به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، جنگ جهانی اول در ۱۱ نوامبر ۱۹۱۸ (۱۹ آبان ۱۲۹۷) به پایان رسید. ظاهراً باید شادی به خانه‌های مردم در سراسر دنیا می‌آمد؛ اما شبحی ترسناک‌تر از جنگ عالم‌گیر، بر سر جهانیان سایه انداخت؛ تب و لرز، تهوع، تشنج و مرگ! آنفلوآنزای اسپانیایی مرز نمی‌شناخت. طی چند ماه قبل و بعد از پایان جنگ، تقریباً تمام دنیا درگیر آن شد. رسم آنفلوآنزا این بود که به سراغ کودکان و سالمندان برود، اما آنفلوآنزای اسپانیایی، اصولاً به رسم و رسوم علاقه‌ای نداشت! به طرز عجیب و باورنکردنی، جوانان در زمره قربانیان اصلی این بیماری مهلک قرار گرفتند و این، برای دنیای پس از جنگ، یک شوک مهلک بود.

آمار‌های ارائه شده مرگ و میر بر اثر آنفلوآنزای اسپانیایی، فاقد هر گونه وجاهت علمی است؛ در آن دوران، بیشتر سرزمین‌های تحت استعمار در آسیا، آفریقا، آمریکای لاتین و اقیانوسیه، فاقد یک سیستم منظم و فراگیر بهداشتی بودند؛ بنابراین، آمار‌ها بیشتر برخاسته از توهم به نظر می‌رسد؛ ۱۷، ۳۵، ۵۰، ۲۰۰ و شاید ۵۰۰ میلیون نفر! بعد از بیماری فراگیر طاعون، موسوم به «مرگ سیاه» که در قرن ۱۳ و ۱۴ میلادی، بین ۳۰ تا ۷۰ درصد جمعیت کشور‌های مختلف را به کام مرگ فرستاد، چنین قتل‌عامی در حافظه تاریخی بشر، بی‌سابقه بود. حتی جنگ جهانی اول با حدود ۲۰ میلیون قربانی، نمی‌توانست با آنفلوآنزای اسپانیایی رقابت کند.

چرا آنفلوآنزای اسپانیایی؟
منشأ این بیماری، اسپانیا نبود؛ دست کم باور عمومی دانشمندان بر این قرار داشت که چنین است. در اروپا، بسیاری از کشور‌های به ظاهر متمدن، از ارائه آمار‌های دقیق در این باره خودداری کردند. تنها اسپانیا، به عنوان کشور بی‌طرف در جنگ جهانی اول، حاضر شد گزارش‌هایی درباره فراگیری این بیماری مهلک به دنیا مخابره کند و به همین دلیل، برچسب اسپانیایی به آنفلوآنزای نوع A چسبید. برخی معتقدند اصولاً دلیل این همه‌گیری، پنهان‌کاری دولت‌های اروپایی بود. دولتمردان قاره سبز که درباره تبعات انتشار خبر فراگیری بیماری بر اقتصاد جنگ‌زده خود، بیم داشتند، ترجیح دادند مراقبت‌های ویژه را به زمانی دیگر بسپارند؛ اما حقیقت آن بود که آنفلوآنزای اسپانیایی، به وسیله واحد‌های ارتش‌های آن‌ها در سراسر عالم جابه‌جا می‌شد و آتش به حیات بشریت می‌زد. این جابه‌جایی در سال‌های پایانی جنگ جهانی اول شدت گرفت و همه‌گیری جهانی آنفلوآنزای اسپانیایی را رقم زد.

پس منشأ بیماری کجا بود؟
منشأ آنفلوآنزای اسپانیایی هیچ‌گاه شناخته نشد؛ آمریکا، انگلیس، چین و حتی آلمان به عنوان منشأ ویروس معرفی شده‌اند، اما دلایل متقنی درباره این ادعا‌ها وجود ندارد. آن‌چه واقعیت دارد این است که دست کم در کشور ما، این سربازان متفقین بودند که ویروس را در سراسر ایران منتشر کردند. در شمال، نیرو‌های روسیه تزاری عامل اصلی انتشار ویروس شدند و در جنوب، این انگلیسی‌ها بودند که سوغاتی شوم و مرگ‌آور را به ارمغان آوردند. ایران در جنگ جهانی اول، عرصه تاخت و تاز و رقابت قدرت‌های دو طرف جنگ بود و همین مسئله باعث شد که همه‌گیری در ایران، کشتار عجیبی به راه بیندازد. برخی معتقدند که در این همه‌گیری دست کم یک میلیون نفر از مردم کشور ما جان خود را از دست دادند. آنفلوآنزای اسپانیایی بین بهار ۱۹۱۸ (فروردین ۱۲۹۷) تا تابستان ۱۹۱۹ (شهریور ۱۲۹۸) در سراسر دنیا جولان می‌داد و ظاهراً گرمای فصل تابستان هم نتوانست تأثیری بر کنترل آن داشته باشد.

منبع: روزنامه خراسان

انتهای پیام/