دکتر مسعود کریمی عضو هیات علمی گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز اظهار کرد: آلزایمر یک بیماری زوال عصبی است که با شروع تدریجی و پیشرفت مداوم همراه است و به مرور با تاثیر بر حافظه و توانایی‌های ذهنی دیگر مانند تفکر، استدلال و قضاوت، فرد را در انجام وظایف روزمره زندگی با مشکلات متعدد مواجه می‌کند.

او گفت: آلزایمر علت بروز ۶۰ تا ۷۰ درصد موارد زوال عقل (دمانس) است. این بیماری اغلب پس از ۶۵ سالگی و بیشتر در بانوان رخ می‌دهد.

عضو هیات علمی گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز افزود: اغلب شروع آلزایمر آرام است و شاید تشخیص این بیماری در مراحل اولیه مشکل باشد. سه علامت بالینی اختلال حافظه، نقایص بینایی و فضایی و اختلال گویایی می‌تواند به تشخیص آن کمک کند که در سه گروه کلی طبقه بندی می‌شود:

اختلالات شناختی

· اختلال حافظه: در حدی که در انجام فعالیت‌های روزانه دچار مشکل می‌شود.

· گم کردن زمان و مکان: فراموش کردن روز‌های هفته، تاریخ و ساعت

· ضعف بیان: فرد مبتلا به آلزایمر گاهی کلمات ساده را از یاد برده و لغات نامناسب را جایگزین می‌کند و اشتباهات دستوری دارد.

· جا به جا گذاشتن اجسام: به عنوان مثال فرد کیف پولش را در یخچال می‌گذارد.

· اختلال در درک تصاویر و تشخیص اندازه و فاصله آنها: به عنوان مثال از پله‌ها بالا می‌رود، اما نمی‌تواند ارتفاع پله‌ها را تخمین بزند.
اختلالات خلقی _ روانی

· از دست دادن انگیزه: فرد نسبت به وقایع و رویداد‌های محیط زندگی و خانواده اش بی تفاوت است.

· مشکلات در تفکر ذهنی: فراموشی تدریجی ارقام و اینکه نمی‌داند ارقام را چگونه محاسبه کند.

· ضعف یا کاهش قضاوت: فرد مشکلاتش را درک نمی‌کند و مراجعه به پزشک را ضروری نمی‌داند.

اختلالات رفتاری

· تغییرات در حالات و رفتارها: خلق بیمار به سرعت تغییر می‌کند، حتی بی هیچ دلیلی آرامشش به خشم تبدیل می‌شود.

· رعایت نکردن آداب اجتماعی و هرگونه تغییر جدی در عادات و رفتار‌های سابق: در مجلس رسمی ناگهان یک لطیفه غیرمودبانه تعریف می‌کند.

عوامل خطر ابتلا به آلزایمر

کریمی بیان کرد: سن بالای ۶۵ سال، سکته مغزی، سابقه خانوادگی (وراثت)، بیماری‌های عروق کرونر قلب، سطح تحصیلات پایین، افزایش کلسترول خون، سابقه افسردگی، کمبود ویتامین و اسید فولیک، کمبود فعالیت‌های فیزیکی و ورزش، مصرف دخانیات، سابقه ضربه شدید به سر، استرس‌های روانی اجتماعی مانند بازنشستگی و فوت همسر و سموم موجود در محیط زیست از جمله عوامل خطر ابتلا به آلزایمر را به همراه دارد.

مراحل بیماری آلزایمر

او با بیان اینکه اولیه، میانی و پایانی از مراحل بیماری آلزایمر است، گفت: در مرحله اولیه علائم بیماری به صورت تدریجی ظاهر می‌شود و زمان دقیق شروع این مرحله را نمی‌توان مشخص کرد که مشهودترین نقص از دست رفتن حافظه کوتاه مدت است و به شکل فراموش کردن اتفاقات اخیر و ناتوانی در یادگیری جدید دیده می‌شود.

عضو هیات علمی گروه ارتقای سلامت دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی شیراز ادامه داد: در مرحله میانی، پزشک بیماری را تشخیص می‌دهد و نشانه‌های بیماری به حدی آشکار است که بر زندگی اجتماعی، شغلی و انجام فعالیت‌های روزمره بیمار اثر می‌گذارد.

او اضافه کرد: در مرحله پایانی (پیشرفته)، بیمار به طور کامل وابسته به مراقبان است. توانایی سخن گفتن ندارد. بی تفاوتی و خستگی مفرط شایع می‌شود و بیمار زمین گیر شده و قادر به تغذیه نیست. علت مرگ در این مرحله اغلب عامل بیرونی مانند عفونت زخم بستر و سینه پهلو است و نه از خود بیماری آلزایمر.

پیشگیری از بیماری آلزایمر

کریمی تصریح کرد: روش قطعی برای پیشگیری از آلزایمر شناخته نشده است، اما هر اقدامی باید از میانه زندگی شروع شود. به نظر می‌رسد مصرف آنتی اکسیدان ها، مصرف غذا‌های سرشار از ویتامین E که باعث مهار ورود رادیکال‌های آزاد به سلول‌های مغزی می‌شود، ورزش و پیاده روی، خواب مناسب و کافی، انجام محاسبات ریاضی، اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی و دارو‌های ضدالتهاب موثر باشد.

او افزود: افراد دارای گروه خونی O از ماده خاکستری بیشتری در مغز خود نسبت به سایر گروه‌های خونی برخوردار هستند که نقش حفاظتی در ابتلا به آلزایمر دارد.