باشگاه خبرنگاران جوان - سعی کردم در چند مطلب قبل، سخنان امام خمینی در پاریس بازتاب بدهم. از سخنان و پیام‌های امام در پاریس بیش از ۱۰۰۰صفحه متن موجود است. تلاش شده چکیده‌ای از آن صفحه‌ها در دهه فجر ۱۴۰۰ بیان شود. در بخش پایانی این نوشته، نظر امام درباره زنان، حساسیتش نسبت به فعالیت اطرافیان و موضع کلی‌اش درباره دیپلماسی حکومت آینده ایران منعکس می‌شود.

امام ده‌ها بار درباره نقش زنان در حکومت اسلامی صحبت کرده بودند. آنچه امام در ۱۸آبان۱۳۵۷ در مصاحبه با یک مجله هلندی گفته‌اند تقریبا همان چیزی است که در سخنرانی‌های امام در پاریس تکرار می‌شود: «در نظام اسلامی، زن به عنوان یک انسان می‌تواند مشارکت فعال با مردان در بنای جامعه اسلامی داشته باشد، ولی نه به‌صورت یک شیء. نه او حق دارد خود را به چنین حدی تنزل دهد و نه مردان حق دارند به او چنین بیندیشند؛ و در مورد آنچه را که به نام تفریحات شناخته شده است، اسلام با هر چیزی که انسان را به پوچی و از خود بیگانه شدن می‌کشاند، مبارزه می‌کند. شرابخواری و می‌گساری در اسلام ممنوع است. فیلم‌های منحرف‌کننده از اخلاق متعالی انسانی، ممنوع است.» یا در جایی دیگر در پاریس به شکلی شفاف نظر دادند؛ زنان آزادند، ولی قطعا در فسق و فجور تخته خواهد شد:

«زن‌ها در محفظه بمانند؟! چه کسی همچو چیزی به شما گفته است که باید اینطور باشد؟... آزادند مثل مردها. چه کسی گفته است که اقلیت‌های مذهبی را این‌ها خواهند چه کرد و چه کرد؟ بله، یکی از درددل‌هایشان این است که در قمارخانه‌ها را می‌بندند، این راست است. در مراکز فساد را می‌بندند. حکومت اسلامی نمی‌گذارد این کاباره‌ها که همه جوان‌های ما را به بدبختی کشیده، نمی‌گذارد این‌ها باز باشد. اگر این‌ها را طرفدار هستند مردم بر آن، این روشنفکر‌ها و این -عرض می‌کنم - متجددین با این مفسده‌ها موافقند؟ نه. حکومت اسلامی قمارخانه‌ها را می‌بندد درشان را؛ و مراکز فساد و کاباره‌هایی که این فساد‌ها در آن می‌شود، این‌ها را درش را می‌بندد. این فرم سینما‌ها را تغییر می‌دهد؛ یعنی این سینما‌هایی که الآن جوان‌های ما را دارند به فساد می‌کشند و به فحشا می‌کشند، این فرم نباید باشد.» (۱۸آبان۱۳۵۷)

امام و حساسیت درباره اطرافیان
امام نسبت به گفته‌هایش در پاریس حساس بود. حتی ابا داشت نزدیکانش حرف‌هایی را بزنند که بعدا نشود به آن‌ها عمل کرد. او به برادر بزرگ‌ترش مرتضی پسندیده نوشت: «از قرار مسموع مصاحباتی با خبرنگاران داخلی و خارجی می‌فرمایید؛ این امر بسیار برخلاف مصلحت است، زیرا اگر مطالب اینجانب صریحا گفته شود حتما به شما صدمه‌ای وارد می‌کنند، و لااقل تبعید [می‌شوید]و این نباید بشود و اگر مثل دیگران باشد مورد اشکال دوستان و جناح‌های دیگر می‌شود. حضرتعالی نه با خبرنگار خارجی و نه داخلی مصاحبه نفرمایید. نسبت به آقایان خصوصا آقای شریعتمداری در منزل حضرتعالی حتی یک کلمه انتقاد نشود. لازم است حفظ این مقامات بشود. هر کسی خواست جسارتی بکند جلوگیری فرمایید. اصلا محضر شما باید مبرا باشد از این نحو امور. خود حضرتعالی حتی گله هم نکنید، اثری جز مفسده ندارد. شنیدم پیراسته (احتمالا همان وزیر کشور دولت علم و سفیر سابق ایران در عراق مدنظر امام باشد) را راه دادید و با او ناهار میل کردید. شما نمی‌دانید این‌ها برای شما خوب نیست. صدای دوستان بلند شده. حضرتعالی لازم است عواطف سابق را که با بعضی داشته‌اید حالا برای خاطر وضع خطیری که دارید کنار بگذارید. گفته می‌شود (الآن شنیدم) که حضرتعالی فرمودید: «راه‌حل دکتر امینی را قبول دارم» ممکن است گمان شود اینجانب نیز قبول دارم، من هرگز قبول ندارم و دکتر امینی هم نخواهد موفق شد و راه‌حل ایشان هم غلط است.»

دیپلماسی از منظر امام

دیپلماسی در نگاه امام هم در پاریس قابل ردگیری است. قبل از بیان دیدگاه‌های امام درباره دیپلماسی در حکومت اسلامی به یک مورد مهم اشاره می‌کنیم. امام پیش‌بینی می‌کرد روزی‌روزگاری بگویند انقلاب ایران کار غرب و شرق بوده است.

«انگلیس‌ها احتمال می‌رود در این فضولی دخالت داشته باشند. این‌ها بنایشان بر این است که فحش برای خودشان درست می‌کنند که مقاصدشان را پیش ببرند، این نهضت را آلوده کنند به این‌که نهضت انگلیسی ـ شوروی است. این هم فایده ندارد. برای این‌که بچه‌های ما هم حالا می‌دانند که هر چی این‌ها بگویند خلاف است. هر چه می‌خواهند بگویند بگویند؛ بچه‌های کوچک ما هم می‌دانند، همه جوان‌ها و پیر‌های ما می‌دانند، که این‌ها حرف‌ها و نیرنگ است، و برای این است که این نهضتی که دارد همه این اقشاری که ما را دارند غارت می‌کنند می‌لرزاند و ان شاءا... سرنگونشان می‌کنند. [ان شاءا... حضار]»
(۱۲آبان۱۳۵۷)

امام درباره مذاکره با آمریکا هم خط اصلی را تعیین کردند: «ملت ایران با دولت ایالات متحده یا هر دولت دیگری که از شاه و جنایات او حمایت می‌کند تا زمانی که آزادی و استقلال کشور تأمین نشده باشد گفتگو نخواهد کرد.» (۱۵ آبان۱۳۵۷)

امام با این که می‌توانست درباره نقش کشور‌های عربی سکوت کند تا بعدا از حمایت‌های آنان برخوردار باشد، ولی نظرشان را با واضح‌ترین کلمه‌ها گفتند:

«اما نظر من نسبت به دول عربی، نظر خوبی نیست. دولت‌های عربی نه توانسته‌اند استقلال خودشان را حفظ کنند و نه توانسته‌اند یک وحدتی بین خودشان ایجاد نمایند که اسرائیل را از بین ببرند. اختلافات بین خودشان و خیانت بعضی از سران دولت‌های عربی باعث این شده است که صهیونیست‌ها در آنجا باشند و خودشان را تثبیت کنند.» (۲۱ آبان۱۳۵۷) امام درباره فلسطین هم ده‌ها بار نظرشان را آشکار اعلام کردند: «من امیدوارم... برادران ما دست جنایتکار اسرائیل ـ‌جرثومه فسادـ را قطع و پرچم پیروزی را بر فراز مسجداقصی برقرار نمایند... ما در صورت دست‌یافتن به قدرت از نهضت مقدس شما پشتیبانی می‌کنیم.» (آذر۱۳۵۷، نامه به ابوجهاد) و در مصاحبه به روزنامه السفیر: «قدس متعلق به مسلمین است و باید به آنان برگردد.» (۲ آذر۱۳۵۷)

امام ده‌ها بار علیه غرب و سیاست‌های استکباری در پاریس صحبت کردند. به آن‌ها یادآور شدند آن سبو بشکست و آن پیمانه ریخت. در دوره جمهوری اسلامی اوضاع فرق خواهد کرد. «نه ظلم می‌کنیم، نه ظلم می‌پذیریم.» و «روابط ما بر احترام متقابل است.» (۲۵دی۱۳۵۷) ما خواهان قطع وابستگی ایران به دول خارجی هستیم. (۲۵دی۱۳۵۷) و صد‌ها اظهارنظر شبیه آن که تقریبا هر روز توسط امام در پاریس تکرار می‌شد.

سعی شد در این سلسله یادداشت‌ها گفته شود امام خمینی در پاریس به چه باور داشت و چه آینده‌ای را ترسیم می‌کرد. اگر چپ‌ها یا روشنفکران یا گروه‌های دیگر اطلاعی از این مواضع نداشتند تعجب‌برانگیز است. جمله‌ها بی‌نهایت شفاف و تمام عبارت‌ها در زمین اسلام غرس می‌شد. مردم هم به همین ندا پاسخ مثبت دادند؛ بعید است ملت ایران نشنیده و فکر نکرده و بررسی نکرده به کسی اعتماد کرده باشند. حتما ایده امام خمینی را برای استقرار جمهوری اسلامی پذیرفتند. ایده‌ای که در چند جمله این‌چنین قابل بیان است:

«ایران آزادی [می‌خواهد]؛ همه مردم دارند داد می‌کنند ما آزادی می‌خواهیم، ما استقلال می‌خواهیم، ما حکومت عدل می‌خواهیم، حکومت اسلامی می‌خواهیم. حکومت اسلامی حکومت عدل است؛ اگر یک حکومت عادل صحیح پیدا بشود، همه چیز ما اداره می‌شود.» (۴ آذر ۱۳۵۷) و در پاسخ به تلویزیون تایمز انگلیس گزیده و محکم گفتند: «حکومت اسلامی یعنی یک حکومت مبتنی بر عدل و دموکراسی و متکی بر قواعد و قوانین اسلام و بیش از این فعلا وقت ندارم...» (۶ آذر ۱۳۵۷)

منبع: روزنامه جام جم 

انتهای پیام/