
باشگاه خبرنگاران جوان؛ حسین مهدیتبار- از زمان بحران ۲۰۱۴، زمانی که روسیه برای اولین بار تمامیت ارضی اوکراین را به چالش کشید، غرب بر اصل حاکمیت ملی تأکید کرد. اما حمله تمامعیار روسیه در ۲۰۲۲ دیپلماسی سنتی پس از جنگ جهانی دوم را زیر و رو کرد. دیگر نمیشد با پوتین، که به یک دیکتاتور مطلق تبدیل شده بود، وارد گفتوگوی معنادار شد. درحالیکه رهبران قرن بیستم با ایدئولوژیهای افراطی خود را از غرب جدا میکردند، پوتین ابتدا با حضور در نهادهای بینالمللی و تعامل با جهان خود را بهعنوان یک بازیگر عادی معرفی کرد، اما در نهایت مسیر اقتدارگرایی را در پیش گرفت.
پس از انتخاب ولودیمیر زلنسکی در ۲۰۱۹، مردم اوکراین خواستار فاصله گرفتن از نفوذ روسیه و فسادهای گذشته بودند، اما پوتین این تصمیم را تهدیدی برای نفوذ خود دانست و تلاش کرد اوکراین را دوباره به مدار خود بازگرداند. هدف او نهتنها بازسازی قدرت شوروی بلکه انکار وجود اوکراین بهعنوان یک ملت مستقل بود. این واقعیت، تهدیدی آشکار برای اصول اساسی حقوق بشر بود و نشان داد که جاهطلبیهای پوتین فراتر از یک اختلاف منطقهای است.
واکنش غرب به حمله روسیه محتاطانه و پراکنده بود. برخی کشورهای اروپایی مانند آلمان و فرانسه در ابتدا در ارسال کمکهای نظامی تعلل کردند، اما در نهایت حمایتهایی در قالب تسلیحات، آموزش و کمکهای مالی ارائه شد. با این حال، چالشهای اقتصادی ناشی از قطع روابط تجاری با روسیه، افزایش هزینههای انرژی و تورم، پایداری این حمایتها را دشوار کرد. بااینوجود، مردم اروپا با تظاهرات، حمایت از پناهجویان و کمکهای بشردوستانه، همبستگی خود را با اوکراین نشان دادند.
اکنون با روی کار آمدن دونالد ترامپ، سیاستهای آمریکا بهطور چشمگیری تغییر کرده است. ترامپ که نگاهش به سیاست از منظر تجارت است، تصمیم گرفته که بهجای تقویت مقاومت اوکراین، با پوتین همکاری کند و به جنگ از طریق توافقهایی پایان دهد که منافع اقتصادی آمریکا را تأمین کند. اوکراین در این میان به یک مانع در مسیر جاهطلبیهای اقتصادی ترامپ و پوتین تبدیل شده است و به نظر میرسد که در این معامله، منافع مردم اوکراین کاملاً نادیده گرفته شده است.
ترامپ با متهم کردن زلنسکی به دیکتاتوری و تحریف واقعیتها، مواضعی اتخاذ کرده که همسو با تبلیغات کرملین است. این رفتار او نشاندهنده تغییر نگرانکنندهای در نظم جهانی است؛ جایی که حقیقت جای خود را به دروغهای سیاسی میدهد. در گذشته، پس از جنگ جهانی دوم، متفقین برای بازسازی اروپا، نازیسم را ریشهکن کردند، اما امروز اوکراین در معرض معاملهای نابرابر است. اگر مذاکرات صلح به یک قرارداد تجاری برای ترامپ تبدیل شود، او نهتنها رهبر قدرتمندی نخواهد بود، بلکه ممکن است در تاریخ بهعنوان بزرگترین مهره روسیه در سیاست آمریکا شناخته شود.
منبع: ژئوپلتیک