به گزارش گروه بین الملل باشگاه خبرنگاران جوان، نزدیک به بیست سال است که نیرو‌های انگلیسی در افغانستان هستند. در طول این سال ها، بیش از ۴۵۰ نظامی و زن در آنجا کشته شده اند. سوالی که قابل تامل است این است که چرا انگلیسی‌ها به افغانستان اعزام شدند و چرا این مدت طولانی در آنجا ماندند؟

نیرو‌های انگلیسی برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ و در واکنش به حملات تروریستی ۱۱ سپتامبر به افغانستان اعزام شدند. طالبان که از سال ۱۹۹۶ بر افغانستان حکومت می‌کرد، شبکه تروریستی القاعده را که مسئول حملات بود، پناه داده بود.

دسامبر ۲۰۰۱، سازمان ملل متحد اجازه اعزام ۵ هزار نیروی بین المللی کمک امنیتی (ISAF) را برای استقرار در کابل و اطراف آن صادر کرد. این امر به منظور تأمین امنیت و کمک به بازسازی تلقی می‌شد.

پس از بیرون راندن طالبان، نیرو‌های انگلیسی به بهانه تامین امنیت دولت انتقالی جدید، در افغانستان ماندند. آن‌ها بخشی از یک نیروی چند ملیتی، موسوم به نیروی بین المللی کمک امنیتی (ISAF) شدند. بیشتر سربازان انگلیسی در پایتخت افغانستان و تعداد کمی نیز در شهر مزار شریف مستقر شدند.

از سال ۲۰۰۴، نقش ناتو در افغانستان پررنگ‌تر شد. آن‌ها پیش از این، فرماندهی ISAF را بر عهده گرفته بودند و تصمیم داشتند نیرو‌های خود را از افغانستان بیرون کنند. انگلیس با اعزام نیرو‌ها به هلمند، در جنوب افغانستان موافقت کرد. ورود سربازان انگلیسی در بهار ۲۰۰۶ همزمان با تجدید حیات فعالیت طالبان در منطقه شد. در نتیجه، درگیری‌های شدیدی بین نیرو‌های انگلیسی و طالبان شکل گرفت. پس از استقرار نیرو‌های انگلیسی در شهر‌های شمالی هلمند، وضعیت بدتر شد و آن‌ها خود را تحت فشار می‌دیدند.

با فرستادن تیپ‌های پی در پی انگلیسی به هلمند، طالبان توانستند تاکتیک‌های خود را تطبیق دهند و استفاده از بمب‌های دست ساز را آغاز کردند. نیرو‌های انگلیسی متوجه شدند که آزادی حرکت بین شبکه پایگاه‌های گشت زنی آن‌ها محدود شده و تلفات نیروهایشان افزایش یافته است.

تا سال ۲۰۱۰ تعداد سربازان انگلیسی با استقرار حدود ۱۰ هزار سرباز در سراسر افغانستان به اوج خود رسید. در همان سال، بحث‌هایی درباره خروج نیرو‌های ناتو از خاک افغانستان آغاز شد و در سال ۲۰۱۱، باراک اوباما، رئیس جمهور وقت آمریکا، برنامه خروج سربازان آمریکایی را اعلام کرد. طی سال‌های آینده، نیرو‌های انگلیسی تلاش خود را به آموزش نیرو‌های امنیتی افغانستان معطوف و بخش‌های کلیدی استان هیرمند را به نیرو‌های افغان واگذار کردند.

سال ۲۰۱۱، نیرو‌های بین المللی کمک امنیتی تقریباً ۱۳۲ هزار پرسنل داشت و نیرو‌هایی از ۵۰ کشور عضو ناتو و کشور‌های شریک در آن حضور داشتند. تعداد سربازان با توجه به وضعیت امنیتی موجود در نوسان بود.

۳۱ دسامبر ۲۰۱۴، عملیات جنگی ائتلاف، از جمله عملیات آزادی پایدار آمریکا، پایان یافت. ۱ ژانویه ۲۰۱۵، نیرو‌های امنیت ملی افغانستان (ANSF)، مسئولیت امنیت افغانستان را بر عهده گرفتند و مأموریتی جدید و غیر رزمی به نام پشتیبانی به ناتو محول شد. مأموریت اصلی پشتیبانی قاطع ناتو، حمایت از نیرو‌های امنیت ملی افغانستان بوده است.

فوریه ۲۰۲۰، آمریکا و طالبان یک توافقنامه صلح را امضا کردند که شامل تواقفنامه‌ای بر اساس شرایطی بود که طبق آن، تمامی نیرو‌های بین المللی می‌بایست تا ماه مه ۲۰۲۱ افغانستان را ترک کنند.

گاه شمار تصمیمات اصلی نیرو‌های خارجی

• اکتبر ۲۰۰۱: عملیات آزادی پایدار آغاز می‌شود.
• دسامبر ۲۰۰۱: سازمان ملل به نیرو‌های بین المللی کمک امنیتی (ISAF) مجوز می‌دهد.
• اوت ۲۰۰۳: ناتو فرماندهی ISAF را بر عهده گرفت.
• ۲۰۰۹: عملیات ضد شورش آغاز شد.
• اکتبر ۲۰۱۴: پایان عملیات رزمی انگلستان.
• دسامبر ۲۰۱۴: پایان عملیات رزمی، خروج نیرو‌های بین المللی کمک امنیتی.
• ژانویه ۲۰۱۵: نیرو‌های افغان مسئولیت امنیتی را خود بر عهده می‌گیرند. ناتو مأموریت حمایت قاطع ایجاد می‌کند.
• فوریه ۲۰۲۰: توافق صلح بین آمریکا و طالبان حاصل شد.
• آوریل ۲۰۲۱: آمریکا و ناتو برنامه بازنگری شده خروج را اعلام کردند.
• مه ۲۰۲۱: نیرو‌های ائتلاف شروع به عقب نشینی می‌کنند که باید تا ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۱ تکمیل شود.
حضور بیست ساله انگلیس در افغانستان، پیامد‌های منفی بسیاری را به بار آورد که در ادامه به آن می‌پردازیم.
آمار مرگ و میر، تلفات و هزینه ماموریت‌های انگلیس طی سال‌های حضور این کشور در افغانستان
اطلاعات زیر به بررسی مشارکت نظامی انگلیس در افغانستان می‌پردازد و تعداد کشته‌ها و تلفات پرسنل نیرو‌های مسلح انگلیس را تشریح می‌کند. در ادامه، هزینه عملیات‌ها و تعداد ماموریت‌های هوایی انجام شده بررسی خواهند شد.

آمار کشته‌ها و زخمی‌های نیرو‌های انگلیسی

طی ۲۰ سال حضور انگلیس در افغانستان، ۴۵۷ نفر از پرسنل نیرو‌های مسلح این کشور کشته شده اند. تعداد قربانیان در سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ به اوج خود رسید. از مجموع ۴۵۷ پرسنلی که در هنگام اعزام به افغانستان جان باختند ۴۰۵ نفر به دلیل اقدام خصمانه جان خود را از دست دادند.

تعداد کشته شدگان نیروهای مسلح انگلیس طی عملیلت های نظامی این کشور در افغانستان

در طول عملیات هریک (Herrick) -اسم رمز تمام عملیات‌های نظامی انگلیس از سال ۲۰۰۲ تا ۲۰۱۴- ۶۱۶ نفر در نیرو‌های مسلح و پرسنل غیرنظامی تلفات جدی یا بسیار جدی داشتند. در مورد مرگ و میر، این تلفات در سال ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰ به اوج خود رسید.

در مجموع ۷۸۰۷ مورد بستری در بیمارستان‌های صحرایی ثبت شد؛ اگرچه بیشتر بستری‌ها مربوط به بیماری یا جراحت غیر جنگی بودند. حدود ۲۸ درصد موارد بستری در بیمارستان‌های صحرایی کسانی بودند که در عملیات زخمی شدند؛ که این عدد به حدود ۲۲۰۹ مورد می‌رسد.
علاوه بر این، ۷۴۷۷ تخلیه هوایی پزشکی در طول عملیات ۱۲ ساله وجود داشت.

توجه به این نکته ضروری است که پرسنلی که به عنوان مجروحان جدی یا بسیار جدی ذکر شده اند ممکن است در بستری‌های بیمارستان‌های صحرایی و همچنین تخلیه هوایی پزشکی نیز بوده باشند.

تعداد مجروحان نظامی و غیرنظامی انگلیسی ها در افغانستان

هزینه عملیات‌های نیرو‌های انگلیسی در افغانستان

وزارت دفاع (MoD) اطلاعاتی در مورد هزینه عملیات نظامی و مداخلات نیرو‌های مسلح انگلیس منتشر می‌کند. هزینه این عملیات‌ها بر حسب خالص اضافی گزارش می‌شود، یعنی هزینه‌هایی فراتر از هزینه‌هایی که وزارت دفاع در صورت عدم انجام عملیات متحمل می‌شد. به عنوان مثال، هزینه‌های پرداختی، یا پس انداز تمرینات لغو شده، از کل هزینه عملیات کسر می‌شود.

بر این اساس، عملیات هریک (Herrick) و تورال در افغانستان، چیزی حدود ۲۰.۷ میلیارد پوند هزینه داشته است. این در حالی است که هزینه عملیات اولیه در افغانستان در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون پوند برآورد شده بود. این میزان طی چند سال آینده حدود ۸۵ درصد کاهش یافته است. با تمرکز نیرو‌های مسلح به ولایت هلمند، هزینه عملیات به سرعت افزایش می‌یابد. بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۰۶، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۰، هزینه‌ها به طور متوسط ۱۳۲ درصد در سال افزایش یافته است.

عملیات تورال-عملیاتی که به عنوان بخشی از ماموریت حمایت قاطع ناتو پس از سال ۲۰۱۴ انجام گرفت- به طور متوسط ۹۰ میلیون پوند در سال هزینه داشته است.

هزینه سالانه عملیات های انگلیس در افغانستان بر حسب میلیارد پوند

عملیات‌های هوایی انگلیس در افغانستان

در طول عملیات هریک (Herrick)، در مجموع ۱۴۴۶۷ ماموریت توسط نیروی هوایی سلطنتی انجام شد. مأموریت، یک وظیفه خاص است که به یک یا چند هواپیما دستور انجام آن داده شده است.

در آغاز عملیات، ماموریت‌های نیروی هوایی سلطنتی بیشتر با جت هریر انجام می‌شد؛ اگرچه تا سال ۲۰۰۹ جت تورنادو و هواپیمای بدون سرنشین ریپر، سهمی مساوی از ماموریت‌ها را داشتند. از سال ۲۰۱۰ به بعد، ماموریت‌ها تقریباً به طور مساوی بین تورنادو و ریپر تقسیم شدند.

تعداد عملیات های هوایی انجام شده انگلیس در افغانستان

تاثیرات روانی جنگ افغانستان بر سربازان انگلیسی

به گزارش یک موسسه خیریه در انگلیس، تعداد سربازان انگلیسی حاضر در جنگ افغانستان که به دنبال درمان آسیب‌های روانی هستند، "افزایش چشمگیری" داشته است.

این موسسه سلامت روان گفت که بیش از ۵۴۰۰ سرباز انگلیسی در جنگ‌های افغانستان آسیب روانی دیده اند که این تعداد، بیشترین تعداد در تاریخ ۹۵ ساله این موسسه است.

کارولین وایت، خبرنگار بی بی سی نیز اذعان کرد: "تعداد قابل توجهی از این سربازان وجود دارند که با زخم‌های روانی پنهان مبارزه می‌کنند و اگر به دنبال درمان نباشند، وضعیتشان بسیار بدتر و سخت‌تر خواهد بود. "

سال گذشته حدود ۴ هزار مورد جدید بیماری روانی در بین نیرو‌های مسلح انگلیس تشخیص داده شد. افرادی که از عراق یا افغانستان برگشته بودند، بیشتر از سایرین به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا بودند. این سربازان روز به روز با زخم‌های روانی حضورشان در مناطق جنگی افغانستان مبارزه می‌کنند و اغلب، خانواده هایشان در این راه از هم می‌پاشد.

آمار‌های بهداشت روانی وزارت دفاع انگلیس نیز نشان می‌دهد که سربازان نیروی دریایی ارتش یا نیروی دریایی سلطنتی دارای مشکلات روانی هستند. افسران زن، بیشتر از همتایان مرد در معرض این مشکلات قرار می‌گیرند.

به گفته اندرو کامرون، مدیر اجرایی موسسه تحقیقاتی، تعداد قابل توجه سربازانی که هر سال در نیرو‌های مسلح خدمت می‌کنند، همچنان وحشت‌هایی را که در خط مقدم تجربه کرده اند، تجربه می‌کنند.

پیشتر، دولت انگلیس گفته بود که ۷.۴ میلیون پوند در زمینه خدمات بهداشت روانی سرمایه گذاری کرده است.

سخن پایانی

با بررسی ابعاد حضور بیست ساله نیرو‌های انگلیسی در افغانستان به این نتیجه می‌رسیم که این حضور، جز گسترش ناامنی، صرف هزینه‌های هنگفت مالی، تلفات جانی و هدررفت منابع، عائدی دیگری برای دولت‌های درگیر، نداشته است. تاوان این ماجراجویی‌ها را مردم افغانستان و غیرنظامیان پرداخت می‌کنند. نکته‌ای که حامد کرزی، رئیس جمهور سابق افغانستان نیز بر آن صحه گذاشت. حامد کرزی در اظهار نظری، حضور نیرو‌های ناتو در افغانستان را یک شکست نظامی نامیده بود که منجر به گسترش تروریسم شده است. به گزارش دیلی میل، وی خاطرنشان کرد: "کشور اکنون در شوک به سر می‌برد. به اوضاع نگاه کنید، همه‌جا هرج و مرج و درگیری است و ملت افغانستان در رنج به سر می‌برند. بنگرید که ائتلاف ناتو به رهبری آمریکا چطور کشور را به این وضع کشاند.

آن‌هایی که ۲۰ سال پیش به بهانه مبارزه با افراط‌گرایی و تروریسم به اینجا آمدند نه تنها در پایان آن شکست خوردند بلکه افراط گرایی در سایه حضور آن‌ها شکوفا شده است. من به این می‌گویم یک شکست نظامی".

چندی پیش شبکه افکار سنجی شبکه اسکای نیوز نشان داد که اکثر مردم انگلیس جنگ افغانستان را یک عملیات بی‌نتیجه و غیر سودمند می‌دانند. در این نظر سنجی مردم انگلیس یاد آور شدند که به‌رغم صرف میلیارد‌ها پوند در جریان این عملیات، خشونت‌ها در افغانستان همچنان ادامه دارد و همچنان هزاران نفر بر اثر حملات تروریستی در کابل و دیگر شهر‌های افغانستان جان می‌دهند.

پرچم آمریکا و انگلیس که در فرودگاه بین المللی کابل پایین کشیده شد، پیامی به تمامی زیاده خواهان غربی است که با لفاظی‌ها و بهانه‌های خوش رنگ و لعاب، قصد ماجراجویی در غرب آسیا را دارند. بی شک سرانجامی مشابه حضور بی ثمر آمریکا و انگلیس در افغانستان، در انتظارشان خواهد بود.

ترجمه و تنظیم: عباس نوری 

منابع

• https://www.bbc.com/news/uk-۲۷۳۶۵۰۰۳
• https://www.nam.ac.uk/explore/war-afghanistan
• https://www.theguardian.com/uk/۲۰۰۸/nov/۰۵/army-iraq-mental-stress
• https://www.iwm.org.uk/history/twenty-years-of-british-troops-in afghanistan