یکی از حوزه‌هایی که هوش مصنوعی به آن ورود کرده، آموزش است. برخی افراد نیز از ورود هوش مصنوعی به این حوزه استقبال کرده‌اند. در عین حال برخی از کارشناسان نیز از ورود هوش مصنوعی و ابزار‌های آن به حوزه آموزشی احساس نگرانی می‌کنند.

برخی از کارشناسان مخالف استفاده از این فناوری در آموزش معتقدند که هوش مصنوعی  می‌تواند کودکان و نوجوانان را وارد چالش‌هایی همچون عدم پرورش تخیل، تفکر و خلاقیت، امکان تقلب و عدم یادگیری، تسلط نداشتن به دروس تدریس شده و سودجویی از این رده سنی کند.

تغییر و تحول مدارس جهان با استفاده از هوش مصنوعی

فیتز پاتریک، نویسنده و سخنران کلیدی در مورد هوش مصنوعی در آموزش و پرورش گفت: یک موج جزر و مدی برای آموزش و پرورش در راه است. مدارس جهان در چند سال آینده با تحول زیادی مواجه می‌شوند.

گروهی از کارشناسان نیز معتقدند که هوش مصنوعی ممکن است به ابزاری مفید تبدیل شود، اما اصول اولیه تحصیل تغییر نخواهد کرد.

افزایش تقلب علمی با کمک هوش مصنوعی

 افزایش شدید تقلب علمی و استفاده دانش‌آموزان و دانشجویان از هوش مصنوعی برای تولید مقالات پژوهشی، یکی از چالش‌هایی است که در حوزه آموزش وجود دارد. از همین روی، واکنش اولیه بسیاری از مراکز آموزشی معتبر و بزرگ به ظهور و افزایش چشمگیر استفاده از فناوری مذکور، ممنوعیت کامل آن بود. برخی از سیستم‌های آموزشی مانند اداره آموزش  نیویورک آمریکا و تعدادی از کالج‌های فرانسه در ماه‌های نخست عرضه چت جی‌پی‌تی «ChatGPT»، تصمیم گرفتند که استفاده از آن را به دلیل ترس از بروز تقلب ممنوع کنند.

روش‌های خلاقانه‌ای که معلمان از ChatGPT در کلاس درس استفاده می‌کنند

پیتر پاکونه، معلم مطالعات اجتماعی کالیفرنیا، از یک معلم جدید برای تدریس کمک گرفته است. پاکونه به ۴۰ مربی در یک کارگاه آموزشی گفت: اگر هوش مصنوعی در آستانه تغییر شکل کل جنبه‌های جامعه باشد اولین قلمرویی که ذهن بسیاری را به خود مشغول می‌کند، آموزش است.

وی افزود:  دانش‌آموزان و معلمان برای سال تحصیلی جدید درصدد هستند تا برای یادگیری، تکالیف و یکپارچگی با مفاهیم جدید هوش مصنوعی آشنا شوند.

پاکونه تنها یکی از معلمانی است که در کلاس درس مشغول آزمایش ChatGPT بوده؛ اما به عقیده برخی از معلمان هوش مصنوعی به همان اندازه که الهام‌بخش بوده خطرناک نیز است.

ریچل رنکین، مدیر دبیرستانی در نیوتون فالز اعلام کرد: اکثر معلمان وحشت‌زده هستند، زیرا چت جی‌پی‌تی را به‌عنوان یک ابزار تقلب یا ابزاری برای سرقت ادبی کودکان مشاهده می‌کنند.

بسیاری از معلمان معتقد هستند که راه مراقبت از کودکان استفاده فعالانه از چت جی‌پی‌تی در کلاس درس است. بر اساس یک گزارش که اخیرا منتشر شده  ۷۳ درصد از افراد درباره چت جی‌پی‌تی شنیده‌اند و ۳۳ درصد از آن‌ها برای کمک به ایده‌های خلاقانه برای کلاس‌ها از آن استفاده کرده‌اند.

استفاده معلمان از هوش مصنوعی در کلاس درس

معلمان همچنین از ChatGPT برای تولید مطلب برای دانش‌آموزان در سطوح مختلف خواندن استفاده می‌کنند. البته ChatGPT همیشه همه موارد را درست نمی‌داند، اما معلمان در حال پیدا کردن راهی برای تعامل با دانش‌آموزان هستند. برخی از آن‌ها مقالات تولید شده توسط این برنامه را در پاسخ به درخواست‌های خود بررسی می‌کنند، به این امید که به‌طور همزمان دانش‌آموزان را مورد آزمایش قرار دهند و مشکلات مربوط به اتکا به هوش مصنوعی برای انجام کار‌های متنوع را به آن‌ها نشان دهند.

در حالی که به نظر می‌رسد بسیاری از معلمان  معتقدند که ممنوعیت کامل چت‌بات در کلاس درس با وجود پیشرفت تکنولوژی راه حل منطقی نیست، اما در مورد میزان تغییر آن در مدارس اختلاف نظر دارند.

توجه به هوش مصنوعی در ایران یک ضرورت است

کاظمی، معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفت: توجه به هوش مصنوعی به‌عنوان یک ضرورت در کشور مطرح است، همان‌طور که مقام معظم رهبری فرمودند، باید جزء ۱۰ کشور برتر دنیا در حوزه هوش مصنوعی باشیم.

وی افزود: آموزش و پرورش به‌عنوان اثرگذارترین نهاد اجتماعی در کشور می‌تواند زمینه توجه به مسائل مختلف و نگاه فرهنگی را فراهم کند. ایجاد زمینه‌های علمی و پیشرفت‌های علمی کشور با ورود آموزش و پرورش سرعت بیشتری خواهد داشت.

او افزود: اگر در حوزه‌های مختلف جزء کشور‌های برتر هستیم، ورود به این عرصه‌ها توسط مدارس باعث تقویت و پیشرفت بوده است. پژوهش‌سرا‌ها یکی از جایگاه‌ها و موقعیت‌های هستند که فرصت حضور دانش‌آموزان در حوزه‌های علمی را فراهم می‌کنند.

وی اضافه کرد: اگر به‌دنبال پیشرفت علم و تکنولوژی هستیم باید آن را از مسیر نظام تعلیم‌وتربیت پیش ببریم.

معاون آموزش متوسطه آموزش و پرورش اظهار کرد: علاوه بر علم باید به پیشرفت علم دانش و فناوری در خدمت بشر قرار گیرد و در کنار تمام این موارد توجه به معنویت و اخلاق نیز باید مورد‌توجه قرار گیرد. همچنین موضوع هوش مصنوعی یکی از مباحثی است که اگر در آن اخلاق و معنویت در نظر گرفته نشود، مغایر با نگاه بشری است و می‌تواند لطمه به بشریت بزند، از این‌رو این علم و تکنولوژی باید در خدمت بشریت باشد.

آموزش ۱۲ هزار معلم در زمینه هوش مصنوعی

کاظمی گفت: این موضوع می‌تواند زمینه تقویت نگاه الگوریتمی، سیستماتیک و خلاقانه را در دانش‌آموزان تقویت کند. با همین نگاه ما به‌عنوان خادمان مردم در نظام تعلیم و تربیت کشور درصدد تقویت هوش مصنوعی و کدنویسی هستیم و این را جزء اولویت‌های نظام تعلیم و تربیت بگذاریم.

پیش از این معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش گفته بود: در زمینه هوش مصنوعی  حدود ۱۲ هزار معلم آموزش داده‌ایم.

علی لطیفی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی نیز در گفتگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفت: در کشور ما هنوز هوش مصنوعی وارد کتب درسی نشده است. البته در سال‌های گذشته معاونت ابتدایی و متوسطه سواد دیجیتال را در کتب درسی کار و فناوری ارائه داده است.

وی افزود: یکی از چالش‌های مهم وزارت آموزش و پرورش در حوزه هوش مصنوعی مسئله تجهیزات و امکانات است.

او در پایان با اشاره به اینکه متاسفانه در برخی از مدارس کشور امکان اجرایی سازی استفاده از هوش مصنوعی وجود ندارد، گفت:  سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در تلاش است تا زیر ساخت‌ها، تجهیزات و امکانات را برای استفاده از هوش مصنوعی فراهم کند.