حرکت خورشید به گونه‌ای قابل پیش بینی در سراسر آسمان است که ممکن است هرگز این موضوع را متوجه نشوید که فاصله آن با زمین همیشه در حال تغییر است. در واقع، میانگین فاصله زمین و خورشید در دوره سال به سال ثابت نیست؛ بنابراین جالب است که بدانیم سیاره ما به خورشید نزدیک‌تر می‌شود یا دورتر؟ و چه نیرو‌هایی روی سیاره ما و خورشید باعث تغییر در میزان این فاصله می‌شود؟

بر اساس گزارش لایو ساینس، به طور خلاصه، خورشید به مرور زمان از زمین دورتر می‌شود. به گفته ناسا به طور متوسط زمین حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد. با این حال، مدار آن کاملاً دایره‌ای نبوده و کمی بیضی شکل است. ناسا می‌گوید، این بدان معناست که فاصله زمین از خورشید می‌تواند از حدود ۱۴۷ میلیون تا ۱۵۲.۱ میلیون کیلومتر متغیر باشد.

به طور متوسط، فاصله بین زمین و خورشید در طول زمان به آرامی در حال افزایش است. این فاصله رو به رشد دو دلیل عمده دارد. یکی اینکه خورشید در حال از دست دادن جرم است. دیگری شامل همان نیرو‌هایی است که باعث جزر و مد در زمین می‌شود.

خورشید در حال کوچک شدن است

واکنش‌های همجوشی هسته‌ای که انرژی خورشید را تامین می‌کنند، جرم را به انرژی تبدیل می‌کنند. از آنجایی که خورشید دائما در حال تولید انرژی است، به طور پیوسته جرم خود را از دست می‌دهد. در طول عمر باقیمانده خورشید که طبق گفته ناسا حدود ۵ میلیارد سال یا بیشتر تخمین زده می‌شود، این ستاره حدود ۰.۱ درصد از جرم کل خود را از دست خواهد داد.

اگرچه ۰.۱ درصد ممکن است عدد زیادی به نظر نرسد، اما این مقدار تقریباً برابر با جرم مشتری است. مشتری، به نوبه خود، حدود ۳۱۸ برابر جرم زمین است. قدرت کشش گرانشی یک جسم وابسته به جرم آن است و از آنجایی که خورشید در حال از دست دادن جرم خود است، کشش آن بر روی زمین ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود تا جایی که سیاره ما حدود ۲.۳۶ اینچ و معادل ۶ سانتی متر در سال از خورشید دور می‌شود.

اثرات جزر و مد

همانطور که کشش گرانشی ماه منجر به جزر و مد در زمین می‌شود، گرانش زمین نیز خورشید را می‌کشد. این امر سمت خورشید را که رو به زمین است به سمت خود می‌کشاند و در نتیجه یک برآمدگی جزر و مدی ایجاد می‌شود.

به گفته ناسا خورشید تقریباً هر ۲۷ روز یک بار به دور محور خود می‌چرخد. از آنجایی که این سرعت بیشتر از حدود ۳۶۵ روزی است که زمین طول می‌کشد تا مدار خود را به دور خورشید کامل کند، برآمدگی جزر و مدی که زمین روی خورشید ایجاد می‌کند جلوتر از زمین قرار می‌گیرد. جرم این برآمدگی دارای کشش گرانشی است که زمین را در مدار خود به جلو می‌کشد و آن را دورتر از خورشید می‌برد.

با این حال، این نیرو‌های جزر و مدی تأثیر بسیار ضعیفی بر مدار زمین دارند. طبق محاسبات این نیرو باعث می‌شود که زمین هر سال حدود ۰.۰۰۰۱ اینچ معادل ۰.۰۰۰۳ سانتی متر از خورشید دور شود.

امکان تغییرات در آب و هوا وجود دارد؟

با دور شدن زمین از خورشید، نور خورشید کم‌تر می‌شود. با توجه به اینکه فاصله زمین از خورشید ممکن است در طول ۵ میلیارد سال آینده ۰.۲ درصد افزایش یابد، این به معنای کاهش ۴ درصدی نور خورشید است. این نسبت در مقایسه با تغییرات معمولی در روشنایی خورشید که به دلیل مدار بیضی شکل زمین اتفاق می‌افتد، بسیار کوچک است، بنابراین جای نگرانی نیست.

مهم‌ترین چیزی که باید در مورد آن نگران بود این است که با سپری شدن عمر خورشید طی ۵ میلیارد سال آینده، مدل‌های تکامل ستاره‌ای پیش‌بینی می‌کنند که درخشندگی آن حدودا ۶ درصد در هر ۱ میلیارد سال افزایش می‌یابد و به آرامی دمای زمین را افزایش می‌دهد. این امر زمین را مدت‌ها قبل از اینکه خورشید زمین را ببلعد، برای انسان غیرقابل سکونت می‌کند.

مرگ خورشید

در حدود ۵ میلیارد سال و پس از اینکه خورشید سوخت هیدروژن خود را تمام کرد، ستاره منظومی شمسی ما متورم می‌شود و تبدیل به یک ستاره غول سرخ می‌شود. در حال حاضر در مورد میزان تورم خورشید اختلاف نظر وجود دارد. این احتمال وجود دارد که خورشید به اندازه کافی برای رسیدن به زمین متورم نشود. به این معنی که سیاره ما ممکن است زنده بماند و به گردش خود ادامه دهد. با این حال، اکثر تخمین‌ها نشان می‌دهند که خورشید به اندازه‌ای رشد می‌کند که زمین را ببلعد. با این حال به گفته محققان حتی اگر زمین زنده باشد، هیچ شانسی وجود ندارد که انسان هم به حیات خود ادامه دهد.

بیشتر بخوانید

• طوفان‌های خورشیدی تا چه اندازه می‌توانند نگران کننده باشند؟