باشگاه خبرنگاران جوان- در طول سال گذشته، تعدادی از کارشناسان ارشد موشکی روسیه به ایران سفر کرده‌اند، در حالی که جمهوری اسلامی روابط دفاعی خود با مسکو را گسترش داده است. طبق بررسی‌های انجام‌شده توسط رویترز از سوابق سفر و اطلاعات شغلی، هفت نفر از متخصصان موشکی روسی برای سفر به تهران در تاریخ‌های ۲۴ آوریل و ۱۷ سپتامبر سال گذشته از مسکو به تهران پرواز کرده‌اند. سوابق این رزروها نشان می‌دهند که این متخصصان با پاسپورت‌های دولتی سفر کرده‌اند، که طبق قوانین روسیه مخصوص ماموریت‌های دولتی است و به مقامات دولتی و نظامی تعلق می‌گیرد.

این سفرها در زمانی حساس برای ایران رخ داده است، چرا که این کشور درگیر یک جنگ متقابل با اسرائیل بود که در آن هر دو طرف اقدام به حملات نظامی علیه یکدیگر کردند. طبق اطلاعات منتشرشده، مقامات دفاعی ایران تأیید کرده‌اند که کارشناسان موشکی روسی چندین بار به سایت‌های تولید موشک در ایران سفر کرده‌اند. برخی از این بازدیدها شامل تأسیسات زیرزمینی بود که در سپتامبر ۲۰۲۴ انجام شدند. اما مسئولان ایرانی از افشای مکان دقیق این تأسیسات خودداری کردند.

اطلاعاتی که از سوی مقامات غربی منتشر شده نشان می‌دهد که تعداد نامشخصی از کارشناسان موشکی روسی در سپتامبر به یک پایگاه موشکی در نزدیکی بندر امیرآباد در سواحل دریای خزر در غرب ایران سفر کرده‌اند. اما هنوز مشخص نیست که آیا این سفرها شامل همان روس‌هایی بودند که از مسکو به تهران پرواز کرده‌اند یا خیر. این کارشناسان روسی عمدتاً دارای پیشینه نظامی برجسته هستند که شامل دو سرهنگ و دو سرهنگ دوم می‌شود. به علاوه، این کارشناسان در زمینه‌های مختلفی از جمله سیستم‌های موشکی ضدهوایی، توپخانه و راکت، و توسعه سلاح‌های پیشرفته تخصص دارند.

طبق سوابق موجود، سفر این متخصصان روسی در زمانی حساس برای ایران صورت گرفته است، به‌ویژه زمانی که ایران درگیر جنگ‌های متقابل با اسرائیل بود. کارشناسان روسی که به ایران سفر کرده‌اند، عمدتاً از نیروهای نظامی ارشد هستند و در بخش‌های مختلف صنعت موشکی و دفاعی تخصص دارند. برخی از این افراد دارای تخصص در زمینه‌های سامانه‌های موشکی ضد هوایی، تجهیزات راکتی و توپخانه‌ای، و آزمایش‌های موشکی بوده‌اند.

علاوه بر این، اطلاعات ثبت‌شده نشان می‌دهد که برخی از این متخصصان روسی دارای پیشینه شغلی در مؤسسات دفاعی برجسته هستند. برای مثال، دنیس کالکو، یکی از این کارشناسان، در آکادمی دفاع ضد هوایی وزارت دفاع روسیه کار کرده است. همچنین، اوگنی مالوف، یکی دیگر از این کارشناسان، مسئول آموزش نیروهای ضد موشکی در یک واحد نظامی خاص است. دیگر کارشناسان شامل آندری گوسف و مارات خوسایوف هستند که در رشته‌های تخصصی راکت و توپخانه در وزارت دفاع روسیه مشغول به فعالیت بوده‌اند.

در پی این سفرها، برخی از این متخصصان با مقامات ایرانی ارتباط برقرار کرده و از امکانات نظامی ایران بازدید کرده‌اند. اطلاعات به دست آمده از سوی گروه‌های مخالف رژیم ایران نشان می‌دهد که این متخصصان به صورت ویژه برای سفر به ایران برنامه‌ریزی شده بودند. سوابق پروازی آنها تأیید می‌کند که آنها با پاسپورت‌های دولتی، که معمولاً برای ماموریت‌های رسمی استفاده می‌شوند، به ایران سفر کرده‌اند. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده‌اند که برخی از این سفرها با وضعیت ویژه و غیرمعمول برای سفر انجام شده است.

به‌رغم تلاش‌های خبرنگاران برای تماس با این افراد، بیشتر آنها یا سفر به ایران را تکذیب کرده‌اند یا اظهار نظری نکرده‌اند. تنها تعداد محدودی از آنها از اظهار نظر خودداری کردند یا تماس را قطع کردند. مقامات وزارت دفاع ایران و وزارت امور خارجه این کشور، همچنین روابط عمومی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، هیچ‌کدام به این موضوع واکنش نشان ندادند. همچنین، وزارت دفاع روسیه نیز از پاسخگویی به درخواست‌های رسانه‌ای امتناع کرد.

این همکاری میان روسیه و ایران در راستای منافع مشترک هر دو کشور به‌ویژه در زمینه‌های نظامی و موشکی در حال گسترش است. علاوه بر فناوری موشکی، روسیه از پهپادهای طراحی‌شده توسط ایران در جنگ علیه اوکراین استفاده کرده است. این نشان‌دهنده عمق روابط نظامی بین دو کشور است که در حال تاثیرگذاری بر تحولات جهانی هستند. اطلاعات منتشرشده از سوی هکرها که به این سفرها اشاره می‌کنند، همچنین بر شدت روابط دفاعی ایران و روسیه تأکید دارند.

در نهایت، هنوز اطلاعات دقیقی از ماهیت دقیق این سفرها و برنامه‌های دفاعی مشترک بین ایران و روسیه در دسترس نیست. مقامات دولتی از ارائه جزئیات بیشتر خودداری کرده‌اند و این امر باعث می‌شود که گمانه‌زنی‌ها در خصوص اهداف این همکاری‌های نظامی بیشتر شود.

منبع: العربیه