ماه رمضان به روز‌های پایانی خود رسیده است و روزه داران در انتظار پاداش یک ماه بندگی خود هستند. روزه دارانی که با رویت هلال ماه به یک ماه روزه داری پایان می‌دهند.

از آن جایی که روزه گرفتن در روز عید فطر حرام است؛ رویت هلال ماه بسیار اهمیت دارد و هر سال منجمان در غروب روز ٢٩ ماه رمضان ابزار به دوش راهی مناطق مختلف پهنه گسترده ایران می‌شوند و چشم به آسمان می‌دوزند تا ماه را در اندک دقایقی بعد از غروب که فرصت رصد وجود دارد، شکار کنند.

نظر مراجع عظام تقلید درباره رویت هلال ماه شوال

حجت الاسلام رحمانی، عضو مرکز مطالعات عمومی دفتر آیت‌الله‌العظمی سیستانی درباره مبنای فقهی ایشان در حوزه رؤیت هلال ماه شوال گفت: از نظر آیت‌الله سیستانی راه‌های اثبات اول ماه چند مورد است که ملاک ایشان در این امر دیدن با چشم است؛ زیرا در روایات آمده است با دیدن هلال ماه رمضان روزه بگیرید و با دیدن هلال ماه شوال افطار کنید بنابراین دیدن با ابزار ملاک نیست.

حجت‌الاسلام والمسلمین موحدنژاد، دبیر علمی ستاد استهلال دفتر مقام معظم رهبری گفت: از نظر ایشان رؤیت هلال با ابزار حجیت شرعی دارد و تفاوتی با چشم غیر مسلح ندارد؛ همچنین از نظر ایشان هلال باید در منطقه‌ای که فرد ساکن است یا نزدیک آن دیده شود.

به گفته موحدنژاد نظری که از دفتر مقام معظم رهبری اعلام می‌شود حکم حکومتی نیست بلکه بحث فقهی بوده و اگر شخصی این نظر را مغایر با نظر مرجع تقلید خود بداند باید طبق نظر مرجع تقلیدش عمل کند، اما موضوع اقامه نماز عید را می‌توان حکم حکومتی در نظر گرفت بنابراین اگر برخی علما نظر متفاوتی با مقام معظم رهبری داشته باشند در مورد نماز عید طبق نظر ایشان عمل می‌کنند.

آن عده از مراجع تقلید که رؤیت با ابزار را معتبر می‌دانند، عبارتند از آیات عظام سید علی خامنه‌ای، حسین نوری همدانی، سید کاظم حسینی حائری، عباس محفوظی، مرحوم محمدتقی بهجت، مرحوم محمد فاضل لنکرانی، مرحوم سید محمود هاشمی شاهرودی (جناب شاهرودی، فقط رؤیت با دوربین‌های متعارف را مجاز می‌دانست، نه تلسکوپ را).

اما اکثر فقها و مراجع تقلید، فقط رؤیت با چشم را معتبر می‌دانند. مانند آیات عظام مرحوم سید روح‌الله خمینی، سید علی سیستانی، مرحوم لطف‌الله صافی گلپایگانی، حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی، سید موسی شبیری زنجانی، سید محمدسعید حکیم، سید محمدتقی مدرسی، مرحوم سید ابوالقاسم خویی، مرحوم محمدعلی اراکی، مرحوم سید محمدرضا گلپایگانی، مرحوم سید محمد صدر.

محسن قاضی میرسعید، رکورددار جهانی رویت هلال‌ ماه‌های جوان به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: لحظه مقارنه ماه شوال ۵۹ دقیقه بامداد یکشنبه اول ماه می‌ برابر با ۲۹ رمضان ۱۴۴۳ مطابق با ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۱ به وقت ایران (ساعت تابستانی) اتفاق خواهد افتاد و حدود ۱۳ دقیقه بعد از مقارنه زمین مرکزی یک خورشید گرفتگی جزئی با قدر ۰.۶۴۰ در ناحیه جنوبگان خواهیم داشت.

وضعیت رویت هلال ماه شوال در آمریکا و آفریقا

پژوهشگر و رصدگر هلال ماه گفت: در شامگاه ٢٩ رمضان المبارک برابر با ١١ اردیبهشت ١۴٠١ مطابق با اول می ٢٠٢٢ هلال ماه شوال در قاره آمریکا، آمریکای مرکزی و شمال قاره آمریکای جنوبی با چشم غیر مسلح قابل رویت است.

به گفته قاضی میرسعید طبق نقشه زیر، در مناطق زرد که شامل مرکز و جنوب آمریکای جنوبی است، هلال ماه شوال با ابزار اپتیکی قابل رویت است.

رکورددار جهانی رویت هلال‌ ماه‌های جوان گفت: هلال ماه شوال در غرب آفریقا همان طور که در نقشه ٢ مشخص شده است؛ با چشم غیرمسلح دیده خواهد شد و در مناطق زرد با ابزار اپتیکی و در مناطق قرمز رنگ هلال ماه غیر قابل رویت خواهد بود.

در نقشه‌های رویت پذیری در مناطق سبز رنگ هلال ماه با چشم غیر مسلح و در مناطق زرد رنگ با ابزار اپتیکی قابل رویت و در مناطق قرمز هلال ماه قابل رویت نخواهد بود.

وضعیت هلال ماه در غروب روز ٢٩ رمضان در کشور‌های اسلامی

پژوهشگر و رصدگر هلال ماه گفت: هلال ماه رمضان در کشور‌های مراکش، الجزایر، تونس و غرب لیبی با چشم غیر مسلح و در کشور‌های ایران، کشور‌های حوزه خلیج فارس، مصر، ترکیه، آذربایجان، فلسطین، لبنان، سوریه، اردن، عراق، عربستان، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، پاکستان و منتهی الیه شمال غرب هندوستان با ابزار اپتیکی قابل رویت است. همان طور که در نقشه مشخص شده هلال ماه شوال در کشور‌های مالزی و اندونزی و به طور کلی در آسیای دور، حتی با ابزار نیز قابل رویت نیست.

وضعیت رویت هلال ماه شوال در غروب روز ٢٩ رمضان در ایران

رکورددار جهانی رویت هلال‌ ماه‌های جوان گفت: هلال ماه شوال در ایران به خاطر فاز کم ماه یا همان بخش درخشان آن (۰.۶۰ درصد در شرق ایران و ۰.۶۲ درصد در غرب کشور) و همچنین ارتفاع کم آن در زمان غروب خورشید شرایط رویت نسبتا سختی را خواهد داشت؛ پس رصد این هلال نیازمند به تلسکوپ و دوربین‌های دوچشمی قوی، به اضافه مکان مناسب (ارتفاعات بالاتر از سطح دریا)، دوری از گردوغبار و از همه مهم‌تر تجربه بالای رصدگران را می‌طلبد تا بتوانند این هلال  را به سختی شکار کنند.

دوشنبه ماه شوال در تمام جهان با چشم دیده می‌شود

پژوهشگر و رصدگر هلال ماه گفت: در روز دوشنبه در اکثر نقاط جهان هلال ماه با چشم غیر مسلح رصد می‌شود.