چهارمین سمینار ملی فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی،  پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی با همکاری دانشکده علوم پایه و فناوری‌های نوین علوم پزشکی این نهاد با حضور متخصصان و پژوهشگران این حوزه در سالن همایش‌های پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی آغاز شد.

در ابتدای این سمینار دو روزه، دکتر عبدالحسین شاهوردی رییس پژوهشگاه رویان جهاددانشگاهی به حاضرین در این سمینار خوش‌آمد گفت و ابراز امیدواری کرد: که برگزاری چنین سمینار‌هایی افق روشنی در حوزه فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشاهی ایجاد کند.

در ادامه،  احسان عارفیان رییس ستاد توسعه فناوری‌های پزشکی بازساختی و سلول‌های بنیادی در خصوص ضرورت سرمایه‌گذرای خیرین در توسعه فعالیت‌های پژوهشگران ایرانی در حوزه پزشکی بازساختی اشاره کرد و گفت: رویان پیشرو و در حال ترویج علوم پزشکی بازساختی و فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی است.

وی افزود: توجیه اینکه امروزه کشور فقط به ساخت بیمارستان و تخت بیمارستانی نیاز دارد درست نیست وظیفه ما مسئولین است تا به موضوع سرمایه انسانی حوزه زیست پزشکی توجه بیشتری داشته باشیم.

در ادامه این همایش سید ابوالحسن شاهزاده فاضلی دبیر علمی چهارمین سمینار ملی فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی ضمن اشاره به اینکه این سمینار تاکنون به صورت مجازی و وبینار برگزار می‌شد، گفت: با تلاش تیم اجرایی امسال این سمینار به صورت حضوری برگزار می‌شود و تاکنون مشابه این سمینار در کشور برگزار نشده است.

وی با بیان اینکه امروزه اثبات شده که اغلب گونه‌های حیوانی مورد استفاده در امور علمی دارای سیستم عصبی تکامل یافته و همچنین دارای احساس و ادراک وسیعی هستند، گفت: این حیوانات در بسیاری از پروژه‌های علمی، مجبور به تحمل درد، ترس، اضطراب، اندوه و افسردگی می‌شوند و اغلب موارد نیز در پایان کار کشته می‌شوند. در طی دهه‌های اخیر موضوع رعایت اصول اخلاقی در «استفاده از حیوانات در امور علمی» اهمیت بسیار یافته است، به طوری که استفاده از حیوانات در امور علمی باید با عنایت به سه اصل «استفاده از روش‌های جایگزین حیوانات یا Replacement، کاهش استفاده از حیوانات یا Reduction و بهینه‌سازی شرایط مراقبت از حیوانات یا Refinement انجام شود.

دبیر علمی چهارمین سمینار ملی فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی ادامه داد: این اصول در دنیا تحت عنوان اصول ۳Rs شناخته شده اند. اصل «استفاده از روش‌های جایگزین حیوانات» به این معنا است که چنانچه راهکار جایگزینی برای استفاده از حیوانات زنده در امور علمی مقدور باشد آنگاه استفاده از حیوانات مذکور از نظر اخلاقی مجاز نبوده و استفاده از روش‌های جایگزین در اولویت است. در این راستا با هدف آشنایی جامعه علمی با فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی، وبینار «فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی» ابتدا در سال ۱۳۹۹ و سپس در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ توسط «پژوهشگاه رویان» با همکاری «دانشکده علوم پایه و فناوری‌های نوین علوم پزشکی جهاددانشگاهی» برگزار شد و امروز به صورت سمینار تحت عنوان «چهارمین سمینار ملی فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی ۴th National Seminar on Alternative Technologies to Laboratory Animals به صورت حضوری در سالن همایش‌های پژوهشگاه رویان برگزار می‌شود.

 شاهزاده فاضلی ادامه داد: این سمینار دارای دو محور اصلی شامل «هوش مصنوعی» و «مدل‌سازی سلولی» است. عناوین نشست‌ها عبارتند از «ضرورت کاربرد فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی در پژوهش و آموزش»، «هوش مصنوعی: گذشته، حال و آینده»، «ارگانویید‌ها و ساختار‌های سه بعدی زیستی»، «کاربرد هوش مصنوعی در پژوهش‌های بیولوژیک»، «اصول اخلاقی در کار با حیوانات آزمایشگاهی» و «مدل‌سازی سلولی: گذشته، حال و آینده».

دبیر علمی چهارمین سمینار فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی گفت: مخاطبان این سمینار گسترده بوده و همه گروه‌های علوم پزشکی، علوم زیستی، علوم پایه، دامپزشکی، پژوهشگران، دانشجویان و گروه‌های آموزشی استفاده کننده از حیوانات آزمایشگاهی می‌توانند از این سمینار بهره‌مند شوند. این سمینار همچنین دارای امتیاز بازآموزی برای اعضای نظام پزشکی و اعضای نظام دامپزشکی است.دکتر شاهزاده فضلی گفت: امیدواریم بتوان سازوکار‌های لازم در بحث نیاز‌ها و چالش‌هایی که در این حوزه با آن مواجه هستیم را ایجاد کنیم.

لازم به ذکر است؛ چهارمین سمینار ملی فناوری‌های جایگزین حیوانات آزمایشگاهی پژوهشگاه رویان روز‌های ۳۰ و ۳۱ خردادماه سال ۱۴۰۳ در سالن همایش‌های این پژوهشگاه برگزار می‌شود.