در میز اقتصاد امروز آقایان عیسی بزرگ زاده مدیرکل رودخانه های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو، الماس وندی معاون تلفیق و امور تنظیم گری شرکت مدیریت منابع آب ایران، محمد رستمی مدیر عامل هلدینگ نیرو در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا و شاهپور رجایی رئیس آبریز کرخه و مرزی وزارت نیرو به طرح انتقال آب غدیر خوزستان پرداختند و به سوالات زیر پاسخ دادند.

چند درصد از طرح انتقال آب غدیر خوزستان اجرایی شده است؟

آقای عیسی بزرگ زارع مدیرکل دفتر رودخانه های مرزی و منابع آب مشترک وزارت نیرو: یکی از ابر پروژه های بزرگ‌ آبرسانی شرب در کشور افتتاح شد که گسترش آب شرب جنبه های محیط زیست و رفاه به همراه دارد. این طرح ریشه به گذشته های دور باز می‌گردد و مراحل اجرایی از سال ۸۸ شروع شد.

سال گذشته رئیس جمهور در سفری که به استان خوزستان داشت و مباحث مختلفی مطرح شد، خوزستان مشکل کمی و کیفی آب داشت که ریاست جمهور دستور دادند طرح ضرورت اجرا شود، همان موقع طرح های آماده شده قرار بود در ۳۶ ماه اجرا شود که به کمک سازندگان این طرح افتتاح شد.

خوزستان بخشی که طرح اجرا شد، ۱۰ میلیون متر مکعب در ثانیه از کرخه آب می گرفت که در برخی مواقع کرخه دچار خشکسالی بالا بود و هم نسبت به دز شوری بالاست. با گرفتن آب از کانال غربی دز، تامین آب را ۲ برابر کردیم و کیفیت آب را افزایش دادیم، درحالیکه خوزستان برخی اوقات آب داشت، اما بدلیل نبود کیفیت، آب شرب نداشتند‌.

طی مدت ۱۰ ماه چه اتفاقی افتاد که شاهد بهره برداری پروژه بودیم؟

آقای الماس وندی معاون تلفیق و امور تنظیم گری شرکت مدیریت منابع آب ایران: یکی از قول های ریاست جمهور این است که شهرها و کلانشهرهایی که با تنش آبی روبرو هستند، باید کار جهادی کند و نمی توان کار عادی انجام داد. 

۲ ماه مطالعات اولیه طول کشید و در مصوبات آن سفر رئیس جمهور تاکید بر تسریع این طرح شد که براین اساس ۱۰ ماه عملیات اجرایی انجام شد.

این سازو کار اجرایی فرق کرد که مدت زمان عملیات اجرایی کوتاه شد؟

آقای الماس وندی: ۲ هزار نفر در این طرح مشغولند و ۵۰ پیمانکار در قالب قرارگاه خاتم الانبیا شبانه روز کار کردند.

در این طرح به هیچ عنوان از جنس خارجی استفاده نشده است، در شرایط بهره برداری کمترین مشکل داشتیم.

اجرای این طرح با سایر طرح ها چه تفاوتی وجود دارد؟

آقای محمد رستمی مدیرعامل هلدینگ نیرو در قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا: قرارگاه سازندگی ۶ هزار و ۴۰۰ کیلومتر خط انتقال در استان های کشور انجام داده است، این پروژه ۹۰۰کیلومتر طول دارد و بزرگترین سطح انتقال آب شرب در خاورمیانه است که ۶۰۰ کیلومتر اجرا شد.

آیا منابع آلی طرح پایدار خواهد بود؟

آقای بزرگ‌زاده: در گذشته اتفاقی که افتاد، منابع آبی که مشارکت داشت در تامین آب شرب بیشتر کرخه و رود کارون بود، اما از لحاظ کمی ۲ برابر شده است.

امسال کرخه در حوزه دز و کارون وضعیت خشکی شدیدتر بود، لذا برنامه داریم که آنها را نگه داریم تا قدرت مدیریت بهره برداری برای تامین آب شرب چندبرابر شده است و این اطمینان خاطر داشته باشند که این آب از لحاظ کمی و کیفی پایدار است.

آیا این طرح قابلیت انتقال به استان های دیگر دارد؟

آقای الماس وند: در استان خوزستان در حوزه کرخه، کارون و دز ظرفیت ۱۲ هزار و ۱۰۰ مگاوات وصل داریم، برای تامین انرژی پاک این طرح سیستماتیک تبادل برقرار کرد تا دیگر مثل سال های قبل مشکل کمی و کیفی نداشته باشیم.

در گام بعدی بحث کیفیت کارون برای سایر آبزیان، حفظ محیط زیست و نخیلات ابادان و خرمشهر و جلوگیری از پیشروی آب دریا جز برنامه های مدیریت مصرف است و این برنامه فرابخشی است که جهاد کشاورزی، وزارت صمت و محیط زیست باید ورود پیدا کند تا مسئله کمی و کیفی شرب حل شود و مسئله کیفیت کارون باید حل شود.

در خصوص مصارف منابع طرح غدیر جز شرب برنامه دیگری دارید؟

آقای شاهپور رجایی رئیس آبریز کرخه و مرزی وزارت نیرو: در شرایط قبل از بهره برداری برای رهاسازی آب ۳۰۰ کیلومتر پایین دست کرخه برداشت آب داشتیم، خوشبختانه با این اقدام اخیرا انجام شد و این طرح در راستای کمی و کیفی به بهره برداری رسید.

با توجه به نوع و کیفیت بیشترین مصرف برای شرب است و برنامه وزارت نیرو جداسازی منابع بزرگ از طرح غدیر و استفاده از آب متعارف و غیرمتعارف در راستای کارون است، منابع آب غدیر صرفا برای شرب مردم خوزستان است و سایر مصارف از این آب بارگزاری نشد.

از دستاوردهای این طرح در سایر طرح ها قرار است استفاده کنید؟

آقای رستمی:  در هفته گذشته ۱۱۰ کیلومتر از خط ۲ تبریز بهره برداری کردیم.

۵۰ پروژه در دست اجرا داریم که طرح ۵۰ در ۵۰ هر هفته یک پروژه در حوزه های مختلف در سطح کشور بهره برداری می شود.

وقتی پروژه ای ۳۶ ماه قرار است انجام شود، کمتر از ۱۰ ماه انجام می شود بیانگر ظرفیت بالا در کشور است، بنابراین اگر موانع و مشکلات سد راه پروژه با همکاری کارفرمایان این جمع بندی داشتیم و گلوگاه را شناسایی کنیم. مصداق پروژه غدیر و آب همدان است.

آقای الماس وند: برنامه وزارت نیرو و شخص وزیر در ارتباط با کاری که انجام شد و در برخی شهرستان ها مشکل تامین آب داریم.

در خوزستان و همدان برنامه دولت سیزدهم این است که طی سه سال باقی مانده تنش ابی به صفر برسد که نشان دهنده تلاش مضاعف است.