جینگاسری یکی از روش‌های جداکردن دانه از ساقه‌های غلات است که هنوز در برخی مناطق کوهستانی مازندران اجرا می‌شود.

کشاورزان مازندرانی سال‌های دور بعد از برداشت برنج و غلات، از طریق ابزار و ادوات ابتدایی کار جدا سازی دانه از ساقه را انجام می‌داند، کاری که در چندین مرحله با کمک چاریایان و جریان باد انجام می‌شد.

 جینگاسَری یا خرمن کوب کردن شالی‌ها رسمی بود که کشاورزان مازندرانی پیش از آمدن ماشین آلات کشاورزی و کمباین‌های برداشت برنج با استفاده از اسب آن را انجام می‌دادند. 

زنان و مردان روستایی، بعد از جمع کردن شالی که در اصطلاح محلی به آن کوفا می‌گویند با اجرای مرحله خرمن کوبی یا جینگاسری توسط اسب و دواندن اسب‌ها بر خرمن‌های بر زمین ریخته، ابتدا دانه‌های برنج را از کاه جدا می‌کردند و سپس با استفاده از ابزاری به نام لیفا و فیه کا‌ها و دانه‌ها را در مسیر باد قرار می‌دادند تا وزش باد کاه‌ها را کاملا از دانه‌های برنج جدا کند.

کشاورزان برای خرمن کوبی زمینی صاف و مسطح با ارتفاع مناسب را انتخاب می‌کردند، مکانی که باد به خوبی در آن جریان داشته باشد و نزدیک خانه‌ها و باغ‌ها نیز نباشد تا غبار خرمن ساکنان روستا را اذیت نکند.

کشاورزان ابتدا خوشه‌های برنج را روی این سطح صاف دسته‌دسته می‌ریزند و سپس چند اسب را حول یک دایره روی ساقه‌ها می‌گردانند تا دانه‌ها زیر سم اسبان از کاه جدا شود و همزمان با جداسازی دانه از ساقه قرد دیگری با ابزاری چوبی که به آن لیفا می‌گویند ساقه‌های جداشده را در معرض باد قرار می‌دهد تا دانه‌ها که سنگین‌تر از کاه هستند روی مکان خرمن کوبی جمع شوند.

رسم جینگاسری در زمین‌های کوچک مناطق کوهستانی مازندران که امکان تردد تراکتور یا کمباین‌های برداشت برنج وجود ندارد همچنان اجرا می‌شود.

فیلم مربوط به روستای مزده در بخش چهاردانگه ساری است که بهروز دلاوری سوادکوهی ارسال کرده است.

برچسب ها: خرمن کوبی ، رسوم کهن
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۵
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۸ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲
اینطوری شایدحدود 50% برنجها شکسته و خورد میشن و بیشتر اینها باید برنجهاشونا هرچقدرم خوب باشه بعنوان برنج نیم دانه یا لاشه بفروشند .
اسب با سمهاش رو برنج بره واقعا از هرخوشه جند دونش برنجش سالم میمونه ؟! همون نهایت 50%.!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۱ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲
اسب های بیچاره. الان که دیگه ماشین آلات کشاورزی هست جایگزین اسب کنن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۱۶ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲
مگه ندیدی نوشته جاهایی که اداوات کشاورزی نمیتونن برن یعنی مسیرش برای رفت وآمد ماشین آلات صعب العبور هست !
Iran (Islamic Republic of)
بهار
۱۸:۲۲ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲
خوشا به حال این اسب ها که فقط راه میرن بیچاره اسبهایی هستند که تو مسابقات با یک سوار انسان جونشو میگرن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۰:۵۱ ۱۳ مرداد ۱۴۰۲
این چه کاری هست خسته کننده است خرمن کوب قدیم که دارای سه تیغه متحرک است وبا خر وگاو کشیده میشه وراحت روش میشینی ودور میخوری