رخنه گرانی در سفره مردم
در بسیاری از اقلام مصرفی مردم در ماه رمضان، گرانی مشاهده می‌شود و مردم از این وضعیت گلایه‌مند هستند.
هرساله با شروع ماه مبارک رمضان و افزایش تقاضا برای مواد اولیه ضروری به ویژه مواد خوراکی مردم شاهد افزایش قیمت کالاهای اساسی هستند که امسال هم با وجود گذشت نیمی از ماه رمضان بازار استان از این مقوله غافل نمانده و اجناس با افزایش قیمت‌های نجومی مردم را شوکه کرده اند.
البته افزایش قیمت کالاهای اساسی یک سناریوی تکراری برای ماه‌های رمضان هر سال است، اما دولتمردان و متولیان امر باید بدانند سبد خانوار در ماه مبارک رمضان برای مردم کاملاً مشخص شده است و در برخی موارد نمی‌توانند از خرید این کالا‌ها با افزایش قیمت صرف نظر و یا اینکه ماده خوراکی دیگری را جایگزین کنند؛ به همین دلیل گلایه‌های مردمی از نرخ قیمت‌ها و افزایش و دوگانگی‌ها در استان افزایش یافته است.
هر چند دولت در تلاش است تا با عرضه کافی کالا در بازار جلوی هر گونه افزایش قیمت را بگیرد و بار‌ها اعلام شده است امسال هیچ کمبودی در تأمین و توزیع کالاهای ضروری و پر تقاضا مانند شکر، گوشت قرمز، گوشت مرغ، خرما، برنج و دیگر اقلام ضروری مردم برای ایام ماه مبارک رمضان وجود ندارد، اما دلالان بازار و شاید به گفته برخی از کارشناسان اقتصادی حذف ارز ترجیحی در بازار بسیاری از اقلام همچون مرغ، گوشت، میوه، برنج و روغن را تحت تأثیر تبعات خود قرار داده است.
افزایش ناگهانی قیمت خرما
حسینی یکی از شهروندان بیرجندی از افزایش قیمت خرما در ماه مبارک رمضان گلایه دارد و می‌گوید: تا قبل از ماه مبارک رمضان خرمای مضافتی کیلویی ۳۰ هزار تومان در بازار عرضه می‌شد که با شروع ماه مبارک همان خرما کیلویی ۳۷ تا ۴۰ هزار تومان به فروش می‌رسد.
او با بیان اینکه قیمت خرمای فله در بازار از ۴۰ هزار تومان به بالا به فروش می‌رسد گفت: اگر خرمای تازه و با کیفیت را از فروشنده تقاضا کنیم قیمت آن از ۴۵ تا ۵۰ هزار تومان است.
حسینی با بیان اینکه خراسان جنوبی خود به عنوان یکی از تولید کننده‌های خرما شناخته می شود می‌گوید: در حالی که خرما‌های شهرستان نهبندان و طبس در بازار‌های استان‌های دیگر به فروش می‌رسد و خراسان جنوبی تولید کننده این محصول است چرا از سایر استان‌ها خرما، آن هم با قیمت گزاف عرضه می‌شود؟
نجمی پور یکی دیگر از شهروندان با بیان اینکه خرما جزو اساسی‌ترین کالاهای سبد خانوار در ماه مبارک رمضان است و تمام ما از کودکی با روایات اینکه امامان روزه خود را با خرما باز می‌کردند بزرگ شده‌ایم گفت: من در حالی که دارای ۴ فرزند هستم و قیمت این محصول افزایش یافته و برای خانوار ما مصرف آن به صرفه نیست فقط گفته‌ام تا هر نفر ۲ عدد خرما در روز بخورند تا بلکه خرید این محصول در لیست خانوار کمتر شود.
او گفت: وقتی ایران خود صادر کننده محصولی چون خرما است چرا باید قیمت این محصول آنقدر زیاد باشد که مردم به سختی آن را تهیه کنند و با من به عنوان پدر خانواده با گفتن چنین حرف‌هایی شرمنده فرزندانم باشم?
افزایش قیمت خرما در بازار با شروع ماه مبارک رمضان در حالی است که در روز‌های ابتدایی دولت اعلام کرد که هیچ فردی حق فروش خرمای مضافتی درجه یک با قیمت بالاتر از کیلویی ۴۵ هزار تومان را ندارد.
گلایه از کیفیت نان
یکی دیگر از کالای اساسی سبد خانوار نان است که معمولاً یکی از بخش‌های عمده سبد غذایی خانوار‌هایی با درآمد پایین را به خود اختصاص داده و جایگزینی مناسب برای برنج است؛ از این رو دولت باید نظارت بیشتری بر کیفیت و قیمت این محصول برای عرضه به متقاضیان داشته باشد.
در ماه مبارک رمضان نان از جمله اساسی‌ترین کالاهای سبد خانوار تمام اقشار روزه دار محسوب می‌شود و بر همین اساس مردم توقع دارند تا این محصول با کیفیت‌تر از هر زمان دیگری تهیه کنند.
نصرآبادی یکی از شهروندان در مورد قیمت نان می گوید: هرچند امسال هنوز خبری از افزایش این محصول نیست و قیمت نان به همان قیمت قبل ارائه می‌شود، اما کیفیت نان‌ها به شدت کاهش پیدا کرده است و برای نان‌هایی مانند لواش دور ریز زیاد است.
او گفت: هر زمان به نانوا‌ها در مورد کیفیت نان اعتراض می‌شود آن‌ها علت را کیفیت پایین آرد‌ها عنوان می‌کنند، اما به نظر می‌رسد علاوه بر کیفیت پایین آرد‌های یارانه‌ای در بین نانوا‌ها نبود نظارت بر پخت هم بی تأثیر نباشد.
زمانی یکی دیگر از شهروندان می‌گوید: علاوه بر کیفیت نان‌ها حجم نان‌ها در ماه مبارک رمضان کاهش پیدا کرده است؛ نان تافتون که قبلاً در سایز بزرگ‌تری عرضه می‌شد هم اکنون با همان قیمت قبلی، اما در اندازه کوچک‌تر در اختیار مردم قرار می‌گیرد.
او گفت: شنیده‌ایم که برخی از افراد داخل شیر‌ها آب می‌ریزند، اما الان باید گفت به نان‌ها آب می‌بندند که هم بی کیفیت‌تر شده‌اند و هم آب رفته‌اند.
زمانی می گوید: نان‌های نانوایی‌های آزاد پز با کیفیت بهتری در اختیار مردم گذاشته می‌شود، اما قیمت آن‌ها آنقدر زیاد است که با توجه به وضعیت اقتصادی مردم و برای خانوار‌هایی با ۳ فرزند بالاتر خرید این نان‌ها به صرفه نیست.
دغدغه گوشت قرمز
گوشت قرمز از اقلام مورد مصرف مردم در همه زمان‌ها به ویژه در روز‌های ماه رمضان است که به دلیل قیمت بالا و کمبود آن از سفره رمضان بسیاری از مردم حذف و یا کاهش چشمگیری داشته است.
افزایش بی رویه قیمت گوشت از روز‌های پایانی پارسال و با شروع عید نوروز آغاز شد و با نزدیک شدن به ماه رمضان نه تنها افزایش مجددی در قیمت این محصول به وجود آمد بلکه کمبود آن مشکلاتی برای شهروندان ایجاد کرد.
در ابتدای ماه رمضان گوشت گوسفندی با افزایش ۲۰ تا ۴۰ هزار تومان در هر کیلو به یکباره باعث تعجب همگان شد.
قاسمی یکی از شهروندان بیرجندی که در روز دوم ماه رمضان برای خرید گوشت قرمز اقدام کرده است می‌گوید: زمانی که برای خرید گوشت اقدام کردم با افزایش قیمت ۲۰ تا ۴۰ هزار تومانی در هر کیلوگرم از گوشت گوسفند، گوساله و حتی شتر مواجه شدم که فروشنده علت آن را نبود کشتار دام به اندازه کافی در کشتارگاه عنوان کرد.
بیشتر بخوانید
او می گوید: فروشنده برای هر قسمت از گوشت گوسفند مبلغی را در نظر گرفته بود که با توجه به دارا بودن چربی در برخی قسمت‌ها قیمت پایین‌تر و در صورتی که گوشت بدون چربی درخواست کنیم قیمت بالاتر می‌رود.
برخی از شهروندان در شهرستان‌های خراسان جنوبی هم از کمبود گوشت قرمز گلایه‌مند هستند و کمبود آن را در سطح شهر مشکلی اساسی‌تر از افزایش قیمت آن عنوان می‌کنند.
کریمی یکی از شهروندان طبس می‌گوید: قبل از ماه رمضان به یکی از قصابی‌های آشنا در شهر سفارش گوشت گوسفند دادم که تا ۱۰ روز ابتدایی ماه رمضان موفق به خرید گوشت گوسفند نشدم، زیرا فروشنده کیفیت پایین گوشت را علت عرضه آن عنوان می‌کرد.
او می گوید: در این مدت مجبور شدم تا از گوشت بوقلمون منجمد به جای گوشت قرمز استفاده کنم تا زمانی که گوشت مناسب در بازار عرضه شد تهیه کنم.
قاسمی در پاسخ به اینکه منظور فروشنده از کیفیت پایین گوشت چه بوده است می‌گوید: آنچه قصابان می‌گفتند این بود که بیشتر گوشت‌های عرضه شده در بازار اکثراً از گوشت دیر پز یا به قول خودشان پیر بز است که کیفیت خوبی ندارد.
به گفته این شهروند اکثر شهروندان محلی برای تهیه گوشت قرمز به روستا‌های اطراف مراجعه می‌کنند تا اگر دامداری کشتار روز انجام دهد گوشت مورد نیاز خود را از آنجا تهیه کنند ضمن اینکه برای تهیه آن هم باید تا قبل از ۸ صبح مراجعه کرد در غیر این صورت گوشت مورد نظر تمام می‌شود.
نوسان قیمت گوشت مرغ و تخم مرغ
با توجه به اینکه کمبودی در زمینه گوشت مرغ در بازار استان وجود نداشت، اما نوسان قیمت این محصول هم در بازار استان مشهود بود.
یکی از عرضه کنندگان گوشت مرغ و تخم مرغ در بازار می‌گوید: بازار این محصولات غیر قابل پیش بینی است، چون با افزایش عرضه، گوشت مرغ قیمت کاهش و با کاهش عرضه، قیمت افزایش پیدا می‌کند.
به گفته این فعال معمولاً قیمت مرغ به طور روزانه و بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و نمی‌توان نرخی برای آن اعلام کرد، اما کمبودی در زمینه عرضه گوشت مرغ و تخم مرغ در بازار استان وجود نداشته است.
کاهش تقاضای زولبیا و بامیه
یکی از پر کاربرد‌ترین و لذیذترین مواد مصرفی برای خانوار‌ها در ماه مبارک رمضان زولبیا و بامیه است که به دلیل اینکه این محصول برای بیشتر خانوار‌ها در ماه مبارک رمضان در سبد خانوار تعریف شده است به تبع تقاضای این محصول در این ماه بالا می‌رود و هر ساله شاهد افزایش قیمت و درجه بندی این محصول در قنادی‌های سطح شهر هستیم.
محمودی یکی از قنادان شهر مصرف این کالا را در ماه رمضان امسال بسیار کم عنوان می‌کند و می‌گوید: فروش این محصول به دلیل قیمت بالای آن امسال نسبت به سال‌های دیگر به شدت کاهش پیدا کرده است و تقاضا کنندگان دیگر هم این کالا را در بسته‌های نیم کیلویی و یا کمتر از آن خریداری می‌کنند.
او می گوید: با توجه به افزایش بی رویه نرخ شکر در بازار و کمبود یارانه‌ای این محصول فروشندگان زولبیا و بامیه را با نرخ مصوبه دولت از ۵۵ هزار تومان تا ۷۰ هزار تومان به فروش می‌رسانند.
کریمی در مورد تفاوت قیمت این محصول در قنادی‌های متفاوت شهر می‌گوید: اتحادیه‌ها نرخ این محصول را با توجه به کیفیت، نرخ شکر و روغن قیمت گذاری کرده‌اند که با توجه به درجه یک تا سه قیمت این محصول در قنادی‌های شهر متفاوت است.
این قناد یکی دیگر از دلایل نوسان قیمت این محصول را عرضه خانگی و غیر بهداشتی آن توسط برخی از افراد به صورت بسته بندی شده در سوپر مارکت‌های شهر عنوان می‌کند و می‌گوید: نبود ساماندهی و نظارت در بازار باعث دوگانگی قیمت و نبود کیفیت در برخی کالا‌ها برای مردم شبهاتی را ایجاد می‌کند.
گرانی در تمام بازار
گلایه‌مندی‌ها در افزایش قیمت کالاهای اساسی خانوار و یا نبود نظارت و احتکار در برخی مواد غذایی از جمله شکر، خواربار، میوه و سبزی خوردن در خراسان جنوبی وجود دارد که یکی از گلایه‌های زیاد در رابطه با عرضه سبزی خوردن در مراکز میوه و تره بار بیرجند است.
آزاد یکی از شهروندان با گلایه از اینکه نرخ هر کیلوگرم سبزی خوردن در ماه مبارک رمضان از ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان به بالا به فروش می‌رسد می‌گوید: کافی است تا بازرسان سری به مراکز میوه و تره بار بزنند تا شاهد فروش سبزی به مردم باشند.
او با بیان اینکه برای یک کیلو سبزی خوردن حدود ۴۰ هزار تومان پرداخت کرده است، می گوید: فروشندگان در مراکز عرضه چند قلم از سبزی که کاربرد کمتری برای مصرف در سبزی خوردن دارد را در قفسه‌های فروش گذاشته و سبزی‌هایی که تقاضای افراد بیشتر است در پشت دخل با قیمت بالاتر عرضه می‌کنند.
آزاد می گوید: سبزی‌هایی مانند ریحان، نعناع، ترب و بادام تره با قیمتی بالاتر از قیمت سبزی در اختیار تقاضا کنندگان قرار می‌گیرد.
ارجاع ۱۵ پرونده شکایت به تعزیرات
علیزاده رئیس اتاق اصناف خراسان جنوبی در پاسخ به گلایه‌های مردمی از وضعیت بازار در ماه رمضان گفت: از تاریخ ۶ لغایت ۳۱ فروردین امسال هزار و ۳۴۷ بازرسی از اصناف صورت گرفته که در این زمینه ۱۵۱ اخطار به واحد‌های صنفی داده شده است.
او با بیان اینکه در این زمینه ۱۵ پرونده به تعزیرات حکومتی ارجاع داده شده است گفت: همچنین ۸ پرونده تخلف از اصناف مواد غذایی تشکیل و ۱۱ پرونده هم با جلب رضایت شاکی مختومه اعلام شد.
علیزاده از طرح بازرسی ویژه اصناف از ابتدای ماه رمضان خبر داد و گفت: ۳ تیم گروه بازرسی از واحد‌های صنفی پیگیر بررسی شکایات و بازرسی از اصناف هستند که ۷۰ درصد بازرسی‌ها از اصناف مربوط به کالاهای اساسی مردم بوده است.
سازمان صمت نظارت بر مواد خوراکی ندارد
جرجانی رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در رابطه با نظارت‌های این سازمان در رابطه با سبد خانوار ماه رمضان گفت: شکایت در رابطه با محصولات کشاورزی، پروتئینی و لبنی از مرحله ذخیره سازی، تأمین، تولید و عرضه و نظارت بر عهده سازمان جهاد کشاورزی است و سازمان صنعت، معدن و تجارت نظارتی بر این موارد ندارد.
او با بیان اینکه نظارت این سازمان بر روی مصالح ساختمانی و معدنی است، گفتع: از آذر ماه سال ۱۴۰۰ نظارت بر بازار مواد خوراکی و بازرسی و تنظیم بازار بر عهده سازمان جهاد کشاورزی است.
به گفته جرجانی به دلیل اینکه سازمان جهاد کشاورزی تاکنون شماره‌ای ۳ رقمی برای شکایات مردمی اعلام نکرده است شکایات از طریق سامانه ۱۲۴ ثبت و در اختیار جهاد کشاورزی قرار می‌گیرد.
کالاهای اساسی خانوار در حال توزیع است
جعفری رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی هم در رابطه با گلایه‌های مردمی از بازار بیرجند گفت: ۱۸۰ تُن گوشت گوساله تنظیم بازار در خراسان جنوبی جذب شده است که از این میزان ۸۰ تن در ۳ ماه پایانی پارسال و ۷۰ تن گوشت گوساله منجمد در قالب طرح ضیافت در ماه مبارک رمضان در حال توزیع است که استقبال در شهرستان‌ها از گوشت‌های قرمز تنظیم بازار کمتر بوده است.
او گفت: همچنین ۳۷۴ تن مرغ طرح ضیافت ماه رمضان در حال توزیع است.
جعفری گفت: در زمینه سایر اقلام اساسی مانند جمله شکر از اسفند سال گذشته تاکنون حدود سه هزار تن در استان توزیع شده و اکنون نیز ۷۵۰ تن شکر مصرف خانوار و ۴۰۰ تن برای صنف و صنعت در حال توزیع است و در رابطه با توزیع برنج هم در استان گفت: ۷۰۰ تن برنج هندی و تایلندی در بازار استان توزیع شده است.
او در پاسخ به اینکه مردم برای شکایات تخلف اصناف با چه سامانه‌ای تماس بگیرند گفت: مردم با همان سامانه ۱۲۴ برای ثبت شکایات تماس گرفته و با کارشناسان در تماس باشند، زیرا تمام وظایف از سازمان صمت به جهاد کشاورزی محول شده است و باید همین شماره نیز به جهاد کشاورزی محول شود که تاکنون این اقدام صورت نگرفته است.
