به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان، دکتر عاطفه قنبری جلفایی، روانپزشک گفت: روان و تن با یکدیگر گره خورده اند؛ روان می‌تواند به طریق مختلف روی تن و بیماری‌های جسمی اثر بگذارد. به بیان دیگر مشکلات روانپزشکی یا استرس‌ها و عوامل روانشناختی می‌توانند در شیوع یا تشدید بیماری‌های جسمی تاثیرگذار باشند. همچنین بسیار نادر است که فردی دچار بیماری جسمی باشد، اما عوامل روان تنی به روی آن بیماری تاثیر نگذارد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: مثلا مکانیزم بیماری فشار خون شناخته شده و مربوط به بیماری قلبی و عروقی است، اما گاهی اوقات برخی افراد هرچند با مصرف دارو فشارشان تحت کنترل است، اما به علت استرس فراوان فشارخون شان ناگهان بالا می‌رود و تا زمانی که آن عامل استرس برطرف نشود، فشار خون شان تحت کنترل قرار نمی‌گیرد. پس در می‌یابیم این عامل روانشناختی (استرس)، بر بیماری جسمی که ساز و کار کاملا شناخته‌ای دارد، اثر گذاشته است بنابراین ضرورت دارد تا این عامل روانشناختی رفع شود.

وی اظهار داشت: از دیگر بیماری‌های روان تنی می‌توان به تبخال اشاره کرد. هرچند عامل اصلی تبخال، ویروس است، اما گاهی فرد به علت مشاهده خوابی هولناک یا استرس بیش از حد مبتلا به تبخال می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: دیابت از دیگر بیماری‌های مزمنی است که می‌تواند زمینه ساز ایجاد بیماری‌های روان تنی شود؛ فرد مبتلا به دیابت ممکن است به علت افسردگی و بی حوصلگی، قرص دیابت یا انسولینش را به موقع استفاده نکند یا به هنگام نزد پزشک مراجعه نکند، در نتیجه میزان پذیرش درمان این فرد افت می‌کند و به طور مستقیم این مساله می‌تواند به روی کنترل دیابت اثر بگذارد و فرد دچار عواقب دیابت و مشکلات متعدد دیگری شود.

به گفته وی، اغلب بیماران مبتلا به دیابت، فشار خون یا چاقی به علت افسردگی دچار کم خوری یا پرخوری بیمارگونه (به ویژه مصرف مواد غذایی شیرین و کربوهیدرات ها) می‌شوند. این نوع کم خوری باعث می‌شود تا دیابت فرد کنترل نشود و او به طور مکرر دچار افت قند خون شود. همچنین بر اثر پرخوری فرد به چاقی و افزایش فشار خون مبتلا می‌شود.

وی تصریح کرد: حتی اگر میزان دز مصرفی دارو‌ها را برای کنترل دیابت یا فشار خون این افراد افزایش دهیم، اما به علت اینکه این نوع پرخوری‌ها زمینه عصبی مانند افسردگی دارند، قابل کنترل نخواهند بود. در نتیجه متخصص غدد این افراد را به نزد روانپزشک (متخصصانی که فعال در زمینه روان تنی هستند) ارجاع می‌دهد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر برخی از مشکلات روانپزشکی مانند افسردگی و اضطراب به طور مستقیم باعث ایجاد مشکلات جسمی می‌شوند. به عنوان مثال افسردگی باعث تغییرات هورمونی، فاکتور‌های التهابی و همچنین تغییرات واسطه‌های عصبی می‌شوند. تمامی این تغییرات در مکانیزم بیماری‌های روماتیسمی، فشار خون، قلبی-عروقی، سکته قلبی و دیابت اثر دارند.

افسردگی یک بیماری سیستماتیک است

قنبری گفت: افسردگی بیماری مغزی نیست بلکه یک بیماری سیستماتیک است که در تمام بدن اثر می‌گذارد و می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به بیماری‌های جسمی کند. اضطراب نیز باعث تغییرات اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک می‌شود؛ کارکرد بیش از حد اعصاب سمپاتیک، فرد را مستعد فشارخون، بیماری‌های قلبی –عروقی و گوارشی مانند زخم معده می‌کند.

این روانپزشک اظهارداشت: در بسیاری از مواقع بیماران از مراجعه به روانپزشک هراس دارند تا مبادا برچسب بیماری روانی به روی آن‌ها زده شود.

وی بیان کرد: هم اکنون برخی از افراد نسبت به بیماری‌ها سازگاری بهتری دارند و می‌توانند با آن مشکل کنار بیایند، اما در مقابل برخی افراد نیاز به کمک‌های بیشتری دارند که باید با مراجعه به نزد روانپزشک مشکل شان را رفع کنند. این کمک‌ها بنابر شرایط بیمار می‌تواند به صورت روان درمانی یا مشاوره، ارایه راهکاری ساده به پزشک معالج (از سوی روانپزشک) یا درمان دارویی باشد.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران افزود: معمولا بیماری‌های روان تنی طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها را شامل می‌شود، اما اغلب افرادی که دچار بیماری‌های مزمن مانند فشار خون، دیابت هستند، دچار استهلاک روانی می‌شوند، زیرا باید سال‌ها تحت مراقبت‌های درمانی قرار بگیرند و دارو مصرف کنند.

وی گفت: امروزه تکنولوژی‌های جدید و امکانات خوب تشخیصی باعث شده تا بیماران برای خود تجهیزات پزشکی مانند فشارخون مچی تهیه کنند. این افراد اغلب با چک کردن مدام فشار خون شان دچار رفتار وسواس گونه می‌شوند. این مساله باعث افزایش اضطراب و کنترل نشدن میزان فشار خون شان می‌شود. در حالی که یک فرد عادی نیز در طول روز دچار نوسان فشار خون است. مثلا ممکن است پس از نوشیدن چای یا قهوه، فشارخون فرد بالا برود، اما به علت اینکه او نسبت به این نوسان‌ها مطلع نیست، دچار اضطراب شود. ایجاد این اضطراب باعث می‌شود فشارخون فرد کنترل نشود و مدام به نزد متخصصان متعدد مراجعه کند و داروهایش تغییر کند و در نهایت دچار مشکلات زیادی شود.

به گفته وی، هرچند بیماری‌های مزمن جنبه روان تنی دارند، اما بیماری‌های سخت و شدید مانند سرطان نیز می‌توانند در ایجاد بیماری‌های روان تنی تاثیر گذار باشند.

زنان مستعد بیماری‌های روان تنی

قنبری اظهارداشت: برخی از اختلالات روان تنی نیز باعث ایجاد رفتار‌هایی می‌شوند که می‌تواند روی بیماری تاثیر بگذارد و فرد را مستعد ابتلا به بیماری کند. مثلا ممکن است فردی به علت ابتلا به اختلالات شخصیتی در رانندگی بی مهابا باشد و باعث ایجاد تصادف ها، شکستگی‌های متعدد یا انجام رفتار‌های ناسالم غیر محتاطانه شود. این امر می‌تواند افراد را مستعد به ابتلای بیماری‌های جنسی و عفونی کند. در نتیجه افرادی که مشکلات روانپزشکی دارند، بیشتر مستعد بیماری‌های جسمی هستند؛ این نوع اختلالات روانپزشکی می‌تواند زمینه ساز استرس، چاقی و بیماری‌های فشارخون، قلبی- عروقی، گوارشی، ریفلاکس، کولیت (التهاب روده) و. شود.

وی در پایان گفت: در حال حاضر زنان، کودکان و افراد سالمند بیش از سایر گروه‌های سنی در معرض ابتلا به بیماری‌های روان تنی قرار دارند. در این میان زنان به دلیل شیوع افسردگی و استرس بیشتر نسبت به مردان، تغییرات هورمونی بیشتر، داشتن نقش چند گانه (همسری، مادری و دختری)، تجربه‌های بارداری، عادت ماهیانه و یائسگی بیشتر از مردان مستعد ابتلا به اضطراب و بیماری‌های روان تنی قرار دارند.

منبع: سیناپرس

انتهای پیام/