به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از ساری ، از آخرین نامه نگاری در بطری و پرتاب در دریا و اقیانوس‌ها بیش از ۲۰۰ سال می‌گذرد، اما بطری‌ها همچنان دست بردار دریا نیستند و حالا از آب به خشکی هم سرایت کرده اند. بطری‌های شیشه‌ای که حالا جایشان را بطری‌ها و زباله‌های پلاستیکی داده اند، نامه‌ای در آن‌ها نیست، اما پیغامشان واضح است، "نابودی طبیعت."

چند سالی است میراث انسان‌ها برای طبیعت تنها زباله است، طلایی کثیف، اما بی خانمان که بلای جان طبیعت شده و سرگردان در آن رها می‌شود و این روز‌ها هرجا را نگاه کنید ردی از این زباله‌ها را می‌بینید، از هم نشینی درختان با پسماند‌ها گرفته تا همسفری بطری‌های پلاستیکی با رودخانه‌ها و دریاها، اما این ضایعات می‌توانند به فرصت تبدیل شوند.

هم خانی آمد هم خانی رفت

این روز‌ها هرجا اثری از انسان باشد زباله هم به چشم می‌خورد و بوی آن به مشام می‌رسد، انگار جزیی از تفریح آدم‌ها جا گذاشتن اثری از خود در قالب زباله هاست تا بگویند ما آمدیم و رفتیم.

زباله‌هایی که حالا به ۳۰ کوه در مازندران تبدیل شده اند و هر روز بزرگ‌تر می‌شوند، کوچک‌ترین حلقه زنجیره‌  زباله در واقع زباله ریز‌ها هستند و زباله‌هایی که قطره قطره دریا می‌شوند و سختی جمع کردنشان می‌شود نصیب رفتگران پر زحمت.

تصمیم گرفتم امروز زودتر از همیشه از خانه بیرون بیایم تا دقایقی همسفر پاکبان محله باشم، کسانی که بدون آن‌ها شهر بدون شک به زباله دانی بزرگ تبدیل می‌شد. او از سختی کارش برایم می‌گفت که با کمترین امکانات هنوز سرپا ایستاده، اما تنها تلاش او برای تمیز نگهداشتن شهر کافی نیست، می‌گفت بعضی‌ها از کنارش رد می‌شوند و زباله را جلوی پایش می‌اندازند، اما در سطل‌های شهرداری نه.

گرم صحبت با آقای محمدی بودیم که پسر بچه‌ای حدودا ۱۵ ساله با دستکش‌هایی وصله زده یک گونی بزرگ روی دوشش سر از زباله‌ها درآورد، پرسیدم دنبال چه می‌گردد که گفت: بطری‌های پلاستیکی را جمع می‌کنند، چون این بطری‌ها قابل بازیافت اند و درجویبار تا دلت بخواهد خریدار دارد.


همین باعث شد تا رد زباله‌ها را بگیریم و به شرکت الیاف نمونه برسیم، شرکتی در قلب شهرک صنعتی جویبار.

ضایعات دیروز مواد اولیه صنایع امروز

به شهرک صنعتی جویبار که رسیدیم در ورودی آن کامیونی از بطری‌های پلاستیکی خود نمایی می‌کرد و این کافی بود کامیون را دنبال کنیم تا به ساختمانی با انبار‌های بزرگ آبی برسیم، جایی که مهندس حبیبی و همکارانش منتظر ما بودند، در بدو ورود ما به کارخانه خبری از زباله نبود، اما همین که از ساختمان اصلی دور شدیم بوی تلخ چربی‌های اکسید شده و گاز‌های حاصل از فساد نوشیدنی‌های درون بطری‌ها احساس و هر لحظه شدیدتر می‌شد.

وقتی به محوطه تخلیه زباله‌ها رسیدیم تا سقف انبار مجاور بطری‌ها روی هم تلنبار شده بودند، مهندس حبیبی می‌گفت این تنها بخش کوچکی از زباله‌های وارد شده به کارخانه است، چون روزانه ۲۵ تن زباله از شهر‌های اطراف وارد این کارخانه می‌شود و طی چندین مرحله این کالا‌های بی ارزش دارای ارزش افزوده شده و به چرخه‌  مصرف بر می‌گردند.


در ابتدا وارد بخش تفکیک و خردکن می‌شویم، سالنی بزرگ با دستگاه‌هایی که وقتی روشن می‌شدند هیچ صدایی غیر از آن‌ها به گوش نمی‌رسید.

در این بخش بطری‌های پلاستیکی تفکیک رنگ می‌شوند و درب، لیبل و ناخالصی آن‌ها جدا می‌شود سپس در دستگاه‌های خردکن آسیاب شده و در آب داغ و مواد ضدعفونی کننده، از آلودگی‌ها پاک می‌شوند. در این مرحله ضایعات تبدیل به قطعات کوچکی می‌شوند که به اصطلاح به آن پِت گفته می‌شود که مواد اولیه تولید الیاف مصنوعی یا پلی استر است.

برای دیدن سرانجام پت باید وارد سالن دیگری شویم، سالنی که با ورود به آن از بوی تند زباله‌ها دیگر خبری نیست، همراه مهندس کریمی با بالارفتن از ۲۰ پله وارد بخش ذوب می‌شویم جایی که در آن پت‌های آسیاب شده همراه مواد افزودنی و رنگ‌ها وارد کوره ذوب می‌شوند و پس از ذوب وارد دستگاه چرخ گوشت مانندی شده که مواد ذوب شده را مانند رشته‌های باریک به پایین انتقال داده و همزمان با هوا دهی سرد می‌کند.

مهندس کریمی می‌گوید: در این مرحله الیاف شکل ابتدایی خود را به دست می‌آورند، اما برای رسیدن به کیفیت نهایی لازم است الیاف با گذر از آب و روغن‌های خاصی توسط غلتک‌ها به حداکثر کشیدگی و مقاومت برسند.

غلتک‌های داغ مانند اتو الیاف را می‌کشند و در انتهای این خط الیاف نهایی وارد دستگاه خشک کن شده و برای ارسال به کارخانه‌های هدف بسته بندی می‌شوند.

زباله سرمایه‌ای خاموش

روزانه بیش از ۳ هزار تن طلای کثیف در مازندران تولید می‌شود که از این مقدار حدود ۲۰ درصد آن ضایعات پلاستیکی اند، زباله‌هایی آلوده که تهدیدی جدی برای طبیعت بودند حالا نه تنها آلوده نیستند بلکه به فرصتی تبدیل شده اند برای ارزآوری و اشتغال زایی.

حاجی هاشمی رئیس هیئت مدیره کارخانه است می‌گوید: الیاف تولید شده در این مرکز درواقع ماده خام صنایع تولیدی مختلفی مانند تولید الیاف ریسندگی، تولید فرش و موکت، کفپوش، لایی پلی استر، پرکننده‌ها و …. می‌باشد که علاوه برتامین بازار داخلی مشتری‌های خارجی از کشور‌هایی مانند عراق، ترکمنستان، افغانستان و روسیه دارد،طوری که در سال گذشته بیش از یک میلیون دلار برای کشور ارز آوری داشته است.




او ادامه می‌دهد: ضایعات پلاستیکی از شرکت‌های تفکیک  زباله خریداری می شوند  اما دلالان سر از زباله هم درآوردند و با واسطه گری در خرید و فروش زباله‌ها سنگی برسر راه شرکت‌های بازیافت هستند درصورتی که با همکاری شهرداری می‌توان بسیاری از این مشکلات را برطرف ساخت.

حاجی هاشمی پیام بهداشتی هم داشت و آن، این است که اگرچه مواد اولیه الیاف پلی استر زباله است، اما این الیاف و مواد تولید شده از آن‌ها در هرمرحله کاملا ضدعفونی شده و هیچگونه آلودگی و حساسیتی برای انسان‌ها ندارند درنتیجه پاک هستند.

جویبار معدن بازیافت خاورمیانه

حالا مفهوم طلای کثیف برایمان قابل لمس‌تر شده بود، غده چرکینی که در طبیعت هر روز بیش از پیش خودنمایی می‌کرد در این جا بساط زندگی چندین نفر را می‌سازد.

زمان برگشت از کارخانه فرارسیده بود و مهندس حبیبی قبل از بدرقه ما از احداث بزرگترین مجتمع بازیافت ضایعات قوطی‌های پلاستیکی در خاورمیانه خبر داد.

او می‌گفت در حال حاضر بیش از ۱۳۰ نفر در مجموعه مشغول به کار هستند، اما تا دو ماه آینده با راه اندازی فاز دوم کارخانه برای بیش از ۱۰۰ نفر دیگر به طور مستقیم اشتغال زایی می‌شود.

حبیبی ادامه داد: با بهره برداری از این فاز ۱۱ هزار متری، ظرفیت بازیافت به ۱۰۰ تن زباله در روز می‌رسد که این میزان بازیافت می‌تواند بیش از ۵ میلیون دلار برای کشور ارز آورری و درآمدزایی داشته باشد.


سالانه ۱۷۰ هزار تن زباله پلاستیکی در کشور تولید می‌شود زباله‌هایی که اگر در طبیعت بمانند مهمان ۵۰۰ ساله زمین هستند اما می توانند به سرنخ زندگی تبدیل شده مواد اولیه ۵۰ واحد تولید الیاف را فراهم سازند و چرح صنعت را بچرخانند.

حالا انتخاب با خودمان است که زمین را زیر بطری‌های پلاستیکی دفن کنیم یا با آن فرشی بسازیم برای آیندگان.

گزارش: هدیه سعیدی فر
انتهای پیام / ک