باشگاه خبرنگاران جوان؛ مهسا حنیفه - با گذشت بیش از پنجاه روز از اجرای توافق آتش‌بس در نوار غزه، همچنان سایه سنگین ابهام بر سرنوشت این توافق سنگینی می‌کند. جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) که از همان ابتدا با پایبندی به اصول خود وارد این مذاکرات شده بود، بار دیگر با اعلام شروط سه‌گانه خود برای آغاز مرحله دوم مذاکرات، نشان داد که نه‌تنها از خواسته‌های ملت فلسطین کوتاه نمی‌آید، بلکه مصمم است تا اشغالگران صهیونیستی را به اجرای تعهداتشان وادار کند.

میانجی‌گری مصر برای آتش‌بس غزه

جنبش حماس که از شنبه (۱۸ اسفند) هیئتی از رهبران خود را به قاهره اعزام کرد تا با رایزنی‌های دیپلماتیک، راه را برای اجرای مرحله دوم توافق هموار کند. این هیئت که با هدف بررسی سازوکار‌های اجرایی مصوبات نشست سران عرب و فشار بر رژیم صهیونیستی برای پایبندی به تعهداتش در مصر حضور داشت، بار دیگر بر آمادگی کامل حماس برای ادامه مذاکرات تأکید کرد.

عبداللطیف القانوع سخنگوی جنبش حماس، در اظهاراتی که شنبه (۱۸ اسفند) از او منتشر شد، از تلاش‌های بی‌وقفه مصر و قطر برای تکمیل توافق آتش‌بس خبر داد و گفت که نشانه‌های مثبتی از احتمال آغاز مذاکرات مرحله دوم دیده می‌شود. او همچنین خواستار افزایش تلاش‌های جهانی برای امدادرسانی به مردم غزه و شکستن محاصره‌ای شد که این منطقه را به زندانی بزرگ برای بیش از دو میلیون فلسطینی تبدیل کرده است. این در حالی است که رژیم صهیونیستی پس از پایان مرحله اول توافق، با بستن گذرگاه‌ها و جلوگیری از ورود کمک‌های بشردوستانه، بار دیگر چهره جنایتکارانه خود را به نمایش گذاشت.

کارشکنی صهیونیست‌ها؛ نتانیاهو و تونل ابهام

در سایه این تحولات، نقش مخرب رژیم صهیونیستی و به‌ویژه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر این رژیم، بیش از پیش آشکار شده است. پس از پایان مرحله اول توافق که قرار بود به مدت ۴۲ روز ادامه یابد، مذاکرات برای ورود به مرحله دوم از دو هفته پیش آغاز نشد؛ چرا که نتانیاهو با سفر به آمریکا و رایزنی با حامیان خود، عملا زیر میز مذاکرات زد. این اقدام نه تنها خشم کشور‌های عربی را برانگیخت، بلکه موجی از انتقادات بین‌المللی را نیز به دنبال داشت. رژیم صهیونیستی که با هماهنگی آمریکا تصمیم به توقف ورود کمک‌های بشردوستانه به غزه گرفت، بار دیگر نشان داد که به هیچ‌یک از تعهدات خود پایبند نیست و تنها به دنبال خرید زمان برای ادامه جنایات خود در این منطقه است. این در حالی است که حماس با پیشنهاد توافقی جامع که شامل توقف کامل جنگ و تبادل اسرا می‌شود، حسن نیت خود را به اثبات رساند و حتی اعلام کرد که با آزادی اسرای آمریکایی‌تبار در چارچوب این توافق مخالفتی ندارد.

حماس در برابر صهیونیست‌ها؛ نبرد دیپلماسی و مقاومت

مواضع اخیر حماس را می‌توان نقطه عطفی در مبارزه این جنبش با رژیم صهیونیستی دانست. حماس با تعیین شروط سه‌گانه خود، نه‌تنها ابتکار عمل را در مذاکرات به دست گرفته، بلکه رژیم صهیونیستی را در موقعیتی دشوار قرار داده است. این شروط که همگی برآمده از خواسته‌های مشروع ملت فلسطین هستند، به‌خوبی نشان می‌دهند که حماس به دنبال توافقی نمایشی یا موقت نیست، بلکه هدفی بزرگ‌تر را دنبال می‌کند: پایان دادن به اشغالگری و محاصره غزه. در این میان، نقش میانجی‌گران مصری و قطری نیز قابل توجه است. این دو کشور که از ابتدای بحران غزه تلاش‌هایی برای برقراری آتش‌بس داشته‌اند، اکنون در موقعیتی حساس قرار گرفته‌اند؛ موقعیتی که موفقیت آن به میزان فشار آنها بر رژیم صهیونیستی و جلب حمایت بین‌المللی بستگی دارد.

با این حال، فریبکاری‌های مکرر رژیم صهیونیستی و حمایت بی‌چون‌وچرای آمریکا از جنایات این رژیم، بزرگ‌ترین مانع در مسیر این مذاکرات است. نتانیاهو که با چالش‌های داخلی و فشار‌های سیاسی در داخل سرزمین‌های اشغالی روبه‌روست، به نظر می‌رسد آتش‌بس را نه به‌عنوان راه‌حلی برای صلح، بلکه به‌عنوان ابزاری برای تثبیت موقعیت خود می‌بیند. از سوی دیگر، حماس با تکیه بر مقاومت مردمی و دیپلماسی هوشمندانه، توانسته جایگاه خود را به‌عنوان نماینده اصلی ملت فلسطین تثبیت کند. تأکید این جنبش بر آزادی اسرای آمریکایی‌تبار در چارچوب توافقی جامع نیز حرکتی استراتژیک است که می‌تواند فشار بیشتری بر آمریکا برای ورود جدی‌تر به این بحران وارد کند.

سرنوشت این توافق به عوامل متعددی بستگی دارد؛ از میزان جدیت میانجی‌گران در فشار بر رژیم صهیونیستی گرفته تا توانایی حماس در حفظ انسجام داخلی و حمایت مردمی. اما آنچه مسلم است، این است که حماس با پایبندی به اصول خود و رد هرگونه آتش‌بس موقت، بار دیگر نشان داده که تنها راه پایان دادن به این بحران، عقب‌نشینی کامل اشغالگران و احقاق حقوق ملت فلسطین است. در این میان، جامعه جهانی نیز وظیفه‌ای سنگین بر دوش دارد؛ وظیفه‌ای که اگر به درستی انجام نشود، غزه همچنان در آتش جنایات صهیونیست‌ها خواهد سوخت.

در نهایت اما باید گفت که نبرد اراده‌هاست که سرنوشت آتش‌بس را تعیین می‌کند. حماس با پافشاری بر اصول و انعطاف تاکتیکی، نشان داده که هم در میدان جنگ و هم در عرصه دیپلماسی، حریفی سرسخت است. اما بدون فشار جدی جامعه جهانی بر رژیم صهیونیستی، این تلاش‌ها ممکن است به بن‌بست برسد. غزه امروز نه تنها نیازمند آتش‌بس، بلکه نیازمند عدالت است؛ عدالتی که تنها با پایان اشغالگری و محاصره به دست می‌آید.