دولت پاکستان به ریاست شهباز شریف، مرحله تازه‌ای از اخراج گسترده مهاجرین افغانستانی را تصویب کرده است. بر اساس اسناد منتشرشده، در مرحله نخست، مهاجران فاقد مدارک و دارندگان کارت ای‌سی‌سی (ACC) از اسلام‌آباد و راولپندی اخراج خواهند شد.

 این تصمیم که با واکنش‌های بین‌المللی همراه بوده، می‌تواند زندگی هزاران پناهجوی افغانستان را تحت تأثیر قرار دهد. این در حالی است که کمیشنری عالی سازمان ملل در امورپناهندگان در مورد این تصمیم دولت پاکستان به شدت ابراز نگرانی کرده است.

دولت پاکستان در نشستی به ریاست شهباز شریف، نخست‌وزیر این کشور، برنامه اخراج مرحله‌ای مهاجرین افغانستانی را تصویب کرده است. این سند نشان می‌دهد که وزارت امور داخله پاکستان موظف شده در نخستین گام، شهروندان افغانستان که مدارک رسمی اقامت ندارند، از جمله دارندگان کارت ای‌سی‌سی (ACC)، را از اسلام‌آباد و راولپندی اخراج کند. تاکنون آماری دقیق از تعداد این مهاجران منتشر نشده است.

کارت ای‌سی‌سی، که به برخی به عنوان مهاجر قانونی در پاکستان داده شده، نشان‌دهنده وضعیت اقامتی آنان است. اما با تصمیم اخیر، حتی دارندگان این کارت نیز مشمول اخراج خواهند شد.

در این سند همچنین آمده که در مرحله دوم، وضعیت دارندگان کارت پی‌اوآر (POR) مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بر اساس این سند، کابینه فدرال پاکستان به دارندگان این کارت تا ۳۰ جولای ۲۰۲۵ اجازه اقامت داده است. با این حال، آنان نیز از اسلام‌آباد و راولپندی اخراج خواهند شد.

طبق آمار رسمی، حدود ۱.۴۵ میلیون مهاجر افغانستان دارای کارت پی‌اوآر در پاکستان حضور دارند. این کارت برای افغان‌هایی صادر شده که در طرح ثبت‌نام پناهندگان در پاکستان شرکت کرده‌اند و از وضعیت قانونی مشخصی برخوردارند. دارندگان این کارت به عنوان پناهندگان ثبت‌شده شناخته می‌شوند و در برخی موارد از خدمات خاصی برخوردار هستند. اما حالا، حتی این گروه نیز با محدودیت‌های جدید مواجه شده‌اند.

در همین حال، پناهندگان افغانستانی که برای اسکان مجدد در کشورهای دیگر ثبت‌نام کرده‌اند، تا ۳۱ مارچ ۲۰۲۵ فرصت دارند تا خاک اسلام‌آباد و راولپندی را ترک کنند. شهباز شریف به وزارت امور خارجه پاکستان دستور داده تا با نمایندگی‌های دیپلماتیک کشورهای غربی در اسلام‌آباد گفت‌وگو کند تا روند انتقال این مهاجران تسریع شود. در غیر این صورت، این افراد نیز به افغانستان بازگردانده خواهند شد.

بر اساس تصمیمات اتخاذشده در این نشست، مقامات پاکستانی باید تضمین کنند که پناهجویانی که اخراج می‌شوند، دیگر نتوانند به خاک پاکستان بازگردند. برای اجرای دقیق این طرح، آژانس‌های اطلاعاتی پاکستان مسئولیت دارند تا فرآیند اخراج را از نزدیک نظارت کرده و گزارش‌های منظم به دفتر نخست‌وزیر ارسال کنند.

در همین راستا، کمیشنری عالی پناهجویان سازمان ملل متحد (UNHCR) اعلام کرده که از تصمیم دولت پاکستان برای اخراج مهاجرین افغانستانی آگاه است و نسبت به این روند ابراز نگرانی کرده است. این سازمان هشدار داده که عدم رعایت دستورالعمل‌های تعیین‌شده ممکن است به بازداشت و اخراج گسترده پناهجویان منجر شود.

این کمیشنری این تصمیم را «نگران‌کننده» توصیف کرده و گفته که در حال گفت‌وگو با مقامات پاکستانی برای یافتن راه‌حل‌هایی جهت حمایت از مهاجرین و پناهجویان افغانستان است.

دولت پاکستان سال گذشته نیز در یک اقدام مشابه، بیش از 600 هزار مهاجر افغانستان را اخراج کرده بود. اکنون، اجرای این موج تازه اخراج‌ها باعث نگرانی گسترده در میان نهادهای حقوق بشری و سازمان‌های بین‌المللی شده است.

پیش از این، کمیساری عالی پاکستان در امور پناهندگان افغانستان(سی‌‌سی‌‌ای‌آر) از حضور و اقامت ۲.۹ میلیون شهروند افغانستان در پاکستان خبر داده و می‌گوید که از این تعداد، ۱.۴ میلیون نفر از آنان ثبت‌نام شده و مابقی ثبت‌نام نشده‌اند.

هزمان بر اساس گزارش‌های متعدد، برخوردهای خشن نیروهای پولیس پاکستانی با مهاجرین افغانستانی در شهرهای مختلف به خصوص در اسلام آباد و بازداشت آنها، به خصوص بازداشت زنان و کودکان همچنان ادامه دارد. پاکستان با تشدید خشونت‌ها علیه مهاجرین و پناهجویان افغانستان، از آن به عنوان یک اهرم فشار سیاسی در حال استفاده است.