چرا متا به قانون جهانی واتساپ تن نمی‌دهد؟
بررسی فعالیت شرکت متا در نقاط مختلف دنیا نشان می‌دهد که این شرکت در بیش از ۴۰ کشور دنیا دفتر و نماینده رسمی مستقر کرده است و ملزم به رعایت قوانین و مقررات داخلی کشور‌های میزبان شده است.
اواسط آذر بود که مرکز ملی فضای مجازی با ارسال نامه‌ای رسمی به شرکت متا (مالک واتساپ و اینستاگرام) خواهان استقرار نماینده رسمی آن شرکت در ایران ظرف مدت ۱۰ روز شده بود. چند روز پس از انتشار این خبر و به نقل از یک رسانه‌ی خارجی، شرکت متا تلویحا با این درخواست ایران مخالفت و اعلام کرد سرگرم این درخواست نخواهند شد. اکنون و پس از گذشت یک ماه، مدیر واتساپ در شرکت متا با انتشار توییتی با اشاره به محدودیت دسترسی کاربران ایرانی به واتساپ اعلام کرد از این پس دسترسی به واتساپ از طریق اتصال به پروکسی امکان‌پذیر است و کاربران می‌توانند محدودیت دسترسی به این شبکه اجتماعی را دور بزنند. وی همچنین در این توییت آموزش تصویری فعال‌سازی پروکسی واتساپ را نیز به زبان فارسی ارائه داد تا نشان دهد هدف اصلی رونمایی از پروکسی، مشخصا کاربران ایرانی است.
بررسی فعالیت شرکت متا در نقاط مختلف دنیا نشان می‌دهد که این شرکت در بیش از ۴۰ کشور دنیا دفتر و نماینده رسمی مستقر کرده است و ملزم به رعایت قوانین و مقررات داخلی کشور‌های میزبان شده است. کشورهایی همچون ترکیه، هند، آلمان، برزیل، مالزی فعالیت متا و پلتفرم‌های آن (واتساپ و اینستاگرام) را در قلمرو سرزمینی خود مشروط به تاسیس نمایندگی رسمی در آن کشور کرده‌اند. در ایران نیز مسئله شیوه فعالیت پیام‌رسان‌های خارجی در سال ۹۶ به تصویب شورای عالی فضای مجازی رسید که مطابق آن پیام‌رسان‌های اجتماعی خارجی ملزم به ذخیره‌سازی و پردازش داده‌ها در داخل کشور و معرفی نماینده رسمی حقوقی تام‌الاختیار در داخل کشور هستند، اما با این وجود شرکت‌های فناوری همچون متا با بی‌اعتنایی به چنین مقرراتی، بیش از ۵ سال به طور غیرقانونی خدمات خود را به کاربران ایرانی ارائه کردند.
در این خصوص سیدمجید میراحمدی معاون امنیتی و انتظامی وزیر کشور در پاسخ به سوالی در خصوص فیلترینگ واتساپ و اینستاگرام گفته است: این دو برنامه در همه کشور‌های دنیا به جز جمهوری اسلامی ایران، قواعد حاکمیتی آن‌ها را در حوزه‌های امنیتی، فرهنگی و سیاسی پذیرفتند و این یک نوع توهین به ملت ایران و نقض حاکمیت ما است. وی افزود تا زمانی که واتساپ و اینستاگرام قواعد حاکمیتی کشور ما را نپذیرند، امکان فعالیت آن‌ها در کشور وجود ندارد.
حال در چنین شرایطی که ایران از طریق مکاتبات رسمی، باب تعامل و همکاری را با شرکت متا گشوده است، فعال‌سازی اتصال پروکسی در واتس اپ نشان از اصرار این شرکت بر دور زدن قوانین و مقررات داخلی و عدم توجه به درخواست‌های رسمی ایران دارد. واتساپ که در پاسخ تلویحی خود به نامه مرکز ملی فضای مجازی سعی داشت فعالیت خود را در ایران کم‌اهمیت جلوه دهد، با اقدام اخیرش نشان داد برخلاف آنچه که وانمود می‌کند، نمی‌خواهد به راحتی میلیون‌ها کاربر ایرانی خود را از دست دهد. حال سوال اصلی اینجاست که چرا با وجود درخواست رسمی برای حضور قانونی شرکت متا در ایران و مساعد بودن شرایط همکاری، این شرکت همچنان به دنبال انتخاب راه‌های غیرقانونی برای فعالیت در ایران است؟ اگر متا خود را شرکتی متعهد به ارائه خدمات قانونمند و ایمن می‌داند، چگونه از پذیرش قوانین و مقررات داخلی ایران سر باز می‌زند؟
واتساپ که در پاسخ تلویحی خود به نامه مرکز ملی فضای مجازی سعی داشت فعالیت خود را در ایران کم‌اهمیت جلوه دهد، با اقدام اخیرش نشان داد برخلاف آنچه که وانمود می‌کند، نمی‌خواهد به راحتی میلیون‌ها کاربر ایرانی خود را از دست دهد.
در پاسخ به سوالات فوق، سر نخ ماجرا اینجاست که این روز‌ها برخی سیاستمداران آمریکایی هم نسبت به این اقدام واکنش نشان‌داده‌اند؛ به طوری که رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، اقدام واتساپ را راهکار هوشمندانه شرکت‌های آمریکایی در کمک به مردم ایران دانسته است. همچنین باب منندز سناتور مجلس سنای آمریکا نیز رونمایی از پروکسی واتساپ را نشانه همبستگی قوی آمریکا با مردم ایران تفسیر کرده است. به نظر می‌رسد طرح چنین دیدگاه‌هایی از سوی سیاستمداران آمریکایی، به خوبی این قضیه را روشن می‌کند که اصرار واتساپ بر نادیده گرفتن قوانین و مقررات ایران و تلاش برای دور زدن آن‌ها، نه یک تصمیم سازمانی و شرکتی از سوی متا، بلکه یک سناریو و سیاست حمایت شده از طرف مقامات آمریکاست و عدم تمکین این شرکت به سیاست‌ها و قوانین جاری ایران، ریشه در مقاصد سیاسی مورد نظر آنان است که قرار است در پوشش ارائه خدمات فناوری عملی شود.
منبع: فارس
