به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان، زمین، مادر طبیعت گنج های گرانبهایی در دل خود دارد، گنجینه هایی که چهار فصل سال با دست و دلبازی به ما تقدیم می کند و یکی از آنها قارچ دنبلان است که در مناطق معدودی از کشور، از جمله خراسان شمالی می روید.
این قارچ که به الماس آشپزخانه معروف و از گرانبهاترین خوراکی‌های دنیاست در دامنه کوه‌های شهرستان مانه و سملقان، راز و جرگلان و اطراف حصار گرمخان خراسان شمالی به وفور یافت می‌شود.
به گفته برخی کارشناسان و با توجه به منابع گیاه شناسی، دنبلان برگرفته از واژه دونبالان، در زبان ترکی آذربایجانی، به معنی برآمده، متورم و برجسته است و به زمینی برآمده و پف کرده اشاره می‌کند که این قارچ در زیر آن پنهان است.
اگرچه در ۵ سال گذشته خراسان شمالی با کمبود بارش و نزولات آسمانی مواجه بود، اما امسال بارندگی‌ها رکورد شکست و همین امر موجب افزایش رویش قارچ دنبلان هم شد به طوری این روزها در هر گوشه استان برخی به دنبال جمع آوری این قارچ هستند.
یوسف محمدی، از ساکنان روستای «اَمَند» در مانه و سملقان با بیان اینکه امسال این قارچ دیرتر از همیشه سر از خاک درآورده،
گفت: این روزها که هوا بهتر شده خیل جویندگان قارچ هم به مانه و سملقان هجوم آورده اند.
وی اظهار داشت: سال‌های قبل بارندگی اندک و به تبع آن قارچ دنبلان نیز کمتر بود و همین امر سبب افزایش قیمت فروش آن حتی تا کیلویی ۳ میلیون ریال شد.
این ساکنان روستای «اَمَند» قیمت فروش قارچ دنبلان را متغیر دانست و گفت: امسال این قارچ را از کیلویی ۲۵۰ تا ۸۰۰ هزار ریال نیز فروخته ایم.
وی در ادامه افزود: این قارچ‌ها را جویندگانی که از خارج استان می‌آیند، بعد از خرید از محلی‌ها با چند برابر قیمت به رستوران‌های تهران، کیش و شهر‌هایی مانند شیراز و اصفهان می‌فروشند و در واقع بهره اصلی را افرادی می‌برند که این قارچ را از ما خریده اند.
سهراب قدرتی یکی از اهالی بهکده رضوی هم در این مورد گفت: برخلاف هرسال که از همان روزهای نخست فروردین مردم برای جمع آوری قارچ به این اطراف هجوم می‌آوردند امسال این روزها شاهد حضور گردشگران و افرادی هستیم که برای یافتن قارچ زمین را زیر و می‌کنند.
سهراب قدرتی افزود: برداشت این قارچ از عرصه‌های منابع طبیعی ممنوع است و فقط افراد محلی می‌توانند حداکثر ۵ کیلوگرم قارچ برداشت کنند و اگر گشت‌های منابع طبیعی متوجه شوند که محلی‌ها بیش از این مقدار برداشت کرده اند، با آنها برخورد می‌کنند.
وی تصریح کرد: در ۳ سال گذشته بارندگی در استان کم بود و این قارچ‌ها هم کمتر یافت می‌شد که هر کیلوگرم ۸۰۰ هزار تا سه میلیون ریال به واسطه‌هایی که مدعی بودند از استان‌های جنوبی و یا حاشیه خلیج فارس آمده اند، فروخته می‌شد.
حامد کبیری کارشناس منابع طبیعی خراسان شمالی می‌گوید که از قارچ دنبلان در کتب طب سنتی با عنوان «نبات الرعد» یاد شده است.
حامد کبیری با بیان اینکه در واقع دنبلان قارچی زیرزمینی است که به رنگ‌های قرمز تیره، خاکستری، سفید، بنفش و سیاه دیده می‌شود، گفت: دنبلان حالت غده‌ای دارد و توپر و شبیه به سیب زمینی و اندازه آن از یک فندق تا اندازه یک پرتقال یا کمی بزرگتر متغیر است.
وی افزود: دنبلان را در سال‌های پرباران معمولا بعد از آغاز بارندگی‌های بهاره یعنی از نیمه‌های اسفند تا اواخر فروردین ماه می‌توان یافت.
این کارشناس منابع طبیعی خراسان شمالی اظهار داشت: این نوع قارچ را می‌توان در عمق ۵ تا ۳۰ سانتی متری خاک‌های مرطوب آهکی و سبک دامنه کوه‌های شنی پیدا کرد.
کبیری با بیان این که قارچ دنبلان همزیست ریشه گیاهان است، افزود: در خاک بدون گیاه نباید در پی قارچ دنبلان بود و این قارچ گران قیمت در مجاورت ریشه گیاهان رشد می‌کند.
وی با بیان اینکه خراسان شمالی از جمله استان‌هایی است که در برخی از نقاط آن می‌توان این قارچ مخصوص را جست، افزود: آن طور که گفته می‌شود و به تجربه نیز ثابت شده، بیشترین فراوانی این قارچ در شهرستان مانه وسملقان است و البته در برخی نقاط شهرستان راز وجرگلان نیز می‌توان آن را پیدا کرد.
کارشناس منابع طبیعی خراسان شمالی افزود: به گفته محلی‌ها می‌توان این خوراکی را به ویژه در منطقه قره میدان به سمت امند و تازه یاب و کورشیخ و البته به وفور در گرماب جستجو کرد.
وی با بیان اینکه برداشت بی رویه گیاهان خودرو از عرصه‌های طبیعی استان با تخریب همراه است، گفت: اگر این روزها به مناطقی مانند گرماب و بهکده رضوی و یا روستا‌هایی مانند امند، تازه یاب و گوینک سر بزنید علاوه بر روستاییان، گردشگران و یا افرادی از دیگر استان‌ها را نیز خواهید دید که برای جمع آوری این قارچ‌های گران قیمت به این مناطق آمده اند.
کبیری افزود: دلالان این قارچ‌ها را با قیمت‌های خوب از افراد محلی خریداری می‌کنند، اما با چند برابر قیمت در استان‌های دیگر می‌فروشند.
وی اظهار داشت: با توجه به اینکه این نوع قارچ تنوع زیادی دارد برخی گونه‌ها را به جای قارچ دنبلان جنگلی که خیلی گران قیمت است می‌فروشند و این امر در سال‌های قبل که قارچ دنبلان کمتر دیده می‌شد، اتفاق افتاد.
کبیری افزود: متأسفانه هجوم مردم برای برداشت این قارچ در فصل بهار آسیب‌های فراوانی به مراتع و منابع طبیعی این مناطق وارد کرده و حتی در اطراف بجنورد و در روستای لنگر و کوه آخرداغ، گیاهان کمیاب دارویی نیز لگدمال و خاک‌ها تخریب شد.
وی افزود: گاهی برای یافتن این قارچ، خاک مراتع و دشت‌ها تا عمق یک متر زیرو رو و رویشگاه‌های گیاهانی مانند چریش، باریجه، سوسن و گیاهان دارویی تخریب می‌شود.
علیرضا احمدی اسکویی مسئول بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی این نکته را متذکر شد که گران قیمت‌ترین قارچ دنیا دنبلان جنگلی با رنگ سیاه است که فقط در جنگل‌ها و بیشتر در استان گلستان می‌روید.
علیرضا احمدی اسکویی افزود: در استان خراسان شمالی نیز قارچ دنبلان یافت می‌شود، اما از نوع قارچ‌های مرتعی، سفید و قهوه‌ای روشن است.
وی بیشترین تراکم قارچ‌های دنبلان این استان را در منطقه گرماب دانست و افزود: برداشت این نوع قارچ مجاز و مشروط است یعنی ممنوع است مگر برای افرادی که مجوز منابع طبیعی را در قالب طرح توجیهی فنی و اقتصادی داشته باشند.
مسئول بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی تصریح کرد: داشتن این مجوز به معنای این است که برداشت آن به رویشگاه صدمه نزند و شرایط برداشت نیز از نظر مقدار مهیا باشد یعنی فراوانی آن به اندازه‌ای باشد که به زحمت برداشت بیرزد.
وی با بیان اینکه امسال با توجه به بارندگی‌ها رویش این قارچ نیز بیشتر شده است، افزود: تا کنون در این بخش گزارشی مبنی بر برخورد با افرادی که برداشت بی رویه داشته باشند و یا برداشت آنها موجب تخریب رویشگاه این قارچ و منابع طبیعی شده باشد، نداشته ایم.
به گفته فرمانده یگان حفاظت اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی، امسال تا کنون فرد یا افرادی با عنوان متخلف جمع آوری قارچ دنبلان در استان شناسایی نشده اند.
سرهنگ موسی الرضا حیاتی افزود: این اتفاق در سال‌های قبل هم رخ نداده است، اما اگر گشت‌های ما افرادی را که با تخریب مراتع در منابع طبیعی برای برداشت این قارچ اقدام کنند، ببینند با آنها برخورد می‌کنند.
خراسان شمالی رویشگاه گونه‌های مختلفی از گیاهان است و گیاهان دارویی در این استان به وفور یافت می‌شود به طوری که ۳۵۰ گونه گیاه دارویی در این استان شناسایی شده است.
سطح زیر کشت گیاهان دارویی خراسان شمالی هزار و ۲۸۵ هکتار با تولید هزار و ۹۲۰ تن است که گیاهان دارویی این استان شامل زیره سبز، آویشن باغی، باریجه، نعناع فلفلی، خاکشیر، گشنیز، کدو تخم کاغذی و کتان است.
گستره حوزه منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان شمالی ۲ میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار است که از این وسعت یک میلیون و ۴۰۰ هزار هکتار مرتع، بیش از ۱۸۳ هزار هکتار بیابان و ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار جنگل است.
منبع: ایرنا
انتهای پیام /ب
