آن‌ها می‌بینند که اینجا هم مردم زندگی عادی دارند و مشغول کار و زندگی شان هستند و به این موضوع پی می برند که آن چنان که تصور منفی داشتند نبوده سپس علاقه مند مسافرت بیشتر به این سرزمین عجیب و پنهان می شوند؛ درست همانند سرگرمی های هیجانی که در قدم اول ترس داشته و بعد از تجربه اول بیشتر علاقه مند می­شویم.

در این گزارش از تحولات فرهنگی چند سال اخیر در کابل که از چشم رسانه‌های جهانی پنهانماند و کمتر کسی پیدا می‌­شوددر این مورد بداند، نوشته شده است. در سه سال اخیر پل سرخ کابل شاهد تغییرات فرهنگی زیادی بوده است که با چهره جدید خود زیبایی خاصی به کابل داده است.

تأسیس مراکز فرهنگی، هنری و اجتماعی در پل سرخ کابل جوانان زیادی را به خود جلب کرده است. در این مراکز که بیشتر متشکل از جوانان است به هدف ایجاد فرهنگ کتابخوانی، توانمند سازی بانوان، تشویق جوانان مستعد و کوشا و ایجاد مکان هایی برای مطالعه، تفکر و صحبت های صمیمی ایجاد شده و در حال افزایش است.

 "شهر کتاب" یکی از مراکز فرهنگی پل سرخ است که با ایده­ی یک شاعر و نویسنده به نام یاسین نگاه ایجاد شده و در حدود کمتر از دو سال مراجعین زیادی را به خود جذب کرده است. شاهد فرهوش مسؤول اجرایی "شهر کتاب" می ­گوید: "هدف از ایجاد مرکز فرهنگی شهر کتب پر نمودن خلای یک نهاد فرهنگی در شهر کابل و در قدم دوم ترویج فرهنگ مطالعه میان جوانان بوده است".

مرکز فرهنگی "شهر کتاب" دارای بخش های متعددی است از جمله کتاب­خانه، فروشگاه کتاب، سینمای به نام آی خانم، کافه، نمایشگاه عکس و صنایع دستی زنان و خدمات آموزشی از جمله آموزش های موسیقی، نقاشی و خطاطی وبرنامه های شب شعر می ­باشد. ارزان بودن قیمت خدمات و کارمندان رضاکار این مرکز نشان دهنده کسب منفعت نه، بلکه خدمت و ترویج فرهنگ مثبت است.

این مرکز مراجعین و علاق مندان زیادی از جمله سیاستمداران، دانشگاهیان، فعالان مدنی، شعرا، نویسندگان و غیره گروه هارا به خود جذب کرده است که خود بیانگر اشتیاق زیاد گروه های متعدد فرهنگی است. این موضوع را وقتی به خوبی درک می­کنیم که متوجه حضور دو خواهر معلول به نام های "انگیزه" و "مریم" که از نقاط دور دست  شهر شلوغ و پرتردد کابل –خیرخانه- به این مرکز می­آیند.

گالری هنری زنان افغان نیز یکی از مراکز هنری پل سرخ کابل است. مدیریت یک بانو در رأس این مرکز هنری خود نشان دهنده تحول مثبت در کابل است. به گفته بانو ارغوان احمدیار مدیر مسؤول این مرکز هدف شان از ایجاد چنین مرکزی تشویق بانوان برای آموختن هنر­های زیبا از جمله خطاطی و نقاشی است. این مرکز میزبان بانوان زیادی بوده که در شش ماه پس از تأسیس آن مراجعین آن در حال افزایش است. ایجاد نمایشگاه های متعدد و گسترش کاراین بانوان در تمام نقاط افغانستان از جمله برنامه های اساسی شان است.

یکی دیگر ازین مراکز، "کافه خانه ی دوست" می­باشد که در خیابان شمالی پل سرخ موقعیت دارد. این کافه­ی فرهنگی که بیشتر از سه ماه عمر ندارد توسط جوانان با انگیزه و پرانرژی شهر کابل ایجاد شده و محیط آرامی برای صحبت های دوستانه و مطالعه است. محیط دلپذیر و زیبای این مرکز همه را مجذوب خود کرده است.

در این مکان با خیالی راحت می­توان با نوشیدن قهوه یا چای مشغول مطالعه و صحبت با دوستان شد. دکلمه شعر خودمانی میان چند جوان در گوشه­ی از این کافه برای نگارنده بسیار دلچسب و دلنشین بود. امین ارجمند دانشجوی جوان از رشته ژورنالیزم مدیر مسؤول این مرکز است؛ او هدف از تأسیس این مرکز را ایجاد صمیمیت، همدیگرپذیری، همگانی ساختن فرهنگ مطالعه و رشد جوانان می­خواند. او می­افزاید:" در این مکان اکثراً دانشجوها، اساتید دانشگاه، بانوان و آقایان می­آیند و اغلباً بعد از آمدن بار اول از مراجعین دائمی ما می­شوند". این مرکز در روز های آخر هفته و روز های بارانی میزبان جوانان زیادی می­باشد. در این مکان با وجود مدت زمان  اندک از تأسیس آن میزبان چندین برنامه فرهنگی از جمله شب شعر، نقد و نظر از اشعار و رونمایی کتاب بوده است.

آخرین مرکزی که نگارنده از آن دیدن نموده است کلبه فرهنگی-هنری ساعی است. استاد سخی ساعی مسؤول این مرکز می­ گوید:"ما برای رشد هنر میان جوانانی که در جنگ به دنیا آمده اند، می­آموزانیم تا از فرصت استفاده نموده و خادم جامعه شان باشند". او که بیست و پنج سال تجربه در بخش های هنرهای زیبا دارد، شاگردان زیادی از خانم­ها و آقایان دارد. در پهلوی نقاشی، آثار هنری زیبایی را در نمایشگاه این مرکز می­توان یافت. اگرچه این مرکز با شرایط بد امنیتی روبرو شده اما با آن هم، همچنان به کارشان ادامه می­دهند.

همانند چهار مرکز فرهنگی فوق­الذکر، مراکز زیادی در پل سرخ کابل و سایر نقاط کابل و دیگر شهر های افغانستان وجود دارد که در تلاش اند  نسل جدید افغانستان را متحول نمایند. این اقدامات بیانگر آینده روشن، افغانستانی دور از جنگ و نسل با فرهنگ جدیدی است.