تکنیک‌ها یا تاکتیک‌هایی از قبیل مسخ، تهدید، تخریب، تحریم و بایکوت مراسم دینی و مذهبی، به خصوص مراسم آئین‌های عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین (ع) و همچنین نوعی اعتبارزدایی و شهرت‌زدایی از این قبیل مراسم و ریشه‌های مذهبی و تاریخی آن کم و بیش در دستور کار رسانه‌های مختلف فارسی‌زبان بیگانه قرار گرفته است.

همچنین شاهد هستیم که تلاش بلیغی در ادبیات رسانه‌ها به وجود آمده که این قبیل مراسم را مراسمی سیاسی، حکومتی یا حتی گا‌ها امنیتی جلوه بدهند و آن را در تقابل با ملت‌گرایی مدرن و مسائلی از این قبیل تلقی کنند و علاوه بر آن بحث شخصیت‌های ضد اجتماعی نیز در ادبیات رسانه‌ها مورد توجه قرار گرفته است.

در همین راستا؛ برنامه «امواج شبهه» در گفتگو با دکتر مهدی رحیمی، کارشناس و فعال حوزه رسانه و دکتر محمد قنبری استاد دانشگاه و کارشناس حوزه رسانه به بررسی تکنیک‌ها و تاکتیک‌های رسانه‌های بیگانه در تقابل با فرهنگ عاشورایی و مکتب حسینی پرداخته است.

حاشیه‌سازی‌ها و بزرگنمایی حواشی از تاکتیک‌های رسانه‌های بیگانه

دکتر محمد قنبری استاد دانشگاه و کارشناس حوزه رسانه با نگاهی به فرمایش حضرت امام (ره) مبنی بر اینکه این محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته، به بُعد رسانه‌ای این فرمایش پرداخت و گفت: تنها دهه عاشورا یا ماه محرم نیست و پیوستی به نام ماه صفر نیز وجود دارد.

دو ماه متوالی نه تنها به شیعه بلکه به کل اسلام تعمیم داده میشود و این بدین معناست که اگر محرم و صفر نبود هیچ وجهی از اسلام وجود نداشت. به همین دلیل هنگامی که دشمن سفره رسانه‌ای خود را پهن می‌کند به اجزای مختلف فرمایشات حضرت امام (ره) و به نکات تاریخی و سرنوشت‌ساز آن می‌پردازد و برای آن ساز و کار تعریف می‌کند.

وی به رفتارشناسی رسانه‌های فارسی زبان معاند اشاره کرد و افزود: یکی از وجوه اصلی محرم و صفر و همچنین فرهنگ عاشورا زیر بار ظلم نرفتن حضرت اباعبدالله الحسین (ع) است که رسانه‌های بیگانه به آن می‌پردازند. هر ساله در ماه محرم شاهد هستیم که برخی سمینار‌ها و برنامه‌های هیجانی که عمدتا به تحریک و تهییج احساس قشر جوان و نوجوان می‌پردازد، آغاز می‌گردد که دامنه آن به خصوص در کشور‌هایی دارای فرهنگ عاشورایی ریشه دوانده می‌شود که برای این حرکت موازی اسامی مختلفی از جمله تکنیک‌های رسانه‌ای برشمردند.

قنبری همچنین در خصوص اقدامات شبکه‌های مجازی این رسانه‌ها قبل از آغاز ماه محرم و صفر گفت: حجم استوری ها، پست‌ها و کامنت‌های خودساخته توسط ربات‌ها ذهن مخاطب را به سمتی هدایت می‌کند که از اصل واقعه عاشورا به حواشی پرداخته شود. حاشیه سازی ها، بزرگنمایی حواشی و دادن تریبون به مردم برای پر رنگ‌سازی حواشی از تاکتیک‌های رسانه‌های بیگانه است.

وی با تأکید بر اینکه از عصر عاشورا به بعد شاهد فضای کاملا سیاسی و رسانه‌ای هستیم، گفت: از موضوعاتی که در حادثه عاشورا و به طبع آن در دوره بعد از عاشورا اتفاق می‌افتد، فضای رفتاری آن است، اینکه چگونه رسانه‌های بیگانه به ترویج این رفتار می‌پردازد، مسأله قابل بحث است. آن‌ها به دنبال الگوسازی و خلق پیرو برای دنبال کردن از آن هستند به همین دلیل انسان رسانه‌ها شکل گرفته‌اند تا به خلق رفتار بپردازند تا پس از آن رفتار‌های آن‌ها برجسته شود و از طریق آن‌ها این مسیر طی می‌شود.

قنبری به خلق الگو‌ها توسط رسانه‌های غرب برای کودکان و نوجوانان اشاره کرد و گفت: از سالیان گذشته که والت دیزینی را هم تراز با هالیود برای کودک و نوجوان ترتیب دادند، به خلق الگو‌ها پرداختند الگو‌هایی که حتی ریشه در ادبیات بعضی از کشور‌های مختلفی داشت و از اسطوره‌های آنان استفاده کردند.

به واسطه شخصیت‌هایی مانند سوپرمن، بت من، اسپایدر من و منهای مختلفی اقدام به الگوسازی کردند، الگو‌هایی که دقیقا محدود و منحصر به همان دهه‌ای شد که نوجوان با آن رشد کرد و بلافاصله به دلیل عدم وجود پیوست فرهنگی از سوی نسل بعدی فراموش شد، این شخصیت‌ها فراموش شدند، چون با فطرت انسان سازگار نبود، اما از آنجایی که جریان سیدالشهدا (ع) در فطرت بشر ریشه دارد و دستگاه دیپلماسی فرهنگی سیدالشهدا علیه السلام بر مبنای فطرت انسان‌ها بنا شده، از کودکی با انسان عجین می‌شود و نسل به نسل دست به دست می‌شود.

نقل روایت از تکنیک‌های جدی رسانه‌های بیگانه

دکتر مهدی رحیمی، کارشناس و فعال حوزه رسانه نیز در ادامه با تأکید بر اینکه اساسا عاشورا و قیام حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در ذات مهمترین و بزرگترین رسانه ماندگاری اسلام است، اظهار کرد: رسانه‌های بیگانه‌ای مانند بی بی سی هیچ گاه به طور مستقیم نمی‌گوید که عاشورا یا محرم و عزاداری بد است بلکه بی بی سی به نقل روایت‌ها توسط اشخاص بدون در نظر گرفتن صحت آن می‌پردازد و یکی از تکنیک‌های جدی این رسانه و دیگر رسانه‌های بیگانه برای انتقال مفاهیم راهبردی خود است.

وی با بیان اینکه هدف عاشورا حفظ اسلام است، توضیح داد: عاشورا مهمترین رسانه ما در تمامی این سال‌ها بوده و هست و به واسطه روایت گری شکل گرفته و رسانه‌های بیگانه این روایت‌گری را از ما آموختند.

رحیمی با تأکید بر اینکه رسانه ما بسیار وسیع‌تر از آن است که رسانه‌های بیگانه می‌اندیشند، گفت: رسانه ما رسانه‌ای به نام عاشورا و دهه محرم است، رسانه‌ای که سیدالشهدا (ع) حاضر شد برای حفظ دین، آرمان اسلام و زنده نگه داشتن ارزش‌های آن و زیر بار ظلم و باطل نرفتن از زندگی، جان و خانواده خود بگذرد. بیش از ۱۳۰۰ سال از واقعه عاشورا گذشته است، اما هر سال و هر روز این روایت پر شورتر و باشکوه‌تر برگزار می‌شود به همین دلیل دشمن احساس خطر می‌کند.

 دکتر محمود شهیدی، کارشناس و مجری برنامه امواج شبهه بیان کرد: در ادبیات رسانه‌های بیگانه شاهد تلاش‌هایی برای تقلیل سطح، منزلت عاشورا و فرهنگ آن، حاشیه سازی و برجسته سازی اموری که جزء اصل این فرهنگ به شمار نمی‌آیند، هستیم. مواردی مانند انتصاب این مسأله به حکومت یا حکمرانی یا حتی مسائل اقتصادی و نیازمندی‌های اقتصادی افراد تا مسائل دیگر.

وی ادامه داد: این قبیل نگاه‌ها در ادبیات رسانه‌های بیگانه وجود دارد، به عنوان مثال در برنامه صفحه آخر شاهد هستیم فرهنگ عاشورایی با نگاه سیاسی، حکومتی و همین طور تبلیغاتی مورد توجه قرار می‌گیرد و به نوعی با مفهوم قدرت سیاسی در ایران و مشروعیت سیاسی در ایران پیوند داده می‌شود و از سوی دیگر تلاش می‌شود که به نوعی این موضوع کوچک نمایی شود و مفهوم آن از اصالت فرهنگی خود دور شود.

رحیمی عنوان کرد: حاکمیت جمهوری اسلامی ایران، حاکمیت سیاسی است و بیش از ۲۰۰ کشور در جهان حاکمیت آن را قبول دارند، بنابراین دشمنانی داریم که این قرائت را نمی‌پسندند، قرائتی که به مردم جهان می‌آموزد که می‌بایست در برابر ظلم ایستادگی کرد و نباید سر تعظیم فرود آورد و باید ارزش‌های اسلامی را گرامی داشت. 

وی با بیان اینکه رسانه‌های بیگانه در جامعه ما زندگی نمی‌کنند و درکی نسبت به ارادت و عشق مردم به سیدالشهدا (ع) و ایام محرم و صفر ندارند، گفت: دشمن اصول عاشورایی و اینکه مردم بدون هیچ گونه دخالت حاکمیتی از روی عشق و اخلاص، از کوچک تا بزرگ مشغول برپا کردن خیمه‌ها هستند را نمی‌پسندند. رسانه‌های بیگانه از نهادینه شدن فرهنگ ایستادگی در مقابل استکبار در کودکان و عشق و علاقه آن‌ها به الگو‌هایی که چند قرن از آن می‌گذرد، هراس دارند.

رحیمی افزود: چند قرن گذشته است، اما ماهیت کهن الگو‌های اسلام به واسطه مجالس سیدالشهدا (ع) در ذهن و باور فرزندان ما قوی‌تر شده است و الگو‌های هالیوودی و غربی آن‌ها پس از گذشت مدتی منسوخ می‌شوند. به همین دلیل است که رسانه‌های بیگانه مدام در تلاشند تا با تاکتیک‌ها و تکنیک‌های رسانه‌ای به تخریب الگو‌های دینی ما بپردازد. 

یادآور می‌شود، برنامه «امواج شبهه» گفت‌وگویی تخصصی پیرامون ماهیت‌شناسی و رفتارشناسی رسانه‌های فارسی‌زبان بیگانه است که با هدف روشنگری و افشای تکنیک‌های رسانه‌ای است، روز‌های یکشنبه و سه‌شنبه ساعت ۱۶ به مدت ۶۰ دقیقه از آنتن این شبکه به نشانی موج اف‌ام ردیف ۱۰۳،۵ مگاهرتز پخش می‌شود.

منبع: فارس