به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از همدان، پزشکان می گویند پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان باید از سنین کودکی مورد توجه قرار گیرد.
«استئوپروز» بیماری استخوانی است که در نتیجه تغییرات متابولیکی استخوان در گذر زمان ایجاد شده و شایع‌ترین بیماری است که سلامت استخوان‌ها را تهدید می‌کند، این بیماری با وجود اینکه خود نوعی عامل خطر بروز شکستگی‌های استخوان است، معمولا در طی سالیان دراز بدون علامت باقی می‌ماند.
در واقع بیماری «استئوپروز» که با کاهش تراکم استخوان و از دست رفتن ریز ساختار استخوان شناخته شده منجر به افزایش خطر شکستگی استخوان‌ها می‌شود و گفتنی است میزان تراکم اولیه استخوان که در سال‌های نوجوانی و جوانی به حداکثر می‌رسد و سرعت کاهش تراکم استخوان در سال‌های بعدی عمر، دو عامل مهم در احتمال بروز پوکی استخوان هستند.
به گفته کارشناسان هر چند تراکم استخوان تا حد زیادی به وراثت بستگی دارد، اما مطالعات نشان می‌دهند که رعایت شیوه زندگی سالم می‌تواند اثر زیادی بر تامین و حفظ سلامت استخوان‌ها داشته باشد.
براساس تخمین بنیاد بین‌المللی «استئوپروز» در حال حاضر ۲۰۰ میلیون نفر از زنان در سراسر دنیا دچار این بیماری هستند و از هر دو زن سفید پوست یک نفر در مرحله‌ای از زندگی خود دچار شکستگی ناشی از پوکی استخوان می‌شود.
طبق تحقیقات «استئوپروز» حدود ۳۰ درصد زنان و هشت درصد مردان بالای ۵۰ سال را در جوامع غربی درگیر کرده است و زنان غیر سفیدپوست و مردان نیز به میزان کمتر از زنان سفیدپوست در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان میگوید: سازمان بهداشت جهانی تخمین می‌زند که در سال ۲۰۵۰، ۵۳۰ میلیون نفر از جمعیت آسیا در سنین بالای ۶۵ سال خواهند بود که با توجه به افزایش امید به زندگی و عوامل خطری مثل تغییرات الگوی تغذیه‌ای، کمبود ویتامین D و کلسیم و کم تحرکی «استئوپروز» به یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی در این قاره تبدیل خواهد شد.
دکتر راضیه میرمعینی افزود: با توجه به بالا رفتن متوسط سن در جمعیت آسیایی برآورد شده که تا سال ۲۰۵۰، ۵۰ درصد تمام شکستگی‌های ناشی از «استئوپروز» در آسیا رخ دهد.
او با اشاره به اینکه در ایران تا قبل از سال ۱۳۷۹ شواهد کافی در مورد «استئوپروز» نظیر کشور‌های غربی وجود نداشت، گفت: پس از تامین اعتبار مالی و حمایت‌های اجرایی لازم انجام مطالعات و طرح‌های تحقیقاتی باهدف برآورد بار «استئوپروز» و تعیین شیوع بیماری در دستور کار مرکز تحقیقات غدد درون‌ریز و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تهران قرار گرفت.
دکتر میرمعینی با اشاره به اینکه براساس مطالعات کشور‌های غربی میزان مرگ و میر ناشی از شکستگی لگن (سراستخوان ران) در سال اول بعد از شکستگی در افراد مسن به ۲۰ درصد می‌رسد، افزود: علاوه بر مرگ و میر و بار ناشی از بیماری به دلیل شکستگی‌های مکرر، هزینه‌های درمانی آن نیز بسیار قابل توجه بوده و شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان بار مالی سنگینی به جامعه تحمیل می‌کند.
او اضافه کرد: در این بین بیشترین مقدار هزینه‌ها به اصلاح و بهبود شکستگی‌های ران اختصاص یافته و بعد از آن شکستگی‌های استخوان لگن است که حدود ۱۴ درصد کل شکستگی‌ها و ۷۲ درصد هزینه‌های ناشی از شکستگی‌ها را به خود اختصاص می‌دهند.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان تصریح کرد: نتایج مقایسه‌ای این مطالعه بیانگر کاهش سطح سرمی ویتامین D در گروه‌های سنی و جنسی (کمبود ویتامین D در فاز اول ۲۸ درصد که در فاز دوم به ۸۲.۶ درصد رسیده) و افزایش میزان شیوع «استئوپروز» در فاز اول مطالعه ۸.۳ درصد که به ۱۰.۶ درصد افزایش یافته است.
او بیان کرد: با توجه به ریسک فاکتور‌های مؤثر در بروز و پیشرفت «استئوپروز»، می‌توان ادعا کرد این بیماری در دوران کودکی شکل می‌گیرد و در سالمندی بروز می‌کند چراکه مهم‌ترین عوامل مؤثر بر بروز آن به شیوه زندگی برمی‌گردد که از دوران نوجوانی شکل می‌گیرد.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان یادآور شد: برنامه پیشگیری، تشخیص و درمان پوکی استخوان بمنظور دستیابی به این هدف و با رویکرد ادغام در نظام شبکه‌های بهداشتی درمانی طراحی شده که پس از تصویب، در سال آینده به صورت آزمایشی اجرایی خواهد شد.
عارضه مهم استئوپروز؛ شکستگی‌های پاتولوژیک است (که یا کشنده هستند و یا درمان آن‌ها هزینه‌های مالی بسیار داشته و عوارض آن منجر به کاهش کیفیت زندگی می‌گردد) پیشگیری از بروز بیماری و تشخیص و درمان بهنگام آن بسیار اهمیت دارد.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان با اشاره به اینکه در مجموع عوامل خطر بروز بیماری به دو دسته غیر قابل کنترل شامل افزایش سن، جنس، نژاد و سابقه فامیلی مثبت و عوامل قابل کنترل نظیر عدم رعایت تغذیه سالم، فعالیت فیزیکی و مصرف سیگار تقسیم می‌شوند، افزود: می‌توان با رعایت شیوه زندگی سالم از بروز عوامل خطر قابل کنترل پیشگیری کرد.
او با بیان اینکه تراکم استخوانی که در سال‌های نوجوانی و جوانی به حداکثر مقدار می‌رسد در سنین ۳۵ تا ۴۵ سالگی در هر دو جنس شروع به کاهش می‌کند، گفت: در زنان بعد از یائسگی به دلیل از دست دادن هورمون‌های جنسی کاهش تراکم تشدید پیدا می‌کند به صورتی که زنان در پنج تا هفت سال بعداز یائسگی پنج تا هفت درصد از استحکام استخوانی خود را از دست می‌دهند.
دکتر میرمعینی ادامه داد: هر چند این کاهش تراکم وابسته به سن و اجتناب‌ناپذیر است، اما سرعت کاهش توده استخوانی در هر دو جنس تحت تاثیر عواملی مانند BMI، مصرف سیگار، بی‌حرکتی، اختلالات تولید و متابولیسم ویتامین D و پرکاری پاراتیروئید است.
او با اشاره به اینکه روش‌های پیشگیری و درمان پوکی استخوان شامل روش دارویی و غیر دارویی است، افزود: هدف از اقدامات در هر دو مرحله پیشگیری و درمان، انجام هر چه زودتر اقداماتی است که منجر به حفظ تراکم استخوان و مانع از دست رفتن صحت و سلامتی ساختار آن شده تا بدین ترتیب از بروز شکستگی‌های پاتولوژیک جلوگیری شود.
مدیر گروه پیشگیری از بیماری‌های غیر واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی همدان به روش‌های غیر دارویی اشاره کرد و افزود: این روش شامل رژیم درمانی، ورزش و ترک سیگار و یا رعایت اصول زندگی سالم است که نیازمند افزایش آگاهی عموم مردم و حساس‌سازی مدیران و کارکنان نظام سلامت در خصوص اهمیت موضوع خواهد بود.
تنظیم ساعت خواب، پیاده روی مستمر، تغذیه مناسب و همچنین رژیم غذایی مفید و سالم در دوران کودکی از عوامل جلوگیری از این بیماری خاموش است.
افراد مستعد به بیماری می‌توانند با مصرف گوشت، بادام بو داده، گردو، زیره، جعفری ،کلم و مواد غذایی دارای کلسیم ، بدن خود را در برابر پوکی استخوان ایمن کنند.
انتهای پیام/ا
