براساس اعلام ستاره‌شناسان، دقیق‌ترین تقویم جهان مربوط به یکی از دانشمندان قرن پنجم هجری قمری است.

به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان،  تقویم هجری خورشیدی که معمولا به طور روزمره همراه مردم است به عنوان دقیق‌ترین تقویم مطرح شده در جهان شناخته می‌شود که این تقویم از سوی حکیم عمر خیام نیشابوری دانشمند و ریاضی‌دان ایرانی تدوین شد.

دقیق‌ترین تقویم جهان متعلق به چه کسی است؟


بیشتربخوانید: اندیشه خیام در شعرهایش شهرت جهانی دارد


به اعتقاد ستاره‌شناسان، تقویم هجری خورشیدی دقیق‌تر از تقویم میلادی است، زیرا که مشکل در دقت آن هر ۳ هزار و ۷۷۰ سال، یک روز است و تقویم میلادی هر ۳ هزار و ۳۳۰ سال یک روز به مشکل می‌خورد.

ابوالفتح عمربن ابراهیم خیام نیشابوری که در سال ۱۰۴۴ میلادی در نیشابور به دنیا آمد و در سال ۱۱۲۴ در گذشت، تنظیم‌کننده تقویم رسمی ایران است.

وی در روز جمعه نهم رمضان سال ۴۷۱ هجری قمری در حالیکه ۳۲ سال بیشتر نداشت تقویم ایرانی را تکمیل کرد.

اختلالاتی که در زمان حیات خیام یعنی سده ۵ هجری در گاهشماری‌ها وجود داشت، دولت سلجوقی را برآن داشت تا تقویم جدیدی با مبدأ هجرت پیامبر اسلام از مکه به مدینه و براساس سال خورشیدی را تدارک ببیند.

پیش از ورود اسلام به ایران و به روزگار زمامداری ساسانیان (۲۲۶ تا ۶۵۲ میلادی) هر سال مرکب از ۳۶۵ شبانه روز در ۱۲ ماه بود.

از آنجا که سال مداری یا حقیقی ۳۶۵ روز و ۵ ساعت و ۴۸ دقیقه و ۴۹ ثانیه است و سال عرفی ساسانیان، سرراست ۳۶۵ روز بود، هر ۴ سال یک بار، سال عرفی از سال حقیقی یک روز عقب می‌افتاد و نوروز با اول فروردین برابری نداشت.

همچنین هر ۱۲۰ سال یک بار، سال عرفی یک ماه از سال حقیقی عقب می‌افتاد. منجمان ساسانی چاره کار را در این دیدند که با گذشت هر ۱۲۰ سال، یک سال را به صورت چرخشی ۱۳ ماهه حساب کنند، یعنی بعد از ۱۲۰ سال اول، دو ماه فروردین و بعد از ۱۲۰ سال دوم، دو ماه اردیبهشت داشته باشند و به همین ترتیب تا ماه اسفند پیش بروند.

این رویه تا پایان دوره ساسانی رواج داشت، اما پس از اسلام به فراموشی سپرده شد و انطباق سال عرفی با سال حقیقی به هم خورد.

در زمان سلطنت ملکشاه سلجوقی (۴۶۵ تا ۴۸۵ هجری قمری) و وزارت خواجه نظام‌الملک توسی، احتمالا به اشاره خواجه، تصمیم گرفتند که به نابسامانی در گاهشماری پایان دهند و از این رو حکیم عمر خیام نیشابوری مأمور شد با همراهی گروهی از منجمان برجسته، محاسبات جدیدی را ترتیب دهد.

در آن زمان، خیام هنوز از مرز ۳۰ سالگی نگذشته بود، ولی شهرت علمی درخور توجهی داشت و مورد احترام ملکشاه سلجوقی و خواجه نظام الملک بود و از همین رو اصلاح تقویم به او واگذار شد. تقویم جلالی که توسط خیام تنظیم شد توانست سال عرفی را با سال طبیعی تطبیق دهد.

در این گاهنامه نوروز درست در اول بهار یا به اصطلاح منجمان در نقطه اعتدال بهاری قرار گرفت، بلکه تمام فصل‌های عرفی با فصل‌های حقیقی منطبق شدند.

این که امروزه در تقویم ایرانی یا همان جلالی، بهار و تابستان ۹۳ روز است، فصل پاییز ۹۰ روز دارد و زمستان ۸۹ روز حساب می‌شود، برای این است که اول هر فصل عرفی دقیقا برابر با آغاز فصل حقیقی باشد. سالی که با تقویم جلالی محاسبه می‌شود، برخلاف سال میلادی که در هر ۱۰ هزار سال، نزدیک به ۳ روز با سال حقیقی اختلاف پیدا می‌کند، همواره مطابق با سال حقیقی است و هیچ گاه از آن عقب نمی‌ماند، از همین رو، سال‌های کبیسه در تقویم جلالی ثابت نیستند و بر مبنای رصد سالانه تعیین می‌شوند.

به طور معمول هر چهار سال یک بار، سال را کبیسه می‌گیرند، اما پس از گذشت ۲۸ یا ۲۹ سال، کبیسه گرفتن بعد از ۵ سال اجرا می‌شود؛ یعنی به جای آن که سال ۳۲ را کبیسه حساب کنند، سال ۳۳ را کبیسه می‌گیرند.

منبع: فارس

انتهای پیام/

دقیق‌ترین تقویم جهان؛ هدیه دانشمند ایرانی به دنیای علم

برچسب ها: دانستنی ها ، خواندنی
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۷
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
محمودی
۰۱:۵۷ ۱۹ فروردين ۱۴۰۱
سلام بر همه اندشمندان و خردورزان عزیز هیچکس نمیتواند ادعا کند که کشفیات بشر به نقطه ای رسیده که میتواند بهترین را انتخاب کند بهترین خود شاخصی برای اندازه گیری داشته باشد پس ابندا باید بهترین شاخص را پیدا مرد بعد گفت مطابق این شاخص چه چیزی بهترین است بخاطر همین است که علم همیشه در حال تکامل است و اگر غیر ازتین بود پیشرفت معنایی نداشت انسان همیشه بدنبال بهترین است و از انجا که بهترین در زمانهای متفاوت معانی متفاوتی دارند انسانها بدنبال مکاشفه و اختراع هستند و پیشرفت ها حاصل همین شاخصی است که برای اندازه گیری بهترین است پس دعواها بهاطر نظریات به امری اجتناب ناپذیر است اما باید به یک موضوع توجه کرد که ادب و فرهنگ شاخصه ای هست که به مرور زمان همراه با علم پیشرفت نکرده برای همین است که برای اثبات ادعایمان به بی حرمتی و بی ادبی متوسل میشویم اینکه کدام تقویم معتبر است خوب است که اطهار نظر کنیم و ادله بیاوریم اما وقتی بجای ادله بی ادبی میکنیم نشانگر ان است که بدنبال علم نیستیم بدنبال اثبات ادعای خویش هستیم که موضوعی ناپسند است خداوند ابتدا ما را به راه راست هدایت کند بعد به ما نشان دهد که کدامیک یا چه چیزی بهتر است یا به ما عقل و هوش و ذکاوت غطا کند و تحقیق کنیم بدانیم بهترین کدام است درود و سپاس بر شما که حوصله خود را در خواندن این مطلب نشان دادید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۰:۲۲ ۱۵ دی ۱۴۰۰
در جواب به اقای محمد حیدری میگم که میگه دقیق ترین قمری هست
داری برعکس فکر میکنی و اون یه روز همین اسفند خودمونه که زیاد میشه و احسنت به دانشمندان ایرانی و شاعران ایرانی
خب چی گفتن. هنر نزد ایرانیان است و بس
Iran (Islamic Republic of)
محمد حیدری
۱۵:۱۹ ۲۶ آذر ۱۴۰۰
اینکه تقویم شمسی از میلادی دقیق تر است درست است ولی اینکه شمسی دقیق ترین تقویم است درست نیست .
دقیق ترین تقویم قمری است .
چرا ؟
شما گفتید در زمان ساسانیان هر ٤ سال یکبار سال عرفی از حقیقی عقب می‌افتاد .
الآن هم کبیسه گرفتن همین طور است .
هر چهار سال یکبار ما یک روز اضافه می‌کنیم .
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۳:۳۵ ۰۲ شهريور ۱۳۹۹
برو دوغت رو بنوش صادق حسینی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۰ ۰۷ فروردين ۱۳۹۸
جالب است
Iran (Islamic Republic of)
صادق حسینی
۱۶:۱۳ ۲۹ اسفند ۱۳۹۷
درود بر نیشابور خودم من یک نیشابوری اصیلم با افتخار میگم من یک نیشابوری ام .........ار دیار خیام وعطار وکمال الملک بزرگ
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۰۱ ۲۹ اسفند ۱۳۹۷
نیشابور مهد دانش ایران! احسنت!