حوزه قرآن و عترت  گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان، قسمت دیگری از برنامه گفت‌وگومحور «مثبت اشک» با حضور ابوالفضل بختیاری مداح اهل بیت (ع) برگزار شد.

بختیاری در این برنامه در مورد موضوعات متعددی از جمله نقش انتخاب استاد در پیشرفت مداحان ، لزوم ایجاد موسسات فرهنگی در هیئت ، بحث نقش امام شناسی شعرهای آیینی و مداحی ها صحبت کرده است.

برنامه «مثبت اشک» یک گفت‌وگوی رو در روست که قرار است به شفافیت فضای مذهبی کشور کمک کند و ابهامات موجود در ذهن مخاطبان در این حوزه را با حضور یک میهمان شاخص، به صورت صریح بررسی کند.

مشروح این برنامه که در باشگاه خبرنگاران جوان با اجرای وحید قاسمی تولید می‌شود، در ماه صفر ساعت ۹ صبح روی سایت این مجموعه قرار می‌گیرد؛ لذا مخاطبان می‌توانند با مراجعه به صفحه اول سایت باشگاه خبرنگاران جوان به نشانی www.yjc.ir به تماشای فیلم و بازخوانی متن آن بنشینند.

برای تماشای ویدئوی این قسمت از مجموعه مثبت اشک اینجا را کلیک کنید؛ در غیر این‌صورت می‌توانید متن کامل این گفت وگو را در ادامه بخوانید.

مجری: بسم الله نور، خانم‌ها آقایان سلام، وقت بخیر، عزاداری هایتان قبول باشد، قسمت دیگری از برنامه مثبت اشک را تقدیم حضور شما می‌کنیم، در خدمت میهمان ارجمند و محترمی هستیم. مداح نام آشنا آل الله اهل بیت (ع) حاج آقا ابوالفضل بختیاری، حاج آقا خیلی خوش آمدید.

بختیاری: قربان شما، بسم الله الرحمن الرحیم، من هم سلام و عرض ادب دارم خدمت بینندگان عزیز، در خدمتتان هستم.

مجری: محرم امسال چطور بود؟

بختیاری:خیلی خوب بود من دهه اول را خدمت حاج آقا بودم وبعد هم باید می‌رفتم موج الحسین...

مجری: مسجد ارگ

بختیاری: بله، مسجد ارگ بودم و بعد باید می‌رفتم موج الحسین خدمت آقای سازور، خیلی خوب بود.

مجری: صحبت از مسجد ارگ شد بینندگان عزیز می‌دانند که شما داماد حاج منصور ارضی هستید این یک امتیاز و یک ویژگی خاص است بگذارید اینطور بحث را پیش ببرم آیا غیر از حاج آقا منصور ارضی استاد دیگری هم داشتید؟

بختیاری:بله، من سال ۶۸ شاگرد حاج آقا ابوالقاسمی و بعد آقای سعید حدادیان و در نهایت حاج منصور ارضی بودم.

مجری: یعنی قبل از اینکه داماد حاج آقا شوید پیش حاج سعید بودید؟

بختیاری:  بله

مجری: این امتیاز چقدر در مداحی کمکتان کرده است؟

بختیاری: خیلی جا‌ها کمکم کرده و کلا خوب بوده، مخصوصا برای خودم خیلی خوب بوده است. من از اول، عاشق حاج منصور بودم و هنوز هم هستم.

مجری: ایشان تکرار نشدنی هستند، ان شاءالله خداوند ایشان را برای ما نگه دارد.

بختیاری:همین که من در کنار ایشان بودم برایم دنیایی بوده و شاید هیچکس به اندازه من کنار حاج منصور نبوده و ویژگی هایش را نمی‌داند. واقعا فرق دارد، با همه مداحان فرق دارد با خیلی از آقایان بودم و نشست و برخاست داشتم. با برخی زندگی کردم حاج منصور واقعا تافته جدا بافته است و خیلی ها به ایشان اذعان دارند.

مجری: در یک جایی دو سه ساعت گذشته بحثی شد و برخی از دوستان شاعر و مداح مطرح کردند چون حاج آقا ابوالفضل بختیاری، داماد حاج منصور ارضی است خیلی به او کمک کرده است.

بختیاری:اینطور نبوده، آن‌هایی که من را می‌شناسند اولا من حاشیه‌ای نبودم و هیچ وقت نیستم و هیچ موقع اهل حرف زدن هم نبودم. من در هیئت پیروان شهدای کربلا در سال ۶۹، ۷۰ وقتی خواندم یک جوان ۱۸ ساله بودم اگر به جمعیت هم حساب کنیم هزار نفر، دو هزار نفر پای منبرم جمعیت داشتم بعد با حاج سعید در غرب می‌خواندم و بیست سالم بود و هنوز داماد حاج منصور نبودم، سه چهار سال من در بیت رهبری در سنین بیست سالگی تا بیست و سه سالگی پیش منبری می‌خواندم و خودم هنوز که به یاد این موضوع می‌افتم تعجب می‌کنم، البته همه آن لطف خدا و نظر اهل بیت (ع) بوده، من سال ۷۶ داماد حاج آقا شدم؛ از ۷۳ در بیت رهبری می خواندم و در آن سال حاج منصور گفت بیا کمک من بخوان، چون اول در مهدیه سی روز ماه رمضان را می‌خواند بعد ارگ می‌آمد، من نمی‌خواهم به کسی جسارتی کنم، ولی عقبه‌ هر حرفی را بیشتر دقت می‌کنید در یک جایی به حسادت بر می‌گردد باید بیشتر تحقیق شود، من می‌گویم مثلا آقای قاسمی از کجا شاعر شده، باید بیایم یک عقبه‌ای را از ایشان ببینم و بعد نظر بدهم اینطور نیست؟ قاطبه مردم اینطوری هستند که خیلی راحت پشت سر آدم‌ها صحبت می‌کنند و این چیز خوبی نیست.

مجری: من در آنجا خدمت دوستان گفتم این موضع امتیاز است، ولی ایشان اگر کنار حاج آقا نبودند به نظر من در عرصه مداحی  جایگاه بالاتری داشتند.

بختیاری:دقیقا، برخی این شائبه را دارند و فکر می‌کنند هنگامی که ابوالفضل بختیاری می‌خواند باید عین و مانند حاج منصور بخواند در صورتی که اینگونه نیست و ما باید مکمل نفر قبل باشیم اگر من یک نوحه واحد انتخاب می‌کنم باید مکمل حاج منصور باشم به طور مثال اگر حاج منصور روضه صد را می‌خواند من باید چه روضه‌ای را بخوانم که جواب حاج منصور را بدهد؟ متوجه می‌شوید چه می‌گویم؟ همیشه سعی من این بوده که وظیفه ام را انجام بدهم، ببینید من امسال موج الحسین رفتم این همه سال رفقای ما که در آنجا هستند، حاج حسین بودند، خیلی‌ها گفتند حتی یک شب هم که شده برویم، ولی من نرفتم اما امسال وظیفه‌ خودم دانستم و گفتم حاج حسین سازور در وادی اهل بیت (ع) دست تنها نماند. من بروم و شده یک نوحه هم بخوانم کمک ایشان باشم.

باید بدانم امام حسین (ع) از من چه می‌خواهد و قرار نیست دعوت به خود باشد؛ قرار نیست خودم را مطرح کنم اینگونه نیست. جلسات امام حسین (ع) یک پرچمدار می‌خواهد؛ در همه کار‌ها به یک نفر نیاز است در یک جایی باید من کمک حاج منصور باشم. الان حاج سعید و حاج حسین خودشان برنامه دارند در صورتی که روزی آن‌ها در کنار حاج منصور برنامه داشتند الان چه کسی در کنار حاج منصور است، شب جمعه دعای حاج منصور چه کسی می‌آید، حاج آقا سعید که مشهد است و حاج حسین به ندرت می‌آید و خودشان برنامه دارند من مجبورم در کنار حاح منصور باشم، من افتخار می‌کنم در کنار حاج منصور ارضی هستم و روضه خوان مجلس ایشان می‌شوم من خودم روضه خوان هستم. آن‌هایی که باید من را بشناسند می‌شناسند و در چارچوب خودم می‌توانم بخوانم چرا که استادانم حاج منصور و حاج سعید بودند و وظیفه من در کنار حاج منصور ارضی بودن است.

موسسات فرهنگی کمک بزرگی به گسترش نهضت عاشورا می کند 

مجری: هیئت از نظر شما چه ویژگی‌هایی دارد؟

بختیاری:هیئت‌های امروزی دو دسته هستند، عده‌ای این هیئت‌ها را تشکیلاتی کردند؛ در جایی این هیئت‌های تشکیلاتی جواب می‌دهد، اما در برخی مواقع در وادی امام حسین (ع) این تشکیلات دست و پا را می‌بندد، هیئتی که از قدیم به خاطر داریم در حوزه بسیج مردمی است و در وادی امام حسین (ع) قرار دارد.

هر دو نوع هیئت‌ها فواید و ضرر‌های خود را دارد. در هیئت‌های تشکیلاتی ما به وضوح می‌بینیم هیئتی مانند هیئت رزمندگان و ...، یک جا‌هایی ضعف داشتند و در جایی موفق بودند فرقی هم ندارد هیئت اگر کار خودش را خوب انجام بدهد، می تواند فرهنگ سازی کند؛ یک منبری خوب اگر حدیث و قرآن ارائه بدهد یا  فردی که خوب مداحی کند؛مداحی خوب شامل شعر خوب، نوحه،حماسه و  عاطفه می تواند فرهنگسازی کند.

مداحی ، روضه خوانی و شعرهای آیینی باید روایی باشند

مجری: شعر خوب از نظر شما چه ویژگی‌هایی دارد؟

بختیاری:قالب یک شعر خوب مشخص است.

مجری: انتظارات شما از یک شعر خوب چیست؟

بختیاری:ابتدا یک شعر خوب باید یک مغز روایتی داشته باشد باید یک شعر آیینی ویژگی‌های خاص خودش را داشته باشد مانند شعر آقای سازگار که کسی نمی‌تواند به آن ایراد بگیرد، از مغز کتاب آورده شده و فرهنگ سازی انجام می دهد هم مفهوم دارد و از روایت ساخته شده و هم روایت می‌کند. این شعر دارای حماسه، روایت، روضه است و مخاطب از آن لذت می‌برد و هیچ وقت این کار تمام نمی‌شود، اما اگر یک شاعر تازه کار بدون مطالعه بیاید یک شعری را بسراید که از شنیده هایش باشد و مطالعه‌ای درباره آن انجام نداده باشد این کار مشکل ساز است.

مجری: در حوزه مرثیه از زبان حال استفاده می‌شود برخی مواقع این زبان حال با اصل روایت خیلی فاصله دارد

بختیاری: روضه که می‌خوانی باید اصل روایت داشته باشد؛ در یک روضه که در وصف حال شهادت حضرت ابوالفضل (ع) خوانده می‌شود آقا اباعبدالله (ع) به کنار پیکر مقدس آن حضرت (ع) می‌آید باید شرح حالی در این باره خوانده شود باید در مقتل اصل روایت تفسیر شود و زبان حال از اصل روایت گرفته می‌شود.

سطح سواد و بصیرت مداحان و شاعر آیینی باید ارتقا پیدا کند

مجری: برخی مواقع این شاخ و برگ دادن‌ها و اصل روایت‌ها در شان امام حسین (ع) نیست و دشمن نیز در این حوزه فعالیت می‌کند.

بختیاری:دقیقا، این موضوع به سطح فکر و سطح شعور و سطح مطالعه آن کسی که می‌خواند، بر می‌گردد.

مجری: اگر به شما یک کاری بدهند که ایراد و اشکالی داشته باشد به شاعر آن تذکر می‌دهید؟

بختیاری:هم تذکر می‌دهم و هم آن کار را نمی‌خوانم هنگامی که آن کار سندیت ندارد چرا باید خوانده شود، حال و قال باید با هم هماهنگ باشد و مانند خوف و رجاست هنگامی که حال از قال سبقت بگیرد به هذیان گویی تبدیل می‌شود حال، قال را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و مشابه داستان موسی و شبان می‌شود و به سمت بیراهه می‌رود هنگامی که قال خوب باشد باحال مخلوط می شود و خوب است.

مداحان باید استاد خوب انتخاب کنند

مجری: توصیه شما به مداحان و شاعران جوان چیست؟

بختیاری: انتخاب استاد در تمام حوزه‌ها خیلی مهم و تاثیرگذار است و باید الزامات خاص آن را گذراند، وقتی قابلیت نشان داده شد استاد راه پیشرفت را در اختیار شاگردان خود قرار می‌دهد، من به مداحان جوانی که در منبرهایم شرکت می‌کنند میکروفون می‌دهم تا قابلیت‌های خود را نشان دهند، ولی باید ملزمات گذرانده شده و توصیه‌های استادان جدی گرفته شود باید در هر زمینه ای حرف استاد را گوش کنند.

مجری: بحث ما در تعلیم و تربیت در هیئت‌ها در بعد فرهنگ سازی پیش رفت؛ امروز ما درگیر مشکلات اقتصادی و تحریم هستیم و جوانان مشکلات زیادی دارند در این باره برنامه‌ای در هیئت‌های خود دارید؟

بختیاری: نمی‌توان گفت ما برنامه‌ای داریم، چون مخاطب ما چند ساعتی می‌آید و در جلسات ما شرکت می‌کند و می‌رود و نمی‌توان کار اقتصادی و اجتماعی انجام داد.

مجری: خیریه دارید؟

بختیاری:بله، در بحث خیریه و جهیزیه حاج آقا فعالیت‌هایی دارند و من نیز در کنار ایشان بودم، اما من به حاج آقا گفتم با این هزینه ها می‌توان برای اشتغال زایی زیر ساخت سازی ایجاد کرد، زیرا هیئت باید درآمد داشته باشد و کار فرهنگی نیازمند بودجه است.

هیئت ها باید خودجوش باشند 

مجری: برای همین هم هیئت‌های تشکیلاتی شکل می‌گیرد؟

بختیاری:تقریبا، اگر هیئت‌ها وابسته به دولت و نظام  باشد مردم استقبال نمی‌کنند برای همین در خیلی از مواقع هیئت باید خودجوش باشد هنگامی که یک هیئت یک مجموعه بزرگ فرهنگی باشد خیلی زیباتر است و این موسسه فرهنگی هنگامی که مردمی باشد نتیجه بهتری دارد.

لزوم بستر سازی برای جوانان در هیئت ها 

مجری: برخی میهمانان ما می‌گویند ما به دو یا سه ساعت وقت منبر‌ها و مجالس اکتفا نمی‌کنیم برنامه‌های دیگر در هفته نیز برای جوانان در حوزه‌های مختلف ورزشی، فرهنگی، تحصیلی و ... داریم.

بختیاری: زیر ساخت‌های برخی موسسه‌های فرهنگی به گونه‌ای است که این پتانسیل‌های لازم را برای ارائه خدمات به جوانان را در حوزه‌های مختلف دارند، اما همه هیئت ها این ظرفیت‌ها را ندارند و این مهم را نباید فراموش کرد که در کنار تبلیغ پیامبر (ص)، سرمایه حضرت خدیجه (س) نیز وجود داشت. هنگامی که در روایات سرمایه حضرت خدیجه (س) در کنار شمشیر امام علی (ع) قرار می‌گیرد اهمیت داشتن سرمایه در حوزه‌های فرهنگی و فرهنگ سازی مشخص می‌شود باید ظرفیت‌های هیئت به گونه‌ای باشد که هم برای جوانان اشتغالزایی شود هم برای فرهنگ سازی‌ها سرمایه گذاری شود.

مجری: برخی نگاه اقتصادی به هیئت‌ها را با اخلاص‌ها نمی‌توانند در یک جا جمع کنند یا در یک بسته بیاورند.

بختیاری: به نظر من با اخلاص و تقوا مناسب است. مشکل ما در بیشتر مواقع نبود اخلاص و تقواست هر جا که تقوا و اخلاص باشد موفقیت هم وجود دارد.

مجری: من هم با شما هم عقیده ام، ولی خیلی‌ها به این موضع عقیده ندارند و می‌گویند در مجلس امام حسین (ع) بیایی و اشکی بریزی...

بختیاری:پولی جمع کنی!... نه، باید هر کسی دستش در جیب خودش باشد و نباید به دنبال اسپانسر باشد هنگامی که یک کار اقتصادی مثلا یک کارخانه حتی اگر کوچک باشد با هدف اشتغالزایی و فرهنگ سازی راه اندازی شود کار بزرگی خواهی کرد؛ صد جوان شاغل می‌شوند، سالانه دو سه میلیارد نیز سود می‌دهد این کار خیلی عالی است هم به جامعه خدمت شده هم هیئت کارکرد خوبی دارد هم اشتغالزایی می‌شود این کار‌ها خیلی قشنگ است و اینکه من مدام سینه بزنم و کاری انجام ندهم که فایده‌ای ندارد.

مجری: برخی می‌گویند چرا هیئت‌ها و مداحان در سیاست و مسائل سیاسی ورود پیدا می‌کنند؟

بختیاری: ما شاهد این موضوع هستیم و نمی‌شود منکر آن شد چون حضرت آقا فرمودند مداحان باید ورود پیدا کنند. برای ورود به مسائل سیاسی باید اطلاعات ما قوی باشد. این مسائل سن مخصوص و پختگی لازم نیاز دارد. بالای چهل سال سن نیز باید اطلاعات کافی داشته باشد هر دهانی نمی‌تواند راجع به سیاست صحبت کند.

مداحان  باید به مسائل ارزشی بپردازند

مجری: هنگامی که در سیاست هیئت صحبت می‌کنیم راجع به ارزش‌هایی بحث می‌کنیم که مانند انقلاب و دفاع مقدس ... لبخند شما بیانگر این است که سوال من را حدس زدید؟ با وجود اینکه به این مسائل می‌پردازیم مداحان متهم به سیاست بازی‌ها یا سیاست زدگی‌ها می‌شوند، علت آن چیست؟

بختیاری:در برخی از مواقع انجام وظیفه است؛ در فیلم «به وقت شام» آقای حاتمی کیا که موضوع آن داعش بود هنگامی که گفتند وابسته به نظام هستند، گفت: وظیفه من این است. مداحان در این نظام زندگی می‌کنند و باید به مسائل ارزشی بپردازند، اما به این معنا نیست که غرق آن شود و نباید به این محکوم شود مداح حکومت است؛ در حقیقت ما مداح امام حسین (ع) و نوکر امام زمان (عج) هستیم.

لزوم آشکار سازی استکبار ستیزی در هیئت ها 

مجری: لازم است استکبار ستیزی را در هیئت عریان نشان بدهیم؟

بختیاری:فرهنگ امام حسین (ع) اگر خوب القا شود این امر انجام می‌شود مگر قبل از انقلاب قیام نشده مگر این هیئت‌ها وجود نداشت نمونه‌  آن نوحه‌های ناظم؛ مگر سخنان امام حسین (ع) را بیان نمی‌کرد هنگامی که سخنان امام حسین (ع) بیان شود استکبار ستیزی هم انجام می‌شوداین امر تا قیام قیامت هم وجود دارد و وابسته زمان نیست.

مجری: در ایامی هستیم که مردم راهی کربلا می‌شوند و در راهپیمایی اربعین شرکت می‌کنند، شما اربعین مشرف شدید؟

بختیاری:بله، چند سالی است همراه حاج آقا در موکب حضرت زینب (س) شرکت می‌کنیم.

مجری: جلسه خاص که مدت‌ها حال و حس آن با شما بوده را برای ما تعریف می کنید؟

بختیاری: جلسات زیادی رفتم و نمی‌توانم بگویم جلسه خاصی وجود داشته اما هنگامی که به کربلا می‌روم زیر قبه برای خودم و خلوتم زیارت ناحیه را می‌خوانم؛ زیارتی که از زبان امام زمان (ع) است و  چند سالی است یکی از دوستان نذر ناحیه دارد که آن مجلس هم حال و هوای عجیبی دارد و به اندازه یک دهه در این مجلس گریه می‌کنیم، این حال لذت بخش است.

مجری: شما جلسات هیئت جانبازان را دارید؟

بختیاری:بله از سال ۷۲ این هیئت ایجاد شده به دلیل حضور جانبازان این جلسه اخلاص زیادی دارد، زیاد تبلیغ نکردم تا دست نخورده باقی بماند .نفس این جانبازان حال خوبی به این جلسات می‌دهد.

مجری: برای ما امام حسین (ع) را در یک جمله تعریف کنید.

بختیاری: امام حسین (ع) خیلی بالاست قابل دسترس ما نیست و من امام حسینی را می‌شناسم که هم سطح با خداست اینکه من بگویم رفیقم نه چرا که  هیچ سنخیتی بین من با امام حسین (ع) نیست. ایشان لطف کردند و من را در این حوزه آوردند و نباید در روضه ها امام حسین (ع) را در سطح رفیق خودمان پایین بیاوریم زیرا ایشان در عرش اعلی است.

مجری: صمیمیت با امام حسین (ع) در شعر‌ها خیلی زیاد شده وجایگاه امام و ماموم حفظ نشده است.

بختیاری:خوب نیست، امام حسین (ع) با حسین سرکوچه متفاوت است دقیقا همینطور است، به حاج سعید گفتم برای مداحان جوان یک دوره امام شناسی برگزار کنید تا با مقام امام (ع) بیشتر آشنا شوند اگر شاعر مقام امام را بداند هر شعری را نمی‌سراید و اگر مداح مقام امام را بشناسد هر کاری را نمی‌خواند این موضوع خیلی مهم است.

مجری: از روضه‌های امام حسین (ع) چه درس‌هایی گرفتید که در زندگی پیاده کردید؟

بختیاری: مکتب اهل بیت (ع) آنقدر غنی است که در همه‌ ابعاد ما می‌توانیم از آن کمک بگیریم.پیام اصلی اسلام، داشتن انسانیت است ابعاد مختلف مکتب امام حسین (ع) انسان ساز است.

مجری: رهبر انقلاب در جلساتی که با مداحان داشتند توصیه‌های زیادی داشتند، شما کدام یک از این توصیه‌ها را بیشتربه آن پرداختید؟ و برای شما معیار بوده یا احساس می‌کنید به یکی از توصیه‌های ایشان کمتر پرداخت شده است؟

بختیاری: بسیاری از توصیه‌های رهبری مغفول مانده و عده‌ای خاص هستند که آن را ادامه می‌دهند مثل هیئت‌های تشکیلاتی هیئت رزمندگان، اما اینکه مداحان آن توصیه ها را اجرا کنند هنوز انجام نشده، زیرا ما سازمان یا نهادی را مختص مداحان نداریم که ضمانت اجرایی ایجاد کند  و نمی‌توان به مداحان ایراد گرفت چرا این شعر را خواندید که باعث بدعت می‌شود.

مجری: شما معتقدید که تشکیلاتی باید ایجاد شود که به مداحان نظارت داشته باشد؟

بختیاری:دقیقا، حاج منصور نیز طرحی را به بیت ارائه دادند و مقام معظم رهبری موافقت کردند، ولی هنوز اجرایی نشده است.

مجری: ما شاهد هستیم که عده‌ای نیز مقاومت می‌کنند چرا؟

بختیاری: بله، آن‌هایی که خارج خط هستند مقاومت می‌کنند و نمی‌خواهند در این چارچوب قرار بگیرند مداحی چارچوب دارد و دارای تاریخ و شعر مشخص  است و باید قوانین آن رعایت شود اگر مداحان در چارچوب بخوانند کسی با آن‌ها کاری ندارد الان دانشجویان ما زیاد به شعر‌های مداحی ایراد می‌گیرند و می‌گویند این شعری که خواندید سندیت دارد؟ این عصر، عصر جوابگویی است. هر روز سطح تفکر بالاتر می‌رود و باید جوابگو بود حالا این ضمانت اجرایی چه زمانی قرار است اجرایی شود مشخص نیست.

مجری: جایی که حضور اهل بیت (ع) را زیاد حس کردید و کمکتان کردند؟

بختیاری: وقتی در مسیر هدایت قرار می‌گیری اهل بیت (ع) خودشان به مسیر مستقیم هدایتان می‌کنند، اراده‌ای از خودمان نداریم و همه امور در دست خداوند است.

مجری:خیلی سپاسگزارم ان شاءالله در معیت شما در اربعین در کربلا باشیم خیلی از دوستان قسمتشان نشده به کربلا مشرف شوند دعا کنید تا قسمت شود.

انتهای پیام/