ظاهر کهکشان ما ممکن است تاریخچهای از برخورد با کهکشانهای دیگر یا حتی خوشههای کهکشانی را نشان دهد و اکنون اندازه گیریهای جدید نشان میدهد که کهکشان راه شیری ممکن است ظاهری متفاوت از آنچه فکر میکردیم داشته باشد.
طی چند سال اخیر، ستاره شناسان به طور فزایندهای کشف کردهاند که کهکشانها سه شکل اصلی دارند: بیضی، نامنظم و مارپیچی. به نظر میرسد اکثر کهکشانهای شناخته شده که در دستهی آخر قرار میگیرند دارای دو بازوی قابل توجه هستند که منشعب شده و به بازوهای کوچکتر تقسیم میشوند.
تصویر سنتی از کهکشان راه شیری، کهکشانی با چهار بازوی مارپیچی بزرگ است که از یک برآمدگی متمرکز ستارهای بیرون آمدهاند. این امر باعث میشود کهکشان مارپیچی ما یک گونهی بسیار نادر و متمایز با شکلی عجیب باشد و ویژگیهای بسیار منحصربهفردی داشته باشد تا بتواند چهار بازوی اصلی داشته باشد.
با این حال، این تصور ممکن است اشتباه باشد. گروهی از ستارهشناسان تحقیقات جدیدی را منتشر کردهاند که نشان میدهد ما برای دههها در مورد شکل کهکشان راه شیری اشتباه کردهایم و کهکشان ما دارای دو بازوی اصلی است، درست مانند کهکشانهای مارپیچی معاصر.
این کشف که میتواند درک ما از کهکشان راه شیری را تغییر دهد، زمانی رخ داد که دانشمندان فضایی با آکادمی علوم چین مستقر در کوه بنفش (Purple Mountain) و رصدخانههای ملی نجوم، منابع متعددی از دادههای نجومی را تجزیه و تحلیل کردند تا به درک بهتری از شکل واقعی کهکشان ما دست یابند.
اخترشناسان در مقالهای در توصیف تحقیقات خود نوشتند: به رغم کار زیاد، ساختار مارپیچی کلی راه شیری تا حدودی نامشخص است. در دو دهه اخیر، اندازهگیری دقیق فاصله آن، فرصتی را برای ما فراهم کرده تا این موضوع را حل کنیم.
این تیم دادههای نسل جدیدی از ابزارهای فضایی را که میتوانند فاصله ما تا ستارههای منفرد را بهتر اندازهگیری کنند، ارزیابی کردند و این کار به آنها اجازه داد تا فاصلههای حدود ۲۰۰ ستاره را اندازهگیری کرده و شروع به تهیه نقشهی راه شیری کنند. آنها سپس دادههایی را از تلسکوپ فضایی گایا متعلق به آژانس فضایی اروپا (ESA) به دادهها اضافه کردند که دقیقا حرکت ستارگان و مکان آنها را در ارتباط با زمین ارائه میکند.
اخترشناسان در دادههای گایا به ستارههای داغ و پرجرمی به نام ستارههای OB توجه کردند. از آنجایی که این ستارگان عمر کوتاهی دارند، در طول عمر خود حرکت بسیار کمی دارند و بنابراین برای نقشهبرداری مناسب هستند. دادههای جمع آوری شده از ۲۴ هزار ستاره OB و همچنین مشاهدات گایا از بیش از ۱۰۰۰ خوشه کهکشانی باز به نقشه اضافه شد.
این امر باعث شد که ستاره شناسان پیشنهاد کنند که کهکشان راه شیری یک کهکشان مارپیچی میلهای است که فقط دو بازوی اصلی از این میله مرکزی متراکم امتداد یافته است.
محققان نوشتند: با استفاده از مکانهای دقیق اجرام بسیار جوان، برای اولین بار، ما میتوانیم بگوییم که کهکشان ما ساختاری چند بازویی دارد و از دو بازوی متقارن تشکیل شده است. بازوهای نورما (Norma) و پرسئوس (Perseus) احتمالا دو بازوی متقارن در کهکشان راه شیری داخلی هستند و از کهکشان داخلی به قسمتهای بیرونی گسترش مییابند، دوشاخه میشوند و به ترتیب به بازوهای قنطورس (Centaurus) و کمان (Sagittarius) متصل میشوند.
ستاره شناسان مینویسند که در حومهی کهکشان راه شیری، بازوهای نامنظمی قرار دارند که به برآمدگی مرکزی کهکشان که اکثر ستارگان در آن قرار دارند متصل نیستند. تکه تکه شدن بازوهای مارپیچی ممکن است ناشی از برخورد کهکشان ما با سایر کهکشانها یا حتی خوشههای کهکشانی باشد.
منجمان به این نتیجه رسیدند که این مدل جدید از ظاهر کهکشان راه شیری میتواند مبنای جایگزینی برای مطالعات آیندهی ساختارهای کهکشانی باشد. آنها افزودند که جزئیات بیشتری باید با مشاهدات بیشتر منابع رادیویی مجاور که توسط تلسکوپهای متعدد ثبت شده است و امکان محاسبه فاصله آنها از زمین را فراهم میکند و همچنین با دادههای بهبود یافته از فضاپیمای گایا آشکار شود.
منبع: اسپیس