این نشست، نخستین نشست گروه بریکس پس از ورود پنج عضو جدید از ابتدای سال ۲۰۲۴ (دی ماه ۱۴۰۲) است و برای نخستین بار، نمایندگان جمهوری اسلامی ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر و اتیوپی در کنار اعضای قدیمی (روسیه، چین، برزیل، هند و آفریقای جنوبی) به مدت سه روز درباره برنامه‌های بریکس در سال ۲۰۲۴ میلادی تبادل نظر خواهند کرد.

عکس یادگاری معاونان وزیر امور خارجه ۱۰ کشور، آغازگر این نشست بود که همزمان با آغاز ریاست دوره‌ای روسیه بر گروه بریکس، در مسکو پایتخت این کشور گردهم آمده‌اند.

سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه سخنران آغازین این نشست بود و پس از آن، قرار است نمایندگان ۹ کشور دیگر عضو گروه بریکس از جمله «مهدی صفری» معاون هماهنگی دیپلماسی اقتصادی وزیر امور خارجه ایران به طرح دیدگاه‌ها و پیشنهاد‌های خود درباره مسیر حرکت این گروه قرار گیرند.

در ادامه نشست روز سه‌شنبه و در غیاب خبرنگاران، برخی وزیران و اعضای اقتصادی دولت روسیه در جمع نمایندگان کشور‌های عضو بریکس به ارائه پیشنهاد‌های خود برای روند حرکت این گروه در سال جاری میلادی خواهند پرداخت.

ارائه چارچوب همکاری اعضای بریکس در عرصه تحقیقات انرژی و نیز حوزه هوش مصنوعی از دیگر موضوعات مطرح در نخستین روز این نشست خواهد بود.

قرار است دومین روز نشست نمایندگان کشور‌های بریکس، روز چهارشنبه با حضور و سخنرانی سرگی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه برگزار شود که این نشست با محوریت مشارکت استراتژیک به عنوان سنگ بنای چندجانبه گرایی در نظام بین‌الملل طرح‌ریزی شده است.

نشست‌های دیگری نیز در روز‌های چهارشنبه و پنجشنبه با محوریت همکاری‌های امنیتی، پارلمانی و مسائل انسان‌دوستانه میان کشور‌های عضو بریکس برگزار خواهد شد و اعضای قدیمی بریکس، مهم‌ترین طرح‌های خود را به اعضای جدید معرفی خواهند کرد.

روسیه پیش‌تر شعار دوره ریاست خود بر گروه بریکس را تقویت چندجانبه گرایی برای توسعه و امنیت عادلانه جهانی عنوان کرده است.

به گفته برخی منابع دیپلماتیک، روسیه برای سال جاری میلادی افزون بر ۲۳۰ رویداد و نشست در سطوح مختلف دولتی، نخبگانی و مردمی در قالب بریکس تعریف کرده است.

مهم‌ترین رویداد بریکس در سال ۲۰۲۴ میلادی، برپایی نشست رسمی سران این گروه در کازان روسیه در ماه اکتبر پیش‌بینی شده است. علاوه بر آن، روسیه به عنوان رئیس دوره‌ای بریکس میزبان نشست‌های متعدد دیگری در سطوح مختلف وزیران، معاونان وزیران، مقامات امنیتی، قضایی و پارلمانی و نیز نخبگان کشور‌ها خواهد بود. در این میان، شمار محدودی از رویداد‌های بریکس در سال ۲۰۲۴، در خارج از روسیه برگزار خواهد شد.

پیش از این، مهدی صفری معاون هماهنگی دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه اعلام کرده بود که هم در بریکس و هم در سازمان همکاری شانگ‌های به جمهوری اسلامی ایران پیشنهاد شده است تا ریاست تعدادی از کمیته‌ها به ویژه در حوزه فناوری‌های مختلف را بر عهده گیرد.

طرح ایجاد گروه بریکس با نزدیکی چهار قدرت اقتصادی در حال ظهور جهان شامل برزیل، روسیه، چین و هند در دوران اوج یکجانبه‌گرایی آمریکا در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی شکل گرفت. «گروه بریک» در ۱۶ ژوئن ۲۰۰۹ میلادی (۲۶ خرداد ۱۳۸۸ شمسی) به‌طور رسمی تأسیس شد و با اضافه شدن آفریقای جنوبی در ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۰ (۳۰ شهریور ۱۳۸۹) نام آن پس از پیوستن این کشور از «بریک» به «بریکس» تغییر یافت.

در اجلاس سران بریکس در آفریقای جنوبی در تابستان ۱۴۰۲، سیریل رامافوزا رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که اعضای این سازمان تصمیم گرفته اند از آرژانتین، مصر، اتیوپی، ایران، عربستان سعودی و امارات برای عضویت کامل بریکس دعوت کنند. رئیس‌جمهوری جدید آرژانتین در ماه‌های اخیر اعلام کرد که کشورش به این گروه نمی‌پیوندد.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو گفت: ⁠در کنار عضویت در سازمان همکاری شانگ‌های و تقویت همکاری‌ها با اتحادیه اوراسیا، عضویت در بریکس نیز پیگیری و با تلاش دستگاه سیاست خارجی، ایران از ابتدای سال ۲۰۲۴ (دی ماه ۱۴۰۲) به عضویت کامل این گروه درآمد.

کاظم جلالی افزود: بریکس یکی از مهمترین تشکل‌های بین‌المللی گفتگو محور برای مقابله با نظام ناعادلانه کنونی حاکم بر جهان است که بازتاب دهنده افکار نزدیک به نیمی از ساکنین جهان است. کشور‌هایی که تصمیم گرفته اند در مقابل ساختار تک قطبی و ناعادلانه کنونی جهان، پیشرو در تاسیس ساختاری عادلانه مبتنی بر چند جانبه گرایی باشند.

سفیر ایران در روسیه خاطرنشان کرد: معتقدیم که پیشبرد نظرات جمهوری اسلامی ایران، در سطح جهانی، از مسیر بریکس تسهیل خواهد شد.

وی گفت: کنشگری فعال با مشارکت در ائتلاف‌های سودمند منطقه‌ای همچون اتحادیه اقتصادی اوراسیا، شانگ‌های و بریکس از راهبرد‌های سیاست خارجی ایران در دولت سیزدهم است.