سرنوشت پلاسکو در انتظار مراکز تجاری و پاساژ‌های قم
وضعیت ناایمن مراکز تجاری، پاساژها و واحدهای صنعتی در شهر قم، زنگ خطری است که اگر به موقع به آن توجه نشود، می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل شود.
باشگاه خبرنگاران جوان؛ خدیجه احمدی ـ شهر قم، این روز‌ها با چالش‌های جدی در حوزه ایمنی ساختمان‌ها و مراکز تجاری مواجه است. وضعیت ناایمن پاساژها، مراکز تجاری و واحدهای صنعتی در این شهر، نه تنها نگرانی‌های زیادی را میان شهروندان و مسئولان ایجاد کرده، بلکه زنگ خطری برای وقوع فاجعه‌ای مشابه حادثه پلاسکو در تهران به صدا درآورده است. حادثه‌ای که در سال ۱۳۹۵ رخ داد و به دلیل ناایمنی ساختمان، جان ده‌ها نفر را گرفت و خسارات مالی و جبران‌ناپذیری به همراه داشت.
وضعیت ناایمن پاساژها و مراکز تجاری در قلب قم
علی زندیه، مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری قم، با تاکید بر وضعیت ناایمن پاساژها و مراکز تجاری در هسته مرکزی شهر قم، هشدار داد که این مراکز به دلیل عدم رعایت استاندارد‌های ایمنی، می‌توانند در هر لحظه به تهدیدی جدی برای جان و مال مردم تبدیل شوند.
او افزود: این پاساژها که در قلب شهر قرار دارند، از نظر ایمنی وضعیت مناسبی ندارند و با وجود تراکم بالای جمعیت در ساعات مختلف روز، به یکی از نگرانی‌های اصلی در حوزه ایمنی تبدیل شده‌اند.
مشاهدات از پاساژ‌های ناایمن
در بازدید از چندین پاساژ در مرکز شهر قم، وضعیت ناایمن این مراکز به وضوح قابل مشاهده بود. در یکی از پاساژ‌های معروف، سیستم‌های اطفاء حریق یا وجود نداشتند یا به طور کامل از کار افتاده بودند. کپسول‌های آتش‌نشانی قدیمی و تاریخ‌گذشته در گوشه‌هایی از پاساژ قرار داشتند که دسترسی به آنها در مواقع اضطراری تقریبا غیرممکن به نظر می‌رسید.
راه‌های خروج اضطراری نیز در بسیاری از این پاساژها مسدود یا به انبار تبدیل شده بودند. در یکی از موارد، راه پله‌های اضطراری با جعبه‌ها و وسایل فروشگاه‌ها پر شده بود، به طوری که در صورت وقوع حادثه، امکان فرار سریع وجود نداشت. همچنین، سیم‌کشی‌های نامناسب و قدیمی در سقف‌ها و دیوار‌های پاساژها دیده می‌شد که خطر آتش‌سوزی را افزایش می‌داد.
یکی از فروشندگان در پاساژ گفت: «ما هر روز با ترس کار می‌کنیم. سیستم‌های برق قدیمی هستند و گاهی اوقات جرقه می‌زنند. اگر اتفاقی بیفتد، واقعا نمی‌دانیم چطور باید از اینجا فرار کنیم.»
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که حادثه پلاسکو در تهران، یادآوری تلخی از عواقب نادیده گرفتن ایمنی ساختمان‌ها و مراکز تجاری است. ساختمان پلاسکو که سال‌ها به دلیل ناایمنی و عدم رعایت استاندارد‌ها مورد انتقاد بود، سرانجام در سال ۱۳۹۵ فروریخت و منجر به کشته و زخمی شدن ده‌ها نفر شد. این حادثه نشان داد که ناایمنی ساختمان‌ها می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل شود.
واحدهای صنعتی و تولیدی؛ خطراتی که اطراف شهر را تهدید می‌کند
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی قم همچنین به وضعیت ناایمن واحدهای صنعتی و تولیدی در اطراف شهر قم اشاره کرد و گفت: این واحدها نیز به شدت ناایمن هستند و نگرانی‌های جدی برای شهروندان ایجاد می‌کنند.» به گفته زندیه، وجود این مراکز ناایمن در شهر قم می‌تواند در هر لحظه به یک فاجعه بزرگ تبدیل شود و خسارات جانی و مالی زیادی را به همراه داشته باشد.
وی با اشاره به خطرات بالقوه این واحدها، افزود: بسیاری از این واحدهای صنعتی فاقد سیستم‌های اطفاء حریق مناسب، تجهیزات ایمنی و حتی راه‌های خروج اضطراری استاندارد هستند. این موضوع در کنار استفاده از مواد قابل اشتعال و خطرناک، احتمال وقوع حوادث بزرگ را افزایش می‌دهد.
۸۰۰ نقطه خطرناک در سطح شهر قم
زندیه در ادامه به شناسایی بیش از ۸۰۰ نقطه خطرناک در سطح شهر قم اشاره کرد و تاکید کرد که این نقاط نیاز به بررسی و درجه‌بندی دقیق دارند تا اقدامات لازم برای رفع خطرات آنها به‌طور اصولی انجام شود.
او با اشاره به اهمیت پیشگیری در مدیریت ایمنی شهری، گفت: توجه به پیشگیری و انجام اقدامات به موقع می‌تواند از بروز حوادث جلوگیری کرده و امنیت بیشتری برای شهروندان فراهم کند.
او همچنین خاطرنشان کرد که بسیاری از این نقاط خطرناک در مناطق پرتردد و شلوغ شهر قرار دارند و در صورت وقوع حادثه، امکان دسترسی سریع نیروهای امدادی به این مناطق با مشکل مواجه خواهد شد. این موضوع اهمیت توجه فوری به ایمن‌سازی این نقاط را دوچندان می‌کند.
نیاز به مشارکت مردم و همکاری سازمان‌ها
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی قم با تاکید بر لزوم مشارکت مردم و همکاری سازمان‌ها، خاطرنشان کرد: مشارکت مردم و همکاری سازمان‌ها به عنوان شرط اصلی برای ارتقای ایمنی در سطح شهر قم به شمار می‌رود. این همکاری‌ها می‌توانند در کاهش حوادث و جلوگیری از خطرات بالقوه موثر واقع شوند.
او از تمامی ارگان‌ها و مردم خواست که برای حفظ ایمنی بیشتر، همکاری‌های لازم را در جهت شناسایی و رفع مشکلات ایمنی در این نقاط بحرانی داشته باشند و همگان در راستای ایجاد محیطی ایمن‌تر برای زندگی و کار در قم تلاش کنند.
زندیه همچنین بر لزوم آموزش عمومی در زمینه ایمنی و پیشگیری از حوادث تاکید کرد و گفت:آموزش شهروندان در مورد نحوه برخورد با حوادث و رعایت نکات ایمنی می‌تواند نقش مهمی در کاهش خسارات جانی و مالی ایفا کند.
وضعیت ایستگاه‌های آتش‌نشانی در قم
زندیه در خصوص وضعیت ایمنی در سطح عمومی شهر قم گفت که این شهر با داشتن ۲۵ ایستگاه آتش‌نشانی از نظر سرانه‌های جهانی وضعیت استانداردی دارد. این ایستگاه‌ها به عنوان یکی از زیرساخت‌های مهم ایمنی در شهر، در سریع‌ترین زمان ممکن به حوادث مختلف واکنش نشان می‌دهند و آمادگی دارند تا در مواقع بحران، خدمات فوری و موثر ارائه دهند.
او همچنین به تجهیزات مدرن و نیروهای آموزش‌دیده در این ایستگاه‌ها اشاره کرد و گفت: تجهیزات پیشرفته و نیروهای متخصص ما این توانایی را دارند که در کوتاه‌ترین زمان ممکن به محل حادثه رسیده و اقدامات لازم را انجام دهند. اما باید توجه داشت که پیشگیری همیشه بهتر از درمان است و ایمن‌سازی ساختمان‌ها و مراکز تجاری می‌تواند از وقوع بسیاری از حوادث جلوگیری کند.
جمع‌بندی
وضعیت ناایمن مراکز تجاری، پاساژها و واحدهای صنعتی در شهر قم، زنگ خطری است که اگر به موقع به آن توجه نشود، می‌تواند به فاجعه‌ای بزرگ تبدیل شود. تجربه تلخ حادثه پلاسکو نشان داد که نادیده گرفتن ایمنی ساختمان‌ها و مراکز تجاری، چه عواقب جبران‌ناپذیری می‌تواند داشته باشد. بنابراین، ضروری است که مسئولان و شهروندان با همکاری یکدیگر، برای ایمن‌سازی این مراکز اقدامات فوری انجام دهند تا از بروز حوادث تلخ جلوگیری شود.
شهر قم با داشتن زیرساخت‌های نسبتا مناسب در حوزه آتش‌نشانی، نیازمند عزمی جمعی برای رفع نقاط خطرناک و ارتقای ایمنی ساختمان‌ها است. مشارکت مردم، آموزش عمومی و نظارت دقیق نهادهای مسئول می‌تواند نقش کلیدی در ایجاد محیطی ایمن‌تر برای زندگی و کار در این شهر ایفا کند. امید است که با اقدامات به موقع و همکاری همه‌جانبه، شاهد تکرار فجایعی مانند پلاسکو نباشیم.
