مسئول ثبت میراث ناملموس استان کردستان گفت: بافت تاریخی و فرهنگی کردستان در مقایسه با شهر‌های دیگر همچنان حفظ شده است و هنوز هم در بسیاری از روستا‌های کردستان مانند بانه و مریوان، دیوار‌های خانه‌ها را به این روش گل‌اندود می‌کنند.
امیر صادقی اظهار داشت: معمولا زمان سوآخ دادن دیوار‌ها در اواخر زمستان هر سال انجام می‌شود، همچنین برخی از مردم دیوار‌های داخلی خود را به دو رنگ سوآخ می‌دهند تا رنگ و جلوه‌ای به خانه‌هایشان بدهند.
او افزود: در گذشته، زمانی که خانه‌ای با سنگ یا خشت در کردستان ساخته می‌شد، دیوار‌های داخلی و بیرونی آن را «سوآخ» می‌دادند؛ سوآخ دادن به این معناست که در گذشته به‌دلیل اینکه گچ نبود، دیوار‌ها را گِل‌اندود می‌کردند.
صادقی گفت: از سوی دیگر سوآخ دیوار‌های داخلی با دیوار‌های بیرونی تفاوت داشت؛ برای دیوار‌های درونی از کاه‌ریز استفاده می‌کردند تا بافت زیبایی داشته باشد.
مسئول ثبت میراث ناملموس استان کردستان اظهار داشت: این عنصر میراث ناملموس در تیر سال ۱۳۹۷ با شماره ۱۶۱۱ ثبت ملی شده است.
