چرا نسل زِد مهم است؟

نسل زد در طبقه‌بندی نسلی افراد بین ۲۰ تا ۲۵ ساله را شامل می‌شود؛ نسل سوم انقلاب که متولد ۱۳۷۴ تا ۱۳۸۹ هستند، درصد زیادی از جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. البته در برخی از طبقه‌بندی‌های دیگر با عناوینی، چون نسل پنجم، نسل نت یا نسل پساانقلاب معرفی می‌شوند. مواجهه با نسل زد برای بسیاری یک چالش محسوب می‌شود، زیرا به نظر می‌رسد آن‌ها متفاوت با نسل‌های گذشته رفتار می‌کنند و این رفتار ممکن است به تغییراتی از جمله در رفتار مصرف‌کننده منجر شود.

در این خصوص پژوهش‌هایی انجام گرفته که مقاله «مفهوم‌پردازی افت خرید نسل زد از دیدگاه نظریه ساختگرایی» [۱]نوشته «فرشته خلیلی پالندی»، «اسدالله کردنائیج»، «سیدحمید خدادی حسینی» و «میثم شیرخدایی» یکی از آن‌ها است.

پژوهش حاضر، پژوهشی کیفی مبتنی بر پارادایم تفسیری است که به مدد راهبرد پژوهش نظریه ساختگرایی به اجرا درآمده است. به منظور گردآوری داده‌ها با چهل نفر از نسل زد با در نظرگرفتن ویژگی‌های جنیست، وضعیت تأهل، تحصیلات، شغل و وضعیت درآمد، مصاحبه نیمه‌‎ساختاریافته صورت گرفته است. برای تحلیل داده‌های مصاحبه از کدگذاری سه‌گانه اولیه، متمرکز و نظری استفاده شده است.

نسل زد جزو مصرف‌کنندگان حال و آینده بازار است و به دلیلِ ویژگی‌ها و ظرفیت درآمدی‌شان توجه به آن‌ها بسیار بااهمیت و برای آینده بازار و فعالیت‌های تجاری ضروری است، زیرا آنان منابع درآمدی جدیدی برای بازار‌های آینده هستند. به همین منظور، در رفتار خرید و ارائه محصول باید دیدگاه متفاوتی نسبت به دهه‌های قبلی وجود داشته باشد.

با تغییر در فناوری، نسل‌ها در کنار هم تغییر می‌کنند و بهترین راه برای پذیرش واقعی این تغییر جدید یادگیری، درک و سپس درگیرشدن آن به منظور کسب فرصت‌های بازاریابی است و در این بین، نقشی که نسل زد در بازار دارد، بسیار مهم است و باید بررسی شود.

نسل زد از خریدارانی محسوب می‌شوند که لذت خرید بسیار برای آن‌ها مهم است. زمانی که محصول نتواند آن طور که باید، انتظارات آنان را برآورده کند، این قشر خاص در مرحله بعدی توجهی به این محصول ندارند و مصرف آن را واگذار و یا برای همیشه حذف می‌کنند که این امر باعث افت خرید می‌شود. علاوه براین، وجود تنوع‌طلبی و خصلت دلزدگی در این قشر، موجب می‌شود وفاداری آنان به محصولی کم باشد و همین وضع موجب افت خرید می‌شود. به همین دلیل، با توجه به ویژگی‌های خاص این نسل، لازم است بازاریان با کسب شناخت کامل از این نوع افراد به ارائه محصولات و خدمات در بازار بپردازند.

ویژگی‌های نسل زد ایرانی

ویژگی‌های نسل زد در قالب مقوله‌های اصولی رفتاری (پاسخ‌های یک ارگانیسم در شرایط مشخص به یک محرک بیرونی)، شخصیتی (سبک‌های مختلف رفتار که ارگانیسم برحسب عادت از خود بروز می‌دهد)، ارزشی، اعتقادی (وضعیتی در ذهن که باوجود آن، فرد فکر می‌کند که چیزی درست است) و تفکر درباره محیط‌های خرد و کلان تقسیم‌بندی می‌شود.

جدول کدگذاری ویژگی‌های نسل زد ایرانی

جدول عوامل افت خرید نسل زد

جدول راهکاری مقابله با افت خرید

افراد نسل زد یکی از دلایل رهاکردن کالا و خدمات را مسائل روانشناسی و گرایش‌های فردی و شخصیتی می‌دانند. آن‌ها عواملی همچون علاقه و توجه به تنوع‌گرایی، خواص و منحصر بودن در ظواهر و تأثیرگذاری از نظر دیگران، احساس نارضایتی و تجربه ناخوشایند از یک محصول، برند یا فروشگاه، دلزدگی از یک محصول و پاسخگونبودن و ناتوانی محصول در برآورده کردن انتظارات و متناسب نبودن عملکرد و انتظارات را بسیار مؤثر و درخور توجه می‌دانند.

ازاین‌رو، بنابر ویژگی بیان شده از دیدگاه ساخت‌گرایی می‌توان بیان کرد که نسل زد عوامل افت خرید را از هر چهار منظر روانشناسی، جامعه‌شناسی، بازاریابی و اقتصاد معرفی کردند و تأکید داشتند که عوامل افت خرید ماحصل رفتار‌های قابل کنترل و غیرقابل کنترل است؛ بنابراین، می‌توان گفت در افت خرید نسل زد رویداد‌های بسیاری وجود دارد که موجد افت خرید در این نسل می‌شود؛ بنابراین، لازم است به هر چهار دیدگاه به طور کامل توجه شود و باید دانست که برخی از رفتار‌ها در کنترل و برخی از آن‌ها خارج از کنترل و اراده فرد است که باید به آن توجه شود.

ده راهکار اصلی برای مقابله با افت خرید نسل زد که عبارتند از: نیازشناسی پویا، معیارشناسی پویا، رفتارشناسی پویا، نوآوری پویا، مشارکت پویا، متمایزسازی و جایگاه‌سازی ذهنی، الگوسازی و فرهنگ‌سازی، فروشنده حرفه‌ای، رویکرد‌های تبلیغاتی واقع‌گرا و بازاریابی دهان به دهان.

منبع : ایرنا