سگ‌گردانی؛ نمایشی از جنس خودنمایی در سایه نبود قوانین صریح
به راستی چرا باید سگ گردانی آن هم در فضای عمومی که محل رفت و آمد شهروندان است آزاد باشد، آیا نباید قوانین بازدارنده‌ای برای این امر وجود داشته باشد که به خود اجازه ندهند موجب سلب آسایش و آرامش مردم شوند.
سگ‌گردانی داخل پارک‌ها و خودرو‌های شخصی‌آزاد است، حتی برای سگ‌ها تولد گرفتن با هزینه‌های آنچنانی در فضای مجازی و حقیقی عادی شده و کافه مخصوص برای سگ‌ها وجود دارد، در آپارتمان‌ها نیز همسایه‌آزاری با صدای سگ آزاد است، چه کسی پاسخگو است؟!
این روز‌ها اگر کسی در حال سگ گردانی در خیابان باشد و فردی از او فاصله بگیرد مثل این است که توهینی به شخص کرده باشی، چنان عصبانی می‌شود که انگار از بچه‌اش فاصله گرفته‌ای، البته کمتر از بچه او را تلقی نمی‌کنند و هزینه‌هایی که برای حیوانشان می‌کنند گاهی از هزینه یک بچه بیشتر است.
به راستی چرا باید سگ گردانی آن هم در فضای عمومی که محل رفت و آمد شهروندان است آزاد باشد، آیا نباید قوانین بازدارنده‌ای برای این امر وجود داشته باشد که به خود اجازه ندهند موجب سلب آسایش و آرامش مردم شوند.
در حقیقت، بسیاری از شهروندان به سگ‌گردانی افراد در خیابان‌ها و یا حتی پارک‌ها معترضند، بعضی فوبیا و حساسیت دارند و برخی برایشان چندش‌آور است، البته تعداد کمی سگ‌گردانی را امری عادی تلقی می‌کنند.
قانون صریحی برای ممنوعیت سگ‌گردانی وجود ندارد
زهره یکی از شهروندان شهرکردی است که هرزازگاهی فرزندانش را به پارک می‌برد، از آلودگی چمن‌ها و فضای سبز پارک و صندلی‌ها به علت سگ‌گردانی به شدت ناراضی است.
این مادر بیان می‌کند: در پارک‌ها تابلوی ورود حیوانات ممنوع وجود دارد، اما همچنان عده‌ای حیوانات خود را به این محدوده می‌آورند، روی چمن‌ها آثار رفت و آمد سگ‌ها دیده می‌شود، به‌طوری که خانواده‌ها نمی‌توانند حتی با وجود زیرانداز از چمن‌ها برای نشستن یا استراحت کنند.
وی ادامه می‌دهد: این در حالیست که صاحبان سگ‌ها با دیدن اعتراض ما همچنان به کار خودشان ادامه می‌دهند و یا حق خود می‌دانند که از فضای پارک استفاده کنند.
علی دانشجویی که اوقات فراغت خود را در پارک به سر می‌برد در گفتگو با ایسنا می‌گوید: در چند سال اخیر اغلب ما با پدیده هنجارشکنی سگ‌گردانی مواجه شده‌ایم که طبق قانون آوردن سگ در اماکن عمومی همچون پارک‌ها ممنوع است، اما بعضی افراد نسبت به موضوع بی‌توجهی و اهمیتی قائل نیستند، شاید به راستی قانون صریحی وجود ندارد.
پیرمرد بازنشسته‌ای که ساعاتی از روز را در پارک به سر می‌برد، نیز گفت: مدتی پیش شاهد صحنه‌های دلخراش بودم که یک سگ ناگهان به کودک معصومی حمله کرد و کودک دچار رعب و وحشت شدید شد.
او گفت: نگهداری سگ در آپارتمان آسایش را از همسایگان به تاراج برده است، اگر تذکری هم داده شود از کلمه چهار دیواری اختیاری استفاده می‌شود در صورتی که طبق قوانین آپارتمان‌نشینی این جمله کاملاً اشتباه و از نظر اخلاقی زشت و زننده است.
سگ‌گردانی در جوامع نوعی عمل کج‌کارکرد است
حمید فدایی ده‌چشمه در خصوص پدیده اجتماعی سگ‌گردانی اظهار کرد: سگ‌گردانی در جوامع نوعی عمل کج‌کارکرد است که در بعضی اجتماعات از جمله ایران مورد قبول نیست.
این جامعه شناس با بیان اینکه سگ‌گردانی در کشور نوعی آسیب اجتماعی است، افزود: زمانی‌که صحبت از آسیب اجتماعی به میان می‌آید، منظور نوعی نابسامانی و ناهنجاری رفتاری بوده که از سوی برخی افراد صورت می‌گیرد.
وی با اشاره به اینکه هر جامعه‌ای باید‌ها و نباید‌های خاص خود را دارد، ادامه داد: در کشور ما این موضوع آسیب و انحراف به شمار می‌رود.
فدایی با بیان اینکه در همه جوامع فرهنگ‌های متفاوتی وجود دارد، گفت: فرهنگ کشور‌های اسلامی و غربی متفاوت است، درکشور‌های غربی سگ‌گردانی و زندگی با سگ نوعی فرهنگ قدیمی است که از گذشته تا به امروز وجود داشته که یک فرهنگ خاص با قوانین خاص را داراست.
کمبود امکانات رفاهی و تفریحی یکی از علت‌های گسترش سگ‌گردانی
وی افزود: یکی از مواردی که موجب گسترش این پدیده در کشور شده کمبود امکانات رفاهی و تفریحی و بطالت در اوقات فراغت است که موجب شده افراد به سگ‌گردانی و زندگی با سگ گرایش پیدا کنند.
فدایی با اشاره به اینکه در کشور در بحث اوقات فراغت ضعف‌هایی وجود دارد، بیان کرد: در درجه اول ضعف در اوقات فراغت و نبود سرگرمی مثبت برای خانواده‌ها و سپس کمبود امکانات رفاهی موجب گسترش این فرهنگ غلط شده است.
این جامعه‌شناس اضافه کرد: در کشور‌های دیگر سگ‌گردانی تفریح است، اما قوانین خاص خود را در ساعت و مکان مشخص دارد، اما سگ‌گردانی در کشور نوعی ضدفرهنگ است، چراکه با آداب و رسوم جامعه ما سازگار نبوده و مغایرت دارد.
فدایی با بیان اینکه کارشناسان بهداشت و پزشکی به دلیل به خطر افتادن سلامت جسم و روح زندگی با سگ را رد کرده‌اند، گفت: محیط زیست نیز از این طریق دچار آسیب می‌شود.
وی با اشاره به اینکه امروز در خانواده‌ها پدیده سگ‌گردانی معضلی بوده که موجب بوجود آمدن اختلافاتی نیز شده است، عنوان کرد: متاسفانه نام بردن از سگ به عنوان فرزند ناهنجاری بزرگی است، باید پرسید افراد به کجا رسیده‌اند که از سگ به عنوان فرزند یاد می‌کنند، مقصر کیست، آیا شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی علت بوجودآمدن این پدیده شده و چرا با این سبقه فرهنگی، اسلامی به سمت غرب‌گرایی پیش رفته‌ایم؟
وی با اشاره به اینکه افراد مجرد بیشتر به این سمت گرایش پیدا می‌کنند، توضیح داد: طبقات مرفه جامعه برای چشم و هم‌چشمی و به رخ کشیدن خود، سگ را در لوکس‌ترین ماشین گذاشته و در شهر و خیابان و مهمانی و پارک همراه خود می‌کنند.
فدایی با اشاره به اینکه دستگاه‌های زی‌ربط متولی این موضوع هستند و موظفند با همکاری کمیته پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی هرچه سریع‌تر برای این کار اقداماتی انجام داده و قوانینی وضع کنند، گفت: صرفاً جریمه کردن بازدارنده نیست.
بیش از ۸۵ درصد موارد حیوان گزیدگی توسط سگ اتفاق می‌افتد
علی‌ضامن صالحی‌فرد در خصوص پیشگیری از حیوان‌گزیدگی و هاری، بهبود ارتقای نظام مراقبت حیوان گزیدگی و هاری، دسترسی به خدمات پیشگیری پس از تماس برای همه و کنترل جمعیت سگ‌های بلاصاحب و واکسیناسیون سگ‌ها، اظهار کرد: در نیمه نخست امسال نزدیک به ۲۷۰۰ مورد حیوان‌گزیدگی در سطح استان گزارش شد که با اقدامات به موقع نظیر شست‌وشو و واکسیناسیون، هیچ‌گونه فوت ناشی از بیماری در جمعیت استان اتفاق نیفتاده است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و رئیس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری گفت: درصورتی‌که ۷۵درصد جمعیت سگ‌ها علیه بیماری هاری واکسینه شوند، احتمال بروز هاری در جمعیت سگ‌ها و به تبع آن در انسان نزدیک به صفر خواهد رسید، گرچه هاری یک بیماری حاد و کشنده ویروسی سیستم مرکزی است که گوشت‌خواران اهلی، وحشی و انسان به‌طور تصادفی و اغلب از طریق گزش به آن مبتلا می‌شوند.
صالحی‌فرد عمده‌ترین میزبانان و ناقلان این بیماری را جانوران خون‌گرم به‌خصوص پستانداران و به‌طور ویژه گوشت‌خواران اهلی و وحشی دانست و افزود: اگر اقدامات پیشگیرانه مانند واکسیناسیون و اقدامات درمانی در مورد بیماری هاری به موقع صورت نگیرد می‌تواند منجربه مرگ انسان و حیوان شود.
وی ادامه داد: میزان کشندگی بالای این بیماری به گونه‌ای است که پس از ظهور علائم بالینی چه در انسان و چه در حیوان درمان‌پذیر نیست و بیمار محکوم به مرگ خواهد بود.
صالحی‌فرد گفت: گاز گرفتگی اصلی‌ترین راه انتقال بیماری هاری است، البته از طریق کشیده شدن پنجه آغشته به بزاق حاوی ویروس هاری به ویژه در گربه و گربه‌سانان نیز منتقل می‌شود.
رئیس مرکز بهداشت چهارمحال و بختیاری تصریح کرد: بیماری هاری از راه پوست سالم قابل سرایت نیست، اما اگر کوچک‌ترین خراش یا زخمی در پوست وجود داشته باشد قابل انتقال خواهد بود.
صالحی‌فرد عنوان کرد: روند سالانه حیوان گزیدگی در کشور رو به افزایش است و بیش از ۸۵ درصد موارد حیوان گزیدگی توسط سگ اتفاق می‌افتد.
وی اضافه کرد: انتقال بیماری هاری از راه مخاط نیز امکان‌پذیر است، بنابراین سگ‌ها و گربه‌های به ظاهر سالم در اواخر دوره کمون بیماری می‌توانند از طریق لیسیدن لب، چشم و بینی کودکانی که با آنها بازی می‌کنند صاحبان خود را به بیماری هاری مبتلا کنند، همچنین سرایت هاری از طریق تنفس به‌ویژه در غار‌های محل زندگی خفاش‌های آلوده امکان‌پذیر است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد با بیان اینکه افرادی که مورد گاز گرفتگی حیوانات قرار می‌گیرند اگر بلافاصله و در اسرع وقت به مراکز درمان مراجعه و تحت اقدامات درمان و پیشگیری قرار گیرند می‌توانند از ابتلا به بیماری هاری جلوگیری کرد، گفت: اقداماتی که باید در صورت گاز گرفتگی انجام شود، زدودن و خارج کردن ویروس هاری از محل زخم توسط آب تمیز و صابون، ضدعفونی زخم با الکل چهار تا ۷۰ درصد یا محلول بتادین یک درصد یا سایر مواد ضد عفونی کننده است.
وی بیان کرد: تزریق سرم و واکسن ضد هاری، ضد کزاز و آنتی بیوتیک‌تراپی نیز از دیگر مواردی است که به منظور پیشگیری و درمان هاری انجام می‌شود.
به علت نبود قانون صریح، نصب بنر‌ها نیز بازدارنده نیست
اکبر ایازی با بیان اینکه برچسب‌هایی در تمام تاکسی‌ها نصب شده که سوار کردن حیوانات خانگی در تاکسی‌ها و اتوبوس‌ها ممنوع است، اظهار کرد: اگر راننده تاکسی اقدام به سوار نکردن مسافری که سگ به همراه دارد را نکرد منعی ندارد و شکایت مسافر نیز به جایی نخواهد رسید.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شهرکرد گفت: در سطح شهر نیز بنر‌هایی تحت عنوان «سگ‌گردانی ممنوع» نصب شده که با عناوین مختلفی از جمله «جای سگ در پارک نیست» و «جای سگ در ماشین نیست» در تمام نقاط شهر قابل مشاهده است.
وی با بیان اینکه به علت نبود قانون صریح، نصب بنر‌ها نیز بازدارنده نیست و تنها یک امر ایجابی تلقی می‌شود، ادامه داد: در صورتی‌که راننده تاکسی اقدام به سوار کردن اینگونه مسافران کند، دفعه اول تذکر، سپس جریمه و در نهایت سلب امتیاز می‌شود.
ایازی بیان کرد: متاسفانه قوانین سگ‌گردانی صراحت و ضمانت اجرایی برای برخورد با این ناهنجاری اجتماعی ندارند، به عبارتی قانون به طور صریح بیان نمی‌کند سگ‌گردانی با این جریمه خاص، مطلقا ممنوع است و همین امر سبب می‌شود، اخطار‌ها بازدارنده نباشد، چرا که گاهی انجمن‌های حمایتی مانند حمایت از حیوانات خانگی یا مردمی دچار احساسات نادرست می‌شوند که موجب تقویت این ناهنجاری اجتماعی می‌شود.
وی با بیان اینکه تنها در قالب یک ناهنجاری اجتماعی می‌توان با دستور دستگاه قضا با این امر برخورد کرد، افزود: فرهنگ و حقوق شهروندی این اجازه را می‌دهد که یک شهروند از دیگری به دلیل آوردن یک سگ که یک حیوان نجس است در مکان‌های عمومی از جمله صندلی پارک‌ها، اتوبوس و تاکسی شکایت کند و شکایتش محرز است.
ایازی اضافه کرد: اشتباه محاسباتی بوده مردم که تصور می‌کنند، سگ‌گردانی به نوعی دفاع از حیوان است، در حالی‌که به علت سطح آگاهی پایین افراد از پیامد‌های زندگی با سگ موجب شده این امر گسترش پیدا کند.
وی گفت: حقوق شهروندی تعریف شده در این خصوص بیان می‌کند که در یک معبر عمومی که متعلق به تمام شهروندان است کسی نمی‌تواند، به دلیل علاقه به سگ، این حیوان را هرجایی همراه داشته باشد.
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شهرکرد در خصوص وجود سگ در آپارتمان، بیان کرد: اگر از نوع سگ‌های ولگرد باشد، شهرداری بدون دستور قضایی ورود و پس از زنده‌گیری به کمپ نگهداری حیوانات تحویل می‌دهد، اما در صورتی‌که از نوع سگ‌های گله‌ای باشد که مالک مشخص دارند، از طریق سازمان سیما منظر و فضای سبز شهرداری به شخص اخطار داده شده و اگر از نوع خانگی و در آپارتمان یا منزل مسکونی مزاحمت ایجاد کند همسایگان می‌توانند شکایت کنند.
وی با بیان اینکه شکایت از حضور سگ در آپارتمان دارای دو بعد است، گفت: اگر بحث مسائل بهداشتی مطرح باشد، مرکز بهداشت و خدمات شهری شهرداری شهرکرد به این مساله ورود می‌کنند و اگر از نوع ایجاد ناامنی، سر و صدا و مزاحمت باشد از طریق پلیس صورت جلسه و برای رسیدگی در مراجع قضایی به دادگستری ارجاع می‌شود.
ایازی یادآور شد: متاسفانه، چون اغلب افراد مرفه اقدام به سگ‌گردانی می‌کنند، مبالغ این جریمه‌ها زیاد نبوده به همین دلیل بازدارنده نیست.
وی با بیان اینکه لازم است در خیابان پلیس با این ناهنجاری برخورد کند، تصریح کرد: البته این امر تجهیزات و نیروی انسانی خاص خود را می‌طلبد که خلا قانونی باید از مجلس و قانون‌گذاران مطالبه شود.
نگهداری سگ در خانه به عنوان یک فرهنگ غلط جایگاهی در دین، کشور و باور‌های ما ندارد
مرتضی عسگری با بیان اینکه برای پیشگیری از معضل اجتماعی سگ‌گردانی انجام اقدامات فرهنگی حائز اهمیت است، اظهار کرد: به دلیل نبود قوانین صریح ددر این زمینه، در حال حاضر باید به عنوان یک معضل فرهنگی به آن پرداخت.
معاون فرهنگی و اجتماعی فرماندهی انتظامی استان با اشاره به اینکه پلیس اقدامات فرهنگی گسترده‌ای در این خصوص انجام داده است، گفت:در راستای مطالبات مردمی لازم است قوانین بازدارنده‌ای در این زمینه وضع شود تا آرامش روحی و روانی شهروندان خدشه‌دار نشود.
عسگری با بیان اینکه اغلب شهروندان از حضور سگ در خیابان و مکان‌های عمومی ناراضی هستند، بیان کرد: دغدغه و نگرانی شهروندان در خصوص ترس از مواجه شدن با حیوانات، مشکل بهداشتی و حتی شرعی این امر، بسیار زیاد است.
وی اضافه کرد: نگاه‌های متفاوتی به این معضل اجتماعی وجود دارد و مشکل اینجاست که قوانینی برای برخورد با این موضوع وضع نشده و شهروندان نیز به علت نبود قانون اهمیتی به این موضوع نمی‌دهند.
عسگری گفت: نهادینه شدن نگهداری سگ در کنار اعضای خانواده به عنوان یک فرهنگ غلط جایگاهی در فرهنگ، کشور و باور‌های ما ندارد.
ورود دادستانی به معضل سگ‌گردانی
نصرالدین صالحی با اشاره به موضوع سگ‌گردانی، اظهار کرد: قانون خاصی در این باره وجود ندارد، اما در راستای حمایت از حقوق عامه و بیماری‌هایی که از این طریق منتقل می‌شود، دادستانی در کارگروه ستاد پیشگیری و مبارزه با جرایم خاص مصوباتی در این خصوص تصویب کرده است.
دادستان مرکز چهارمحال و بختیاری با اشاره به توقیف ۱۵ روزه خودروی حامل سگ، گفت: افرادی که اقدام به نگهداری سگ به ویژه در اماکن عمومی می‌کنند آن حیوان از آنها گرفته و تحویل شهرداری خواهد شد که این اقدامات از سوی دادستانی انجام می‌شود.
وی بیان کرد: همچنین دادستانی به تاکسی‌های عمومی و اینترنتی تذکر داده مسافرانی که سگ همراه دارند از سوار کردن آنها اجتناب کنند.
متاسفانه سگ گردانی موضوع جدیدی نیست و سال‌هاست رو به گسترش است، به ویژه افرادی که نگهداری از حیوانات را نوعی احساس مسئولیت تلقی می‌کنند، اما آنچه مردم را رنج می‌دهد موضوع سگ‌گردانی در مکان‌های عمومی است که آرامش را از آنها سلب کرده و مردمی که ناراضی از این وضع هستند، به راستی اگر قوانین بازدارنده‌ای وجود داشت شاید این مساله روز گسترش نمی‌یافت، البته دستگاه‌های متولی تا جایی که امکان داشته باشد به این موضوع ورود می‌کنند، اما آنچه مهم است جای خالی قوانین بازدارنده است که اگر وجود داشته باشد چنین معضلات و مشکلاتی به امری عادی تبدیل نمی‌شود.
منبع: ایسنا
