و رسوم منحصربهفرد هر قوم که در بازارها، روستاها و مراسمها به چشم میآید.
گلستان مقصدی است که هر نوع گردشگری را راضی میکند: طبیعتدوستان در جنگلها و آبشارهایش گم میشوند، تاریخپژوهان در آثار باستانیاش به گذشته سفر میکنند و ماجراجویان در مسیرهای بکر و ناشناختهاش هیجان را تجربه میکنند.
در قلب شهر گنبدکاووس، برج گنبد قابوس با عظمت تمام قد برافراشته است. این سازه که با ارتفاع ۷۰ متر بلندترین برج آجری جهان به شمار میرود، در قرن چهارم هجری (سال ۳۹۷ قمری) به دستور قابوس بن وشمگیر، حاکم زیاری، ساخته شد.
این برج که در سال ۲۰۱۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده، با سادگی ظاهری و استواری ساختاریاش، گواهی بر هنر و مهندسی پیشرفته دوران اسلامی است.
بدنه آجری آن با الگوهای هندسی ظریف تزئین شده و گنبد مخروطی ۱۸ متریاش، بدون هیچ تزئین اضافی، شکوهی خالص و بیتکلف دارد.
گفته میشود این برج آرامگاه خودِ قابوس بوده، هرچند برخی پژوهشگران معتقدند ممکن است کارکرد نجومی یا نمایشی نیز داشته باشد.
موقعیت برج بر فراز تپهای باستانی، منظرهای ۳۶۰ درجه از شهر گنبدکاووس و دشتهای اطراف را به نمایش میگذارد. وقتی در پای برج میایستید، نسیم خنک دشت با صدای پرندگان درهم میآمیزد و حس عظمت تاریخ را به شما القا میکند.
این اثر هر ساله میزبان گردشگران داخلی و خارجی است و عکاسان بسیاری برای ثبت زیبایی آن در طلوع و غروب آفتاب به اینجا میآیند.
دیوار بزرگ گرگان، که در میان مردم به «مار سرخ» معروف است، یکی از شگفتیهای تاریخی ایران و سومین دیوار بلند جهان پس از دیوار چین و دیوار هادریان در آلمان محسوب میشود.
این دیوار دفاعی که در دوره ساسانیان (قرن پنجم و ششم میلادی) برای حفاظت از مرزهای شمالی ایران در برابر هجوم اقوام مهاجر ساخته شد، حدود ۲۰۰ کیلومتر طول دارد و از دشتهای سرسبز گرگان تا کوههای کلاله کشیده شده است.
جنس آجرهای قرمز رنگ دیوار که در گذر زمان همچنان استوار ماندهاند، به همراه بقایای خندقها، کانالهای آب و قلعههای نگهبانی در امتداد آن، نشاندهنده عظمت و پیچیدگی این سازه است. باستانشناسان هنوز در حال کاوشند و اسرار زیادی از این دیوار ناشناخته مانده؛ مثل اینکه آیا تنها یک دیوار دفاعی بود یا بخشی از یک سیستم بزرگتر؟ پیادهروی در امتداد بخشهای قابل بازدید دیوار، شما را به سفری در دل تاریخ میبرد و مناظر دشت و کوههای اطراف، تجربهای بصری و معنوی را تکمیل میکند.
این دیوار نهفقط یک جاذبه تاریخی، بلکه نمادی از استقامت و نبوغ ایرانیان است.
پارک ملی گلستان، که در شرق استان واقع شده، با وسعتی بیش از ۹۰ هزار هکتار، اولین پارک ملی ایران و یکی از ارزشمندترین ذخیرهگاههای زیستکره جهان است که در فهرست یونسکو نیز به ثبت رسیده.
این پارک ترکیبی بینظیر از جنگلهای باستانی هیرکانی، کوههای بلند، دشتهای وسیع و رودخانههای خروشان را در خود جای داده است.
قدمت جنگلهای هیرکانی به میلیونها سال میرسد و تنوع زیستی آن شامل گونههای نادری، چون پلنگ پارسی، خرس قهوهای، مارال (گوزن قرمز)، شوکا، گرگ و انواع پرندگان شکاری است.
جادهای که از میان پارک میگذرد، یکی از زیباترین مسیرهای رانندگی در ایران است. در این مسیر، درختان سر به فلک کشیده، چشمههای زلال و آبشارهای کوچک، منظرهای خلق میکنند که هر لحظهاش ارزش توقف و تماشا دارد.
در بهار، شکوفهها و عطر گلهای وحشی فضا را پر میکنند و در پاییز، رقص رنگهای نارنجی، قرمز و زرد جنگل، شما را مسحور میکند.
این پارک برای طبیعتگردان، عکاسان و پژوهشگران زیستمحیطی بهشتی بیمانند است و کمپینگ در مناطق مجاز آن، تجربهای از زندگی در دل طبیعت وحشی را به ارمغان میآورد.
در شهر علیآباد کتول، آبشار کبودوال با عنوان تنها آبشار تمامخزهای ایران، در دل جنگلی انبوه و سرسبز قرار دارد.
این آبشار که ارتفاعی حدود ۶ متر دارد، با صخرههای پوشیده از خزههای سبز زمردین، منظرهای سحرآمیز و آرامشبخش خلق کرده است. صدای خروش آب که با آواز پرندگان و خشخش برگها درهم میآمیزد، شما را از هیاهوی زندگی شهری دور میکند.
مسیر رسیدن به آبشار، پیادهروی دلانگیزی در جنگل است که با عطر خاک مرطوب و طراوت درختان همراه میشود.
در کنار آبشار، امکانات سادهای مثل آلاچیق و محل استراحت فراهم شده که برای یک پیکنیک خانوادگی یا لحظهای تأمل در طبیعت ایدهآل است. آب زلال و خنک آبشار، بهویژه در تابستان، دعوتکننده است، هرچند شنا در آن به دلیل عمق و جریان آب توصیه نمیشود.
کبودوال نهفقط یک جاذبه طبیعی، بلکه یک اثر هنری زنده است که طبیعت آن را با دقت نقاشی کرده.
چشمه گل رامیان، در نزدیکی شهر رامیان، با عمقی بیش از ۸۰ متر، عمیقترین چشمه آب سرد جهان به شمار میرود.
آب این چشمه با رنگ فیروزهای شفافش، همچون آینهای طبیعی، آسمان و جنگلهای اطراف را بازتاب میدهد. محیط چشمه با درختان بلند و انبوه احاطه شده و سکوت عمیق آن، فضایی برای آرامش و تأمل فراهم میکند.
افسانههای محلی میگویند که این چشمه عمقی بیپایان دارد و اشیایی که در آن غرق شوند، هرگز پیدا نمیشوند؛ این رمز و راز، جذابیت خاصی به آن بخشیده است.
در روزهای آفتابی، نور خورشید روی سطح آب بازی میکند و رنگهای خیرهکنندهای میآفریند که برای عکاسی بینظیر است. اطراف چشمه مکانی عالی برای پیادهروی، عکاسی یا حتی یک استراحت کوتاه با صدای طبیعت است.
چشمه گل رامیان، جواهری پنهان در گلستان است که هر بینندهای را به شگفتی وا میدارد.
جزیره آشوراده، تنها جزیره ایرانی دریای خزر، در نزدیکی بندرترکمن قرار دارد و با طبیعت بکر، تپههای شنی و پرندگان مهاجرش شناخته میشود.
این جزیره که زمانی محل زندگی ساکنان محلی بود، امروزه به دلیل پسروی آب خزر به بخشی از شبهجزیره میانکاله تبدیل شده است. دسترسی به آن با قایقهای کوچک از بندر ترکمن ممکن است و سفر کوتاه روی آب، خود تجربهای لذتبخش است.
وقتی به جزیره میرسید، ساحل شنی و صدای امواج خزر شما را استقبال میکند. اینجا بهشت پرندهنگران است؛ فلامینگوها، حواصیلها و دیگر پرندگان مهاجر در فصلهای خاصی آسمان و زمین جزیره را پر میکنند.
غروب آفتاب در آشوراده، با رنگهای گرم نارنجی و صورتی که روی آب میرقصند، یکی از زیباترین مناظر طبیعی گلستان را رقم میزند. این جزیره برای کسانی که به دنبال آرامش، طبیعت وحشی و دوری از شلوغیاند، مقصدی بیهمتاست.
معرفی شهرهای مهم گلستان: سفر به قلب فرهنگ و طبیعت
گرگان، مرکز استان، شهری است که تاریخ و طبیعت را با ظرافت درهم آمیخته. پارک جنگلی ناهارخوران، با درختان سر به فالک کشیده و هوای خنک کوهستانی، یکی از محبوبترین تفرجگاههای ایران است.
در اینجا میتوانید زیر سایه درختان قدم بزنید، صدای جویبارها را بشنوید و از امکانات رفاهی مثل رستورانها و آلاچیقها لذت ببرید. این پارک در تمام فصول سال، از بهار پرشکوفه تا زمستان برفی، زیبایی خاص خود را دارد.
بازار نعلبندان، با قدمتی که به قرن چهارم هجری بازمیگردد، قلب تپنده تجارت سنتی گرگان است. بوی ادویهها، رنگ پارچهها و صدای چانهزنی فروشندگان، شما را به گذشته میبرد. اینجا بهترین مکان برای خرید سوغاتیهایی مثل شیرینیهای محلی (نان خرمایی و حلوا آماج) و صنایعدستی است.
مسجد جامع گرگان هم با منارههای آجری و منبر چوبی دوره تیموری، گواهی بر تاریخ غنی شهر است.
در نزدیکی گرگان، روستای زیارت با آبشار دوقلو و چشمه آبگرمش، ییلاقی دنج و دیدنی است. مسیر رسیدن به روستا پر از پیچوخمهای جنگلی است و در انتها، منظره آبشار و بخار چشمه آبگرم، خستگی راه را از تنتان میزداید.
گنبدکاووس، دومین شهر بزرگ گلستان، به خاطر برج گنبد قابوس شهرت جهانی دارد، اما جاذبههایش به همینجا ختم نمیشود. تالابهای آلاگل، آجیگل و آلماگل در نزدیکی شهر، با آبهای آرام و پرندگان مهاجر، مناظری خلق میکنند که هر طبیعتدوستی را مجذوب میکند. این تالابها در فصل مهاجرت پرندگان، بهویژه پاییز و زمستان، پر از زندگی و حرکت میشوند.
زیارتگاه خالد نبی، در ارتفاعات شمال شرقی گنبدکاووس، یکی از خاصترین جاذبههای مذهبی و طبیعی ایران است. تپههای سرسبز، سنگقبرهای عجیب با اشکال انسانی و چشمانداز بیپایان، این مکان را به مقصدی مرموز و جذاب تبدیل کردهاند.
گنبدکاووس همچنین با بازارچههای مرزی و فرهنگ غنی ترکمنی، از لباسهای سنتی تا غذاهای محلی مثل چکدرمه (نوعی خورشت ترکمنی)، تجربهای متفاوت ارائه میدهد.
بندر ترکمن، با اسکله تفریحی و بازارچه ساحلی، حال و هوایی دریایی و پرجنبوجوش دارد.
جزیره آشوراده مهمترین جاذبه این شهر است که پیشتر توصیف شد، اما خود بندر هم دیدنیهای خاص خود را دارد. مسابقات سوارکاری با اسبهای اصیل ترکمن، که به سرعت و زیبایی معروفاند، از جذابیتهای فرهنگی اینجاست. تماشای سوارکاران با لباسهای سنتی در دشت، حس زندگی در استپهای آسیای میانه را زنده میکند.
بازار هفتگی بندرترکمن که به «دوشنبهبازار» معروف است، پر از رنگ و زندگی است. قالیچههای دستباف ترکمنی، زیورآلات نقره و غذاهای محلی مثل ماهی کبابی، این بازار را به تجربهای چندحسی تبدیل میکنند. نسیم خزر و بوی نمک دریا، حس و حال این شهر را تکمیل میکند.
علیآبادکتول، شهری آرام در دامنه کوههای البرز، با طبیعت بینظیرش شناخته میشود. آبشار کبودوال، که پیشتر معرفی شد، جواهر این شهر است، اما جنگل زرینگل و دریاچه سد کبودوال هم با مناظر سرسبز و هوای معتدل، ارزش دیدن دارند. پیادهروی در جنگل زرینگل، با عطر کاجها و صدای پرندگان، شما را به آرامشی عمیق میرساند.
این شهر با آب و هوای مطبوع و امکانات اقامتی ساده، مقصدی عالی برای سفرهای خانوادگی است. در بهار، شکوفههای وحشی و در پاییز، برگریزان رنگارنگ، زیبایی آن را دوچندان میکنند.
رامیان، شهری کوچک، اما پرجاذبه، با چشمه گل رامیان بهشتی فیروزهای را در خود دارد. اما این شهر تنها به چشمهاش محدود نمیشود؛ مجموعه آبشارهای شیرآباد (هفتگانه) در نزدیکی رامیان، در دل جنگل قرار دارند و با مسیر پیادهروی چالشبرانگیز و مناظر خیرهکننده، طبیعتگردان را به خود میخوانند. صدای آبشارها و خنکی جنگل، خستگی راه را از یادتان میبرد.
جنگلهای اطراف رامیان و قلعه تاریخی میرک، که بقایای یک دژ قدیمی است، تاریخ و طبیعت را در هم میآمیزند. رامیان با آرامش روستایی و طبیعت دستنخوردهاش، برای کسانی که به دنبال دوری از شلوغیاند، ایدهآل است.
کردکوی، با برج رادکان که در قرن پنجم هجری ساخته شده، یکی از شاهکارهای معماری ایران را در خود جای داده است.
این برج که زمانی رصدخانهای برای ستارهشناسان بود، با گنبد مخروطی و آجرچینی دقیقش، هنوز هم استوار است. منطقه حفاظتشده جهاننما، با ارتفاعات و چشماندازهای وسیع، از دیگر جاذبههای کردکوی است. اینجا میتوانید ابرها را زیر پایتان ببینید و در سکوت کوهستان نفس بکشید.
جنگلهای کردکوی و آب و هوای خنک ییلاقی، این شهر را به مقصدی محبوب برای تابستانها تبدیل کرده. کمپینگ در جهاننما و تماشای ستارگان در شب، تجربهای است که نباید از دست بدهید.
آققلا با پل تاریخی آققلا، یادگار دوره قاجار، و تالاب اینچه، ترکیبی از تاریخ و طبیعت را به نمایش میگذارد. این پل آجری با طاقهای زیبا، هنوز هم پابرجاست و نمادی از مهندسی گذشته است. تالاب اینچه هم با پرندگان مهاجر و مناظر آرامشبخش، بهشتی برای عکاسان است.
گمیشان، در نزدیکی آققلا، با خانههای چوبی قاجاری و تالاب گمیشان، حال و هوایی متفاوت دارد.
معماری چوبی خانهها، با رنگهای زنده و طراحی سنتی، شما را به گذشته میبرد. نزدیکی به خزر و فرهنگ ترکمنی، این شهر را به مقصدی خاص برای تجربه زندگی ساحلی و محلی تبدیل کرده است.
استان گلستان، با تنوع بینظیر جاذبههایش، از برجهای بلند آجری و دیوارهای باستانی گرفته تا آبشارهای خزهای، چشمههای فیروزهای و جزایر آرام خزر، سرزمینی است که هر گوشهاش شگفتی جدیدی دارد.
شهرهای این استان، هر یک با هویت و جذابیت خاص خود، از دشتهای ترکمن تا ییلاقهای البرز، داستانی از فرهنگ، طبیعت و تاریخ ایران را روایت میکنند.
سفر به گلستان فقط یک گشتوگذار ساده نیست؛ این سفر، تجربهای است که روحتان را با طبیعت تازه میکند، ذهنتان را با تاریخ به شگفتی وا میدارد و قلبتان را با مهماننوازی مردمش گرم میکند.
اگر به دنبال مقصدی هستید که هم آرامشبخش باشد و هم پرماجرا، چمدان خود را برای گلستان ببندید؛ سرزمینی که منتظر است تا با تمام زیباییهایش شما را غافلگیر کند.
منبع: ایرنا