امید محترمی مدیرکل مدیریت بحران استان مرکزی گفت: نرخ فرونشست در شهرستان ساوه نسبت به سایر نقاط کشور که دچار این مساله شده اند وضعیت مطلوب تری دارد و شاید اگر اقدامی عاجل برای مقابله با آن صورت نگیرد می تواند در سال های بعدی مشکلاتی را ایجاد کند.
وی اضافه کرد: در شهرستان ساوه در مناطق شهری (شهرهای ساوه، غرق آباد و نوبران) نرخ فرونشست تقریبا نرخ صفر است اما در منطقه خارج از شهر ساوه و در حد فاصل شهر آوه ، روستای ترازناهید و شهر جعفریه استان قم (محدوده آزادراه سلفچگان - ساوه) با این پدیده روبرو هستیم.
محترمی افزود: نتایج مطالعات سازمان نقشه برداری کشور نشان می دهد این بخش از دشت مرکزی ساوه از سال ۱۴۰۰ به بعد سالانه حداکثر ۱۲ سانتی متر دچار فرونشست زمین می شود .
وی با بیان اینکه بحث فرونشست زمین در شهرستان ساوه جای نگرانی ندارد اما زنگ خطری است که اگر اقدامات کنترلی در این خصوص تشدید پیدا نکند در آینده می تواند خطری بزرگ برای منطقه باشد اضافه کرد: برای جلوگیری از تشدید نرخ فرونشست در این منطقه تشدید اقدامات کنترلی و مدیریت بهره وری آب ضروری است.
مدیرکل مدیریت بحران استان مرکزی گفت: ما باید تلاش کنیم در حوزه نگهداشت منابع آبی و از برداشت های غیرمجاز جلوگیری کنیم و در همین زمینه شرکت آب منطقه ای موظف است میزان برداشت چاه های مجاز را ساماندهی و نسبت به مسلوب المنفعه کردن چاه های غیر مجاز و بررسی تزریق آب به آبخوان ها بیش از گذشته اقدام کند.
وی با بیان اینکه از بین رفتن استعداد ذخیره و انتقال آب در آبخوان ها و سفره های زیر زمینی بر اثر خشکسالی و برداشت های بی رویه مهمترین علت فرونشست است یادآور شد: مدیریت بهره وری از منابع آب های سطحی و زیر زمینی، جلوگیری از صنایع آب بر در منطقه، ممانعت از حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق، استفاده از روش های جدید آبیاری و اصلاح الگوی کشت مهمترین راهکار کنترل و یا جلوگیری فرونشست است.
در استان مرکزی هفت منطقه با وسعت در حدود یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع دارای بیشترین نرخ فرونشست هستند و این یک زنگ خطر جدی در زمینه مدیریت منابع اب محسوب می‌شود.
از مهر سال گذشته به دنبال اجرای قانون اصلاح و تعدیل پرونده های بهره برداری چاه های مجاز در دستور کار قرار گرفته که بر اساس این قانون باید میزان برداشت آب از منابع آبی زیرزمینی از چاه های کشاورزی در کل مناطق کشور از جمله شهرستان ساوه حدود ۲۱ درصد کاهش داشته باشد تا فرصتی برای احیا منابع زیرزمینی ایجاد شود.
این شهرستان دارای ۸۸۷ حلقه چاه کشاورزی با پروانه بهره برداری سالانه حدود ۲۴۰ میلیون متر مکعب است که با مشمولیت قانون تعدیل برای ۵۰ درصد این چاه ها حدود ۲۰ میلیون مترمکعب در برداشت آب از سفره های زیر زمینی صرفه جویی می شود.
از طرفی طی سال گذشته زراعی ( مهر ۱۴۰۱ تا شهریور ۱۴۰۲) برخورد با چاه‌های غیرمجاز به عنوان یکی از برنامه‌های اولویت‌دار شرکت آب منطقه ای در راستای حفاظت از سفره‌های زیرزمینی اجرا و در نتیجه آن ۲۵ حلقه چاه غیرمجاز مسلوب المنفعه شده است.
ساوه دارای یک‌هزار و ۳۰۹ حلقه چاه دارای پروانه است که سالانه ۳۴۱ میلیون مترمکعب آب از آنها از منابع زیرزمینی شهرستان تخلیه می‌شود که به طور متوسط ۸۵ درصد از این میزان در بخش کشاورزی، ۳۵ میلیون مترمکعب در بخش شرب روستایی و شهری و ۱۹ میلیون مترمکعب نیز در بخش خدمات و صنعت مصرف می شود.
این چاه ها در ۲ دشت مرکزی و نوبران شهرستان قرار دارد که شامل ۱۱۰ حلقه چاه شرب شهری و روستایی، ۳۱۲ حلقه چاه صنعت و خدمات، ۸۸۷ حلقه چاه کشاورزی است.
استان مرکزی یکی از ۲۲ استان بیابانی کشور است که ۴۹۰ هزار هکتار اراضی بیابانی است که بیشترین میزان آن در شهرستان زرندیه است.
