به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از مشهد، از سال‌ها قبل توسعه فضای مجازی، کسب و کارها را به سمت اینترنتی کردن تبادلات کالایی یا خدماتی را پیش برده بود، اما این موضوع در ایران به کندی پیش می‌رفت که با بروز کرونا و اجبار صنوف به توقف فعالیت شان، صاحبان کسب و کارهای سنتی به استفاده از بستر اینترنت و فضای مجازی سوق یافتند.
اگر نگاهی به شبکه‌های اجتماعی مختلف یا اپلیکیشن‌های ارائه شده توسط فروشگاه‌های متعدد در بستر فضای مجازی بیندازیم، به یقین افزایش شمار این گونه فروش‌های اینترنتی را در محل زندگی خود احساس خواهیم کرد، پیشرفتی که کشورمان ناگزیر به دستیابی به آن بود در غیر این صورت لطمات جبران ناپذیری به اشتغال و کسب و کارها وارد می‌شد.
هرچند امروزه دیگر شرکت‌های دانش بنیان یا کسب و کارهای نوپا و خرید و فروش اینترنتی از فروشگاه‌های مجازی برای هیچکس ناآشنا نیست، اما صاحبان این کسب و کارها خواستار رفع برخی موانع در مسیر توسعه خود هستند که با کمی اصلاح و تغییر نگرش می‌توان زمینه پیشرفت آن‌ها را فراهم کرد.
بیشتر بخوانید
کسب و کارهای نوین و اینترنتی را می‌توان به ۲ بخش "شرکت‌های دانش بنیان" (دارای تولید ایده و محصول نو)، "استارتاپ"ها یا فروشگاه‌های اینترنتی تقسیم کرد که کرونا و تحریم‌ها هر یک از این بخش‌ها را به نحوی متحول کرده است.
شتاب دهنده نیز شرکتی است که از ابتدای کار یک استارتاپ آن را زیر پوشش خود در می‌آورد و با سرمایه‌گذاری اولیه بر روی یک شرکت نوپا، درصدی از مالکیت آن را در اختیار گرفته و در مقابل به گردانندگان پروژه، آموزش‌های لازم را برای کسب موفقیت بهتر ارائه می‌دهد.
کندی اینترنت و ضعف قوانین، ۲ مانع اصلی
۱۹ شتاب دهنده و ۳۰۰ استارتاپ زیرمجموعه اش، حدود ۳۰۰ شرکت دانش بنیان و ۷۰۰ واحد فناور در خراسان رضوی وجود دارد که رقم بسیار بالایی است و هر یک از آن‌ها برای رسیدن به توسعه نیاز به حمایت دارند.
محسن روشنک رئیس انجمن شتاب دهنده‌های خراسان رضوی، کسب و کارهای اینترنتی را به دو بخش کلی تقسیم کرد و گفت: یک بخش از کسب و کارها، فرآیند‌های ارائه خدمات و عرضه محصول خود را در قالب اقدامات نوآورانه در بستر اینترنت انجام می‌دهند که نیاز به فناوری هایتک ندارند، بخش دوم از کسب و کارهای اینترنتی، نیاز به فناوری هایتک داشته و یک محصول جدید را ارائه می‌دهد.
او افزود: در شرایط شیوع کرونا و وجود تحریم ها، هر ۲ بخش از کسب و کارهای نوین رشد داشته اند که نمود آن بیشتر در زمینه فناور‌های هایتک و ارائه محصولات جدید است به طوری که شرکت‌های دانش بنیان و فناور خراسان رضوی، محصولات پزشکی جدیدی را عرضه کرده اند.
رئیس انجمن شتاب دهنده‌های خراسان رضوی ادامه داد: لزوما در شرایط کنونی باید کسب و کارها به شیوه‌ای سازماندهی شوند که در شرایط مختلف، تغییر رویه داده و پاسخگوی نیاز مشتری باشند، شیوع کرونا این موضوع را شدت بخشید و دیدگاه سنتی در کسب و کار تبدیل به دیدگاه جدید مبتنی بر فناوری روز شد.
روشنک بیان کرد: هرچند زمان می‌برد که مردم به خرید‌های اینترنتی عادت و اعتماد کنند، اما شیب خرید و فروش‌های اینترنتی تند است و هم اینک لباس فروشی‌ها و رستوران‌ها و برخی مشاغل سنتی دیگر باب فعالیت خود را در فضای مجازی باز کرده اند، لذا اینکه در چند سال آینده عمده بازار‌ها اینترنتی شود، دور از انتظار نیست.
او تصریح کرد: به دلیل شیوع کرونا و ممنوعیت یا محدودیت فعالیت برخی از مشاغل، بسیاری از صاحبان کسب و کارهای سنتی مسیری را طی کردند تا بتوانند کالا و خدمات خود را در قالب فضای مجازی عرضه کنند، در همین ایام برخی از کسب و کارهای نوین نیز در بستر اینترنت شکل گرفتند.
رئیس انجمن شتاب دهنده‌های خراسان رضوی تاکید کرد: با وجود رشد تقاضا برای ایجاد کسب و کارهای نوین و اینترنتی، از نظر زیرساخت‌های اینترنتی و قوانین تجاری عقب هستیم و در واقع قوانین و زیرساخت‌ها متناسب با کسب و کارهای مزبور رشد نکرده اند.
روشنک اظهار کرد: در بسیاری از موارد راه اندازی یک بستر برخط، دست انداز‌های حقوقی دارد که باید در بستر قانون دیده شود و یا برخی از نهاد‌هایی که خدمات زیرساختی یا حمایتی به کسب و کارهای نوین ارائه می‌دهند از پختگی لازم برخوردار نیستند.
او با تاکید بر اینکه قوانین و دستورالعمل‌ها نباید عقب‌تر از کسب و کارها باشد، افزود: به اتاق بازرگانی مشهد پیشنهاد داده ایم که شناسایی موانع تولید در هر بخش را به خود تشکل‌های بخش خصوصی محول کند و برای کسب و کارهای نوین نیز دفتری به همین منظور ذیل اتاق بازرگانی تعریف و موانع را پیگیری و راهکار برای آن‌ها ارایه دهد.
رئیس انجمن شتاب دهنده‌های خراسان رضوی ادامه داد: در صورتی که دفتری به منظور شناسایی موانع و ارائه راهکار برای حل مشکلات شرکت‌های دانش بنیان و فناور و استارتاپ‌ها و کسب و کارهای نوین راه اندازی شود، گام بلندی در این مسیر برداشته خواهد شد.
روشنک بیان کرد: حل مشکلات کسب و کارهای نوین در ایام شیوع کرونا و وجود تحریم‌های اقتصادی، نیاز به نسخه نوآورانه دارد و با نسخه‌های قبلی نمی‌توان این مشکلات را حل کرد.
نقاط تاریک در توسعه کسب و کارهای اینترنتی
چهار هزار و ۸۰۸ فروشگاه یا واحد صنفی در خراسان رضوی برای فروش اینترنتی کالای خود، نماد اعتماد الکترونیک (پروانه کسب) دریافت کرده اند، اما نحوه صدور مجوز‌ها به نحوی است که مشکلات آن‌ها را بیشتر کرده است.
محمود بنانژاد عضو هیات رئیسه اتاق اصناف ایران در این باره گفت: در ایام شیوع کرونا و ممنوعیت فعالیت صنوف، بسیاری از کسبه به سمت فراهم کردن زمینه فروش اینترنتی محصولات خود پیش رفته و اغلب به صورت غیرحضوری کالای خود را عرضه نمودند و استقبال مردم نیز از خرید اینترنتی در این ایام افزایش یافت.
او افزود: اتاق اصناف ایران نیز در "نمایشگاهی به وسعت ایران" که در ایام نوروز امسال برپا کرد، پلتفرمی را برای عرضه اینترنتی کالا‌ها از سوی صنوف ایجاد نمود که بسترساز توسعه خرید و فروش اینترنتی بود.
رئیس اتاق اصناف مشهد ادامه داد: قوانین برای کسب و کارها چه به صورت فیزیکی و چه به صورت برخط تقریبا یکسان است و اگر مشکلی نیز دارد بر هر ۲ بخش صدق می‌کند.
بنانژاد بیان کرد: صدور مجوز از سوی یک اتحادیه کشوری زیر نظر اتاق اصناف ایران به کسب و کارهای اینترنتی داده می‌شود که این اتحادیه فقط در تهران مستقر است و در هیچ یک از استان‌های کشور دفتری ندارد و این موضوع هزینه دریافت مجوز را برای متقاضیان کسب و کارهای برخط شهرستانی افزایش داده است.
او تصریح کرد: روند دریافت نماد اعتماد الکترونیک برای صاحبان کسب و کار به نحوی است که انجام کار را بسیار مشکل می‌کند، از سوی دیگر مردم نسبت به خرید اینترنتی چندان مطمئن نیستند، زیرا نمی‌دانند در صورت بروز مشکل، شکایت خود را از طریق چه مرجعی باید پیگیری کنند و چه نهادی بر این موضوع نظارت دارد.
سنگ‌هایی که باید از مسیر دانش‌بنیان‌ها برداشته شود
باید باور کنیم که توسعه اقتصادی، استقلال و عدم تاثیرپذیری کشور از تحریکات بیرونی و تحریم ها، بدون فعال کردن و باور به ظرفیت شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌های داخلی به هیچ وجه شدنی نیست.
علی جاهدی مدیر پردیس فناوری اطلاعات و ارتباطات پارک علم و فناوری خراسان رضوی در این باره گفت: باید برای رسیدن به یک اقتصاد درون زا و مقاومتی، اقتصاد دانش بنیان را جدی بگیریم، اعتماد و حمایت کردن از شرکت‌های دانش بنیان برای تحقق اقتصاد دانش بنیان در راستای چشم انداز‌های کلان کشور یک موضوع و بایدی است که متاسفانه فقط در حد شعار مانده است.
او به تشریح موانع در مسیر توسعه شرکت‌های دانش بنیان و کسب و کارهای نوپا و آی. سی. تی پرداخت و افزود: این موانع با نظرسنجی از شرکت‌های حوزه آی. سی. تی و شرکت‌هایی که کسب و کارهای دیجیتالی دارند جمع بندی شده که بسیار جدی است.
مدیر پردیس فناوری اطلاعات و ارتباطات پارک علم و فناوری خراسان رضوی ادامه داد: کمبود شدید زیرساخت‌ها و فضا‌های استقرار مناسب برای کسب و کارهای نوپا و آی. سی. تی در مشهد و شهر‌های دیگر کشور، یک مانع اصلی برای توسعه فعالیت و اشتغالزایی شرکت‌های دانش بنیان و نوآورانه است.
جاهدی بیان کرد: از آنجا که این شرکت‌ها فضای استقرار مناسبی ندارند و عمدتا مقر آن‌ها اجاره‌ای و مسکونی است، هر سال برای توسعه خود باید نگران محدودیت فضا برای فعالیت، هزینه‌های مربوط به جابه جایی و محل استقرار جدیدشان باشند.
او تصریح کرد: مشکل دوم این شرکت ها، کمبود شدید نیروی انسانی توانمند یا دارای انگیزه یادگیری است که این موضوع به شدت در مسیر توسعه شرکت ها، جهش عملکردی و تولیدی آن‌ها مانع ایجاد کرده و این به یک چالش جدی و بحرانی در سال‌های آتی تبدیل می‌شود.
مدیر پردیس فناوری اطلاعات و ارتباطات پارک علم و فناوری خراسان رضوی عدم تناسب بین مجوز‌های سنتی در کشور با مدل‌های جدید کسب و کار را از دیگر مشکلات شرکت‌های دانش بنیان برشمرد و تاکید کرد: نبود ساز و کارهای شفاف برای اعطای مجوز به کسب و کارها مشکلی جدی است که عمدتا به فیلتر کردن یا مانع شدن از ایجاد یا فعالیت این کسب و کار می‌انجامد که این موضوع برخلاف شعار‌های گفته شده پیرامون توسعه کشور‌های مبتنی بر فناوری و دانش است.
امسال از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان "تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها" نامگذاری شده است که در همین جهت معاونت اقتصادی استانداری خراسان رضوی کمیته‌ای با عنوان "مانع زدایی از تولید" ایجاد کرده و درصدد شناسایی موانع و رفع آن‌ها در حد اختیارات استانی برآمده است.
بی شک جدا از قوانین و دستورالعمل ها که مانع جدی در مسیر تولید به شمار می‌رود، ایجاد فضایی مناسب برای استقرار شرکت‌های دانش بنیان توسعه یافته در مشهد ضروری است، مشکلی که از مدت‌ها قبل در خراسان رضوی مطرح شده و هنوز راه حلی متقن برای آن ارایه نشده است.
منبع: ایرنا
انتهای پیام// م.ب
