نخستین همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر انقلاب امروز سه‌شنبه (۱۷ بهمن ماه) با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضاییه، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین هادی رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه و جمعی از مسئولان قضایی در سالن اجلاس سران در حال برگزاری است.

این همایش به همت پژوهشگاه قوه قضاییه با همکاری مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه و جمعی از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور برگزار می‌شود.

پیش از این حجت‌الاسلام والمسلمین هادی، رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه بیان کرد: یکی از پنل‌های این همایش چگونگی تامین هرچه بیشتر امنیت قضایی و نحوه پیوند امنیت قضایی و امنیت اقتصادی خواهد بود. بناست با پای کار آوردن اهالی علم و اقتصاددانان به تبیین این موضوع، چالش‌ها و راهکار‌های آن بپردازیم.

قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی در این همایش با تسلیت شهادت امام کاظم (ع) اظهار کرد: در این ایام از امام شهدا یاد می‌کنیم، امامی که فرصتی ایجاد کرد که جوانان از زیر یوغ استبداد خارج شوند. امام با اداره مستحکم برای خدا استقامت کردند و گامی جزو برای خدا برنداشتند و ثمره این استقامت آزادی این ملت است.

وی افزود: امروز می‌بینیم که در جهان اسلام و کره خاکی این ملت از ظلم رهایی پیدا کرده و روز به روز با تاکید بر اصالت‌ها بدون هیچ انحرافی پیش می‌رود.

رئیس مجلس شورای اسلامی بیان کرد: ما مسئولین و نخبگان جامعه باید به این نکته توجه کنیم که بین باید‌ها با واقعیت‌های موجود به ویژه در مسائل فرهنگی و اقتصادی تفاوت وجود دارد و باید به آن توجه کنیم. این موارد هم ناشی از دور شدن از ریشه‌های انقلاب و اندیشه‌های امام است.

قالیباف با بیان اینکه قوه قضاییه نقش بسیار برجسته و کلیدی دارد که باید به آن توجه کرد، گفت: در اصل اول و دوم قانون اساسی می‌بینیم که اساسا بار حساس، دقیق و مهمی برای حکومت اسلامی بر عهده قوه قضاییه است. فلسفه اسلام عدل و عدالت است. قوه قضاییه نقش جدی و اساسی در امنیت ملی دارد به ویژه امروز که در جنگ شناختی و اقتصادی هستیم.

وی بیان کرد: اگر حرف از عدالت در جامعه می‌زنیم حتما نقش قوه قضاییه کم نظیر است، اما دو قوه دیگر نیز نقش و وظیفه دارند. در برنامه هفتم سعی کردیم موضوعاتی که قوه قضاییه به آن‌ها نیاز دارد، ببینیم و ارتباط تنگاتنگی با رئیس قوه قضاییه داریم.

وی گفت: اعتماد عمومی بزرگترین سرمایه اجتماعی هر جامعه‌ای است و اگر این اعتماد نباشد مشارکت معنادار مردم در بخش‌های مختلف را شاهد نخواهیم بود.

رئیس مجلس با بیان اینکه قوه قضاییه نقش جدی و اساسی در پیاده‌سازی آزادی‌های مشروع در جامعه دارد ادامه داد: شرط اجرای آزادی مشروع مهار و برخورد با آزادی‌های نامشروع است و هر میزان با آزادی‌های نامشروع برخورد شود، آزادی‌های مشروع جامعه تقویت می‌شود و جامعه به سمت سرزندگی و پیشرفت پیش خواهد رفت.

قالیباف گفت: فلسفۀ اسلام عدالت است و نقش قوۀ قضاییه در تحقق این آرمان کلیدی است و اگر عدالت محقق نشود، بقیۀ احکام الهی نیز معطل خواهند شد.

وی بیان کرد: ما سعی کردیم در جریان بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه موضوعاتی را که قوه قضاییه به آن احتیاج دارد، مورد توجه قرار داده و تصویب کنیم. بخش قابل توجهی از این مواد از سوی شورای نگهبان تأیید شده است و برخی هم ایراداتی داشت که مجدداً در صحن مجلس اصلاح و برای تأیید نهایی به شورای نگهبان ارسال شد.

رئیس مجلس اظهار کرد: یک مورد از مصوبات مجلس برای حل مشکلات قوه قضاییه مربوط به کمبود‌های اعتباری و سهم و میزانی بود که باید از بودجه عمومی کشور به قوه قضاییه اختصاص یابد.

قالیباف گفت: اساساً پایه مالی و بودجه‌ای قوه قضاییه از ابتدا ضعیف بسته شده بود، لذا مجلس در جریان بررسی برنامه هفتم تصویب کرد تا علاوه بر رشد سالیانه، ۳۰ درصد به بودجه قوه قضاییه اضافه شود که در مجلس تصویب و از سوی شورای نگهبان و هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز تأیید شد که از سال ۱۴۰۳ اجرایی خواهد شد. امیدوارم این توجه اساسی بتواند مشکلات قوه قضاییه را حل کند.

اژه ای: قوه قضاییه ضامن تحقق عدالت و جلوگیری از کجروی‌هاست

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی طی سخنانی در نخستین همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی، ضمن تسلیت شهادت امام موسی کاظم (ع) و گرامیداشت ایام رجبیه و دهه مبارک فجر، با اشاره به در پیش بودن عید مبعث، اظهار کرد: بعثت رسول‌الله (ص) یک نعمت بزرگ برای بشریت بود و با بعثت نبی‌اکرم (ص) شرایط برای سعادت بشر در همه اعصار فراهم شد و با این اتفاق مبارک، بشر در تمامی ازمنه به هدایت رهنمون گشت.

رئیس قوه قضاییه تصریح کرد: در عصر جاهلیت مدرن که بدترین ظلم‌ها و ستم‌ها علیه بشریت توسط مدافعان دروغین حقوق بشر انجام می‌گرفت یک انسان الهی به نام حضرت امام خمینی (ره) که دست‌پرورده و شاگرد ممتاز مکتب بعثت و آموزه‌های دینی بودند با اتکا به خداوند و اعتماد به مردم، نهضت اسلامی را آغاز و قیام را عملی کردند و طاغوتِ مستظهر به مستکبران را شکست دادند.

رئیس دستگاه قضا بیان داشت: اگر امروز ایران اسلامی در برابر مستکبران و سلطه‌گران، با نهایت قدرت و صلابت ایستادگی می‌کند و اگر به تمام معنا مستقل و قدرتمند و عزتمند است و اگر شیطان بزرگ آمریکا و اذناب او و رژیم منحوس صهیونیستی را خوار و ذلیل کرده است، همه و همه مرهون قدم گذاشتن در صراط اسلام ناب و عمل به آموزه‌های دینی و فرامین امامین انقلاب است.

رئیس عدلیه بیان داشت: مسیر سعادت دنیوی و اخروی، از اجرای تمام و کمالِ دستورات الهی و آموزه‌های دینی و عمل به فرمایشات امامین انقلاب می‌گذرد؛ بنابراین هر جا در طول این ۴۵ سال، نواقص و کاستی‌هایی در حکمرانی ما وجود داشته به سبب غفلت از اجرای کامل فرامین امامین انقلاب بوده است؛ فرامینی که مُنبعث از آموزه‌های متعالی اسلام عزیز می‌باشد.

اژه ای در ادامه با تبیین و تشریح وظایف و مسئولیت‌های قانونی قوه قضاییه در ذیل نظام مقدس جمهوری اسلامی، اظهار کرد: تحقق عدالت در همه عرصه‌ها و ساحت‌ها از اهداف کلان نظام جمهوری اسلامی ایران است و قوه قضاییه ضامن تحقق عدالت و جلوگیری از کجروی‌ها و اعوجاجات و تعدّی‌ها و ظلم‌هاست؛ قوه قضاییه مسئول است تا اجازه نده ظلمی از جانب کارگزار و یا دستگاه حکومتی علیه یکایک شهروندان اِعمال شود؛ قوه قضاییه مسئول است تا بر حُسن اجرای قوانین نظارت کند؛ قوه قضاییه در حفظ و ارتقاء سلامت نظام، نقش‌آفرین است. 

حجت‌الاسلام والمسلمین محسنی اژه‌ای افزود: بنابراین نباید وظایف و مسئولیت‌های قوه قضاییه را منحصر به محکمه‌داری کرد؛ صدور احکام در دادگاه‌ها و محاکم تنها بخشی از تکالیف قانونی عدلیه است و بخش‌های قابل توجهی از وظایف و تکالیف دستگاه قضا در امور دیگری معطوف و متمرکز است؛ اموری نظیر «نظارت بر حُسن اجرای قوانین»، «رسیدگی به شکایات، دادخواهی‌ها و اعتراضات مردم نسبت به مأموران یا واحد‌های حکومتی»، «پیشگیری از وقوع جرم»، «اصلاح و بازاجتماعی کردن مجرمین» و غیره.

رئیس قوه قضاییه گفت: امر قضا از شؤون و مسئولیت‌های حاکم مسلمین است و امرِ تخصصی محض می‌باشد؛ این امرِ تخصصیِ مهم که از شوؤن و مسئولیت‌های حاکم مسلمین هم می‌باشد، واجد خصایص و الزاماتی است که برای جامه عمل پوشاندن به آنها، واجب است به نظریات و دیدگاه‌های فقهی و حقوقی امامین انقلاب بعنوان شخصیت‌های دینی برجسته و مبرز معاصر، تمسک جوییم و به این دیدگاه‌ها و نظریات توجه و عنایت ویژه و خاص داشته باشیم.

رئیس دستگاه قضا تاکید کرد: با تمسک به نظریات و دیدگاه‌های فقهی امامین انقلاب که از اعاظم عصر حاضر هستند، می‌توانیم خود و دستگاه خود را ایمن کنیم که مبادا خدای‌ناکرده، با گذشت زمان، نسبت پیاده‌سازی کامل احکام مسلم فقهی و احکام اولیه و ثانویه‌ی مندرج در دین، سست نشویم و در این عرصه سایش‌هایی پیدا نکنیم و به سمت و سو‌های دیگری نرویم. 

رئیس عدلیه بیان داشت: پس از عهده‌دار شدن مسئولیت خطیر ریاست قوه قضاییه، به زیرمجموعه خود تاکید کردم که باید در گام دوم انقلاب، ارزیابی جامعی از کمبود‌ها و نقصان‌ها در عرصه قضا داشته باشیم و با تمسک به نظریات فقهی و حقوقی امامین انقلاب این خلاء‌ها و کمبود‌ها را مرتفع سازیم.

رئیس دستگاه قضا گفت: اگر بخواهیم به‌صورت تمام و کمال به وظایف و مسئولیت‌های قانونی قوه قضاییه جامه عمل بپوشانیم باید علاوه بر دانش و بینش قضایی و حقوقی، خود را به شناخت جامعه، شناخت زمان، شناخت دوست و شناخت دشمن، مجهز کنیم و در این مسیر، تمسک به دیدگاه‌ها و نظریات امامین انقلاب در حوزه‌های مختلف از جمله حوزه‌های مرتبط با حکمرانی، راهگشا است.

 اژه‌ای گفت: برای تحقق و توسعه عدالت که از مسئولیت‌های اصلی و اساسی قوه قضاییه است، الزاماتی وجود دارد؛ از جمله «قانونِ متضمن عدالت»، «ساختاری که در قالب آن بتوان عدالت را تحقق بخشید»، «اعتبار و بودجه کافی» و مهمتر از همه «عامل انسانی که عادل و آشنا به زمان و با تدبیر باشد».

رئیس عدلیه ادامه داد: باید در راستای فراهم آوردن الزامات فوق‌الذکر، نهایت تلاش و مساعی را مصروف داریم تا شاهد تحقق و بسط عدالت باشیم؛ نمی‌توانیم بدون آنکه اولیات یک زندگی متعارف را برای قاضی فراهم کنیم، از او انتظار داشته باشیم که احکام متقن و مستدل و مستحکم و سریع و همه‌جانبه صادر کند.

دریافت ۲۴۶ چکیده مقاله و ۱۵۰ مقاله توسط دبیرخانه همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی

حجت‌الاسلام والمسلمین «هادی» رئیس پژوهشگاه قوه قضاییه طی سخنانی در همایش اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی اظهار کرد: ضرورت اصلی برگزاری همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی، پیوند وثیق میان «ولایت» و «قضاوت» در آموزه‌های دینی ماست.

حجت‌الاسلام والمسلین هادی با اشاره به تاکیدات دو سال پیش رئیس دستگاه قضا در خصوص جمع‌آوری بیانات و توصیه‌های قضایی امام راحل و مقام معظم رهبری، گفت: در این راستا تیمی در پژوهشگاه قوه قضاییه تشکیل شد و این گروه در اولین اقدام، تمامی بیانات، رهنمودها، فرامین و مکتوبات رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص موضوعات قضایی را در کتاب «اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی» جمع‌آوری کرد و بعد از آن نیز «منشور حکمرانی قضایی» تنظیم و تدوین شد؛ همچنین تا به امروز ۱۵ جلسه تخصصی نخبگانی در خصوص این موضوع برگزار شده است.

وی با اشاره به دریافت ۲۴۶ چکیده مقاله و ۱۵۰ مقاله توسط دبیرخانه همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی، گفت: دریافت دیدگاه‌های بیش از ۱۰۰ نفر از اعضای هیئت علمی، اساتید و صاحبنظران، برگزاری کرسی‌های نظریه پردازی و ترویج علمی، برگزاری ۳۱ اجلاسیه استانی با حضور جامعه حوزوی و دانشگاهی از دیگر اقدامات انجام شده در راستای برگزاری همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی طی مدت اخیر بوده است؛ در مجموع بیش از ۵ هزار نفر ساعت نسبت به موضوع اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی، کار انجام شد.

دبیر علمی همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی افزود: این همایش ملی با همکاری ۲۰ مرکز علمی، پژوهشی و حوزوی در حال برگزاری است.

حجت‌الاسلام والمسلمین هادی با اشاره به اهداف برگزاری این همایش گفت: «گفتمان‌سازی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب»، «نظام‌سازی قضایی بر اساس اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب»، «بازطراحی تحول و تعالی دستگاه قضایی بر اساس نظریه بنیادین مبتنی بر ابعاد اجتهادی، حِکمی و تمدنی رهبر معظم انقلاب» و همچنین «بسترسازی برای طراحی قوه قضاییه صددرصد اسلامی، عادلانه و علمی»، از جمله اهداف برگزاری همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی است.

وی همچنین گفت: در جریان همایش ملی اندیشه‌های قضایی رهبر معظم انقلاب اسلامی، سه نشست علمی با عناوین «نظام‌سازی قضایی مبتنی بر اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی»، «اندیشه‌ورزی و نحوه رسیدن به اندیشه نظریه‌ساز» و «بایسته‌های تحقق اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی» برگزار می‌شود.