باشگاه خبرنگاران جوان؛ کیمیا قلی‌پور - در برنامه میزگرد امشب شبکه خبر به موضوع راهکارهای تقویت ارزش پول ملی با حضور جعفر قادری نائب رئيس کمیسیون اقتصادی مجلس، سجاد برخورداری کارشناس اقتصادی، مجید شاکری کارشناس اقتصادی و حمید زمان‌زاده کارشناس اقتصادی پرداخته شد.

در همین راستا قادری نماینده می‌گوید: بازار ارز تحت تاثیر متغیر‌های متعددی است اما سیاست‌هایی که دنبال می‌شود می‌تواند روی نرخ ارز موثر باشد همانطور که می‌دانید ما چندین نرخ ارز داشتیم با توجه به تفاوت میان نرخ‌ها بحث شکل‌گیری بازار توافقی صورت گرفت و این بازار شروع به کار کرد؛ وقتی نرخ ارز نیمایی تبدیل به نرخ توافقی شد شاهد افزایش بودیم باتوجه به این که تولید ما وابسته به خارج است هرگونه افزایش نرخ ارز روی تورم موثر است و باتوجه به شرایط شاهد شوک‌های منفی بودیم حرکت به سمت نظام تک نرخی درست است که زمان آن درست نبود.

در ادامه شاکری کارشناس اقتصادی اظهار کرد: آیا افزایش نرخ ارز رسمی باعث افزایش نرخ آزاد می‌شود؟ خیر. ما در این زمینه تجربه هم داریم دو نگاه وجود دارد برخی جهش‌ها را ناشی از تقاضای تجاری و برخی انتظارات تورمی مطرح می‌کنند که من در تقاضای تجاری می‌بینیم؛ حتما افزایش نرخ ارز باعث تورم می‌شود. من معتقدم نرخ ارز آزاد روی نرخ رسمی اثر می‌گذرد. از اول بنا بود روند بازار توافقی به شکل حراج رگولاتوری باشد.

سمت عرضه بازار ارز توافقی به دولت وابسته است

در ادامه هم برخورداری کارشناس اقتصادی می‌گوید: در خصوص بازار توافقی به سبب این که هدف بود بحث چند نرخی جمع شود، اما یک ایرادی به آن وارد است اول این که آیا بازار است یا خیر؟ سمت عرضه به شدت انحصاری است و به دولت وابسته، طبیعی است که وقتی انحصار وجود داشته باشد قیمت بالا تعیین ميشود؛ قطعا میان نرخ بازار ارز توافقی بازار آزاد ارتباط است؛ اجرای هر سیاست زمان خود را می‌خواهد.

زمان‌زاده دیگر کارشناس اقتصادی هم بیان کرد: نرخ‌های دستوری روی بازار آزاد اثر گذار نخواهد بود و این بحث را رد میکنم نرخ ارز محل اتصال ما با دنیاست؛ این که با نرخ ارز بازار آزاد افزایش یافت فقط یک داخل زمانی با بازار ارز توافقی است؛ متاسفانه ۱۵ سال است که بازار ارز ثبات نداشته است. شکاف میان نرخ‌ها برای اقتصاد و تجارت ما آسیب زا است. در شرایط فعلی بازار توافقی بازار نیست.

در ادامه هم قادری بیان کرد: اتفاقات سوریه، حضور ترامپ و تغییر دولت رخ داد و چند اشتباهات در دولت در خصوص واردات خودرو و گوشی رخ داد مجموعه این عوامل در کنار انتظارات تورمی باعث تغییر نرخ ارز شد؛ در خصوص خالی فروشی نیما بحث قبول است.

شاکری هم اظهار کرد: هدف بازار ارز توافقی تک نرخی شدن نیست اصلا بازار انحصاری نیست ما در دوران نیما چیزی به اسم بازار رسمی ارز نداشتیم تفاوت بازار توافقی و نیما در بازار بودت نیست بر رسمی بودن آن است رانت ارزی ارز از رانت ریالی آن بیشتر است. اصلا معنای بازار توافقی این است رصد تراکنش‌ها شکل گیرد؛ در خصوص بازار توافقی از یک سال و نیم قبل و از دولت قبل روی آن کار شده است.

زمان‌زاده هم بیان کرد: اگر می‌خواهیم رانت نباشد باید شکاف میان نرخ‌ها برداشته شود بحث اصلی بازار توافقی این است که نرخ‌ها به هم نزدیک شوند شکاف فعلی قیمت‌ها نشان می‌دهد این بازار فعلا درست کار نمی‌کند؛ بیش از دو ماه است نرخ بازار ارز توافقی حوالی ۶۴ هزار تومان است بازار راه خود را می‌رود.

بازار ارز تابع سیاست‌های ماست

در ادامه هم زمان‌زاده می‌گوید: بازار ارز تابع سیاست‌های ماست بازار ارز نقطه اتصال اقتصاد داخلی و خارجی است مسئله این است که در ۱۵ سال اخیر بی ثبات بوده است هر زمان تحریم‌ها تشدید شده بی ثباتی هم بیشتر شده باید به تحولات خارجی توجه داشت؛ در ماه‌های اخیر با روی کار آمدن ترامپ بحث احیای فشار حداکثری تاثیر خود را روی ارز نشان داد؛ خیلی از شرکت‌های بورسی عمدتا صادرکننده هستند یکی از عوامل اصلی بهبود بازار سرمایه در یک بازه همین بازار توافق ارزی بود؛ آمار رسمی از فرار سرمایه وجود ندارد؛ در پنج ماه گذشته ۵ میلیارد دلار صادرات افزایش داشته که یکی از علت‌های آن همین بازار ارز توافقی است.

شاکری می‌گوید: عدد‌هایی که در فضای مجازی در خصوص فرار سرمایه مطرح می‌شود درست نیست.

قادری اظهار کرد: در خصوص افزایش نرخ ارز وجود ناترازی در حوزه برق و گاز هم بی‌تاثیر نبود تسویه پایان سال مالی هم مطرح است. سالهاست دولت فقط برای فاینانس‌های خارجی تضمین می‌دهد. در قانون تامین مالی تولید زیرساخت به اوراق ارزی اشاره شده است، اما متاسفانه اکنون شاهد مقاومت‌هایی هستیم.

شاکری بیان کرد: قطع گاز پتروشیمی‌ها همیشه آذر رخ می‌داد امسال مهرماه رخ داد بازگشت ارز حاصل از صادرات در صنایع مختلف معنای متعددی دارد؛ یک ابزار برای کنترل واردات وجود دارد آن هم بحث تخصیص است. منابع کم مصارف بیشتر شده است چگونه انتظار دارید نرخ ارز افزایش پیدا نکند؟

در ادامه قادری بیان کرد: راه اندازی صندوق پروژها، اوراق ارزی، بحث تقویت استفاده از ظرفیت‌های تجاری با کشور‌های همسایه از جمله راهکارهای تقویت ارزش پول ملی است؛ امسال ما ۲ میلیون دلار مازاد واردات فرآورده‌های نفتی را داریم که باید کنترل شود.

زمان‌زاده در پاسخ به این سوال که قیمت واقعی دلار چقدر است؟ اظهار کرد: قیمت واقعی آن چیزی است که در بازار است مبنای بازار عرضه و تقاضاست چرا کشور ما با شرایط فعلی سیستم چند نرخی ارز داشته باشد مهم‌ترین اقدام پایان دادن به بحث چند نرخی ارز است. ما با یک فشار ۱۰۰ واحدی خارجی در بازار ارز مواجه هستیم سیاست‌گذار باید آن را خنثی کند، اما باید به ظرفیت‌ها و ابزار‌ها توجه کنیم در بهترین حالت با سیاست‌های درست می‌شود ۳۰ درصد از فشار کاسته شود؛ مداخله باید در بازار آزاد باشد در بازار ارز توافقی صف یعنی رانت یعنی به مشکل خوردن تولید، کدام دولتی میخواهد نرخ را بالا ببرد، اما برخی با حرف‌هایی مانند نرخ دلار ۲۰ هزار تومانی بدتر نمک می‌پاشند: ارز سکه بانک مرکزی بالاتر از ۱۰۰ هزار تومان است با پیش فروش سکه مخالف و با فروش موافق هستم.

برخورداری اظهار کرد: پیش فروش سکه از جمله تصمیمات نوابغ‌گونه بانک مرکزی است!

شاکری در ادامه می‌گوید: با بازار ارز توافقی دیگر ساختار رسمی ارز داریم و می‌توانیم تمام مراحل سخت واردات را آسان کنیم