هزاران نفر فریب خوردند؛ تو بعدی نباش!
رمزارزها با وجود مزایای زیادشان، به دلیل نبود قوانین شفاف و آگاهی عمومی به بستری مناسب برای کلاهبرداری تبدیل شده‌اند.
باشگاه خبرنگاران جوان - بهمن حبیبی؛
در سال‌های اخیر بسیاری از ما با کلمه رمزارز آشنا شدیم. حتی اگر خودمان وارد این بازار نشده باشیم، احتمالا کسی را می‌شناسیم که بیت‌کوین خریده، از اتریوم شنیده، یا در یک پروژه رمزارزی سرمایه‌گذاری کرده است. اما در کنار همه این موضوعات، داستان‌های تلخی نیز وجود دارند؛ کسانی که به امید سود بالا وارد شدند، اما دست آخر همه سرمایه‌شان را از دست دادند.
رمزارزها پدیده‌ای جدید و پیچیده هستند که با وجود مزایای زیادشان، به دلیل نبود قوانین شفاف و آگاهی عمومی به بستری مناسب برای کلاهبرداری تبدیل شده‌اند. در این مقاله می‌خواهیم به زبان ساده انواع کلاهبرداری‌های رمزارزی را بشناسیم و یاد بگیریم چطور گول کلاهبرداران را نخوریم.
طعمه‌هایی به‌نام سود بالا
یکی از رایج‌ترین روش‌های فریب در دنیای رمزارز، وعده سودهای نجومی و سریع است. سایت‌ها، کانال‌ها و صفحات زیادی در شبکه‌های اجتماعی وجود دارند که با تبلیغ پروژه‌های به‌ظاهر جدید و آینده‌دار سعی می‌کنند اعتماد مردم را جلب کنند. شعارهایی مثل «سود۱۰ درصد در روز»،«پروژه تضمینی» یا «فرصت طلایی برای میلیاردر شدن» شاید در نگاه اول وسوسه‌انگیز باشند، اما در واقع زنگ خطر هستند.اغلب این پروژه‌ها چیزی بیشتر از یک اسم نیستند؛ نه تیم مشخصی دارند، نه محصول واقعی و نه حتی توضیح فنی درستی دارند. ارزهایی که فقط برای فریب مردم ساخته شده‌اند و هیچ ارزش واقعی ندارند.
پانزی‌ها، همان کلاهبرداری‌های قدیمی با ظاهر جدید
سال‌هاست که در ایران و جهان طرح‌های پانزی و هرمی وجود دارند. با گسترش فناوری رمزارزها، این کلاهبرداری‌ها هم رنگ و بوی دیجیتال گرفته‌اند. حالا دیگر به جای پرداخت ریالی یا دلاری، از شما می‌خواهند رمزارز واریز کنید و وعده می‌دهند که در مدت کوتاهی سرمایه‌تان دو برابر می‌شود. اما واقعیت این است که این سودها فقط از پول نفرات جدید تامین می‌شود و به‌محض این‌که ورودی‌های جدید کاهش پیدا کنند، سیستم فرو می‌پاشد و سرمایه همه از بین می‌رود.متأسفانه بسیاری از افراد با شنیدن این‌که «دوستم رفته، سود کرده» وارد چنین طرح‌هایی می‌شوند، بی‌آن‌که بدانند این سود موقتی‌ست و تنها کلاهبردار اصلی است که همیشه برنده می‌ماند.
صرافی‌ها و کیف‌پول‌های جعلی
نوع دیگری از کلاهبرداری ساختن صرافی‌های آنلاین و کیف‌پول‌های تقلبی است. شما وارد سایتی می‌شوید که ظاهری حرفه‌ای دارد، ثبت‌نام می‌کنید، مقداری رمزارز به حساب خود واریز می‌کنید و بعد همه‌چیز ناپدید می‌شود. نه پولی باقی می‌ماند و نه سایتی برای پاسخگویی وجود دارد.برخی از این سایت‌ها حتی از دامنه‌های مشابه با صرافی‌های معروف استفاده می‌کنند تا کاربر را گول بزنند. بنابراین بسیار مهم است که قبل از واریز هرگونه رمزارز، مطمئن شوید با یک پلتفرم معتبر و شناخته‌شده طرف هستید.
نشانه‌هایی که باید جدی بگیرید
شناختن یک کلاهبرداری همیشه آسان نیست، اما نشانه‌هایی وجود دارند که باید ما را به شک بیندازند:
وعده سود زیاد در مدت کوتاه: هیچ سرمایه‌گذاری سالمی تضمین سود ۲۰، ۳۰ یا حتی ۵۰ درصدی در هفته نمی‌دهد.
فشار برای تصمیم‌گیری سریع: اگر کسی گفت «همین امروز باید وارد بشی، فردا دیر می‌شه!»، مراقب باشید. کلاهبردارها همیشه عجله دارند.
اطلاعات ناقص یا گمراه‌کننده: اگر پروژه‌ای هویت تیم، آدرس مشخص، مجوز یا توضیح فنی استاندارد نداشت، به آن اعتماد نکنید.
تبلیغات پرزرق‌وبرق در شبکه‌های اجتماعی: بسیاری از پروژه‌های جعلی با استفاده از اینفلوئنسرهای جعلی و نظرات ساختگی سعی در جلب اعتماد دارند.
چطور از خودمان محافظت کنیم؟
آگاهی و آموزش اولین و مهم‌ترین نکته است. اگر قصد ورود به دنیای رمزارز را دارید، ابتدا باید وقت بگذارید و اطلاعات پایه‌ای درباره کیف‌پول‌ها، صرافی‌ها، انواع رمزارزها و نحوه کار آنها کسب کنید.
هرگز بر اساس حرف دیگران سرمایه‌گذاری نکنید؛ حتی اگر آن فرد دوست نزدیک یا یکی از اعضای خانواده باشد. شاید او هم فریب خورده باشد.
مبالغی را وارد این بازار کنید که توان از دست‌دادنش را دارید. رمزارزها پرنوسان هستند و هیچ‌چیز در آنها قطعی نیست.
از منابع معتبر استفاده کنید. اگر قصد خرید یا فروش دارید، فقط با صرافی‌های رسمی و شناخته‌شده کار کنید. اگر پروژه‌ای را بررسی می‌کنید، اطلاعات آن را از سایت‌های مرجع بین‌المللی بخوانید.
اگر رمزارزها درست استفاده شوند فرصت‌های خوبی برای آینده اقتصادی ایجاد می‌کنند. اما نباید فراموش کنیم که همین ابزارهای جدید اگر با طمع و بی‌اطلاعی واردشان شویم، ما را به دام می‌‌اندازند.
یادمان باشد که در دنیای دیجیتال، امنیت از آگاهی شروع می‌شود. پس قبل از هر حرکت مالی بیشتر تحقیق کنیم، باهوش‌تر عمل کنیم و اجازه ندهیم کلاهبردارها از بی‌تجربگی ما سوءاستفاده کنند.
