به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان ، سید حکمت الله موسوی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان  با اشاره به اینکه احتمال رانش این دیواره باید از سوی دستگاه‌های مرتبط مورد توجه قرار بگیرد، اظهار داشت: سازه‌های آبی تاریخی شوشتر یک بنای تاریخی است که به ثبت جهانی رسیده و ارتباط عملکردی در حوزه رودخانه‌های گرگر و شطیط به لحاظ ساختار فنی واجد اهمیت و ارزش جهان است.

وی با اشاره به اینکه حفاظت از آثار تاریخی و میراثی بخصوص اگر به ثبت جهانی رسیده باشد یک ضرورت است، بیان داشت: اتفاقات حداقلی نیز در سازه‌ها و بنا‌های جهانی از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است کوچکترین اتفاقی واکنش‌های استانی، ملی و جهانی در پی دارد.

وی گفت : در چند روز گذشته هم در محوطه تاریخی شوش یک گودبرداری اتفاق افتاد و دیدیم که این اقدام تا چه اندازه سیستم مدیریتی استان را بعد از حساسیت‌های به وجود آمده به تلاطم انداخت، ولی این بار سازه‌های آبی تاریخی شوشتر در معرض خطر قرار دارد.

دبیر شورای گردشگری استان وضعیت موجود در سازه‌های آبی شوشتر را یک خطر بالقوه عنوان کرد و افزود: در صورتی که دیوار غربی سازه‌های آبی شوشتر ریزش کند این حادثه قطعا آثار و تبعات آن موقعیت تاریخی و تمدنی ایران اسلامی را خدشه دار می‌کند.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان گفت: این خطر بالقوه در حال حاضر متوجه صنعت گردشگری است و باید مراقب باشیم که این اتفاق احتمالی منجر به مصدوم شدن توریست‌هایی که از این محوطه تاریخی بازدید می‌کنند نشود.

موسوی شوشتر را یکی از مقاصد مهم گردشگران خارجی بخصوص اروپایی‌ها دانست و تاکید کرد: نگرانی‌ها در این حوزه جدی بوده و باید قبل از اینکه این گنجینه آسیب جدی ببیند فکری به حال آن شود.

 هرلحظه ممکن است ریزش اتفاق بیفتد

مدیرپایگاه تاریخی شوشتر و معاون اداره کل میراث فرهنگی استان در این خصوص بیان کرد : دیواره غربی محوطه آسیاب‌های شوشتر در شاخه گرگر از رودخانه کارون قرار دارد و این مجموعه به همراه بخشی از نهر گرگر که از جمله آثار سیزده گانه نظام آبی تاریخی شوشتر هستند به ثبت میراث جهانی رسیده اند، ولی با این وجود چند سالی است که زنگ خطر در این مجموعه به صدا درآمده است.

محمدحسین ارسطو زاده تصریح کرد: آنچه کنوانسیون‌های بین المللی بر روی آن تاکید دارند امنیت و سلامت جانی انسان‌ها و گردشگران در هنگام بازدید از مجموعه‌های تاریخی است و از آنجایی که هر لحظه ممکن است این ریزش اتفاق بیفتد نیاز است تا اقدامات و تعهداتی که ایجاد شده اجرایی شوند.

وی با اشاره به اینکه شاهدگذاری‌ها در بنای آبی تاریخی شوشتر نشان می‌دهد که دیواره غربی در حال حاضر ۱.۵ سانتیمتر به حرکت درآمده و جابجا شده است، یادآور شد: طول این دیواره تقریباً ۶۰۰ متر است که به آسیاب‌ها مشرف است و طبیعتاً روی این دیوار بنا‌های مسکونی وجود دارد که اغلب آن‌ها از خطری که آن‌ها را تهدید می‌کند مطلع هستند.

مدیر پایگاه تاریخی شوشتر ادامه داد: در صورت ریزش این دیوار بی شک بخش عمده آسیاب‌ها نابود می‌شوند و به این دلیل بعد از فرسایش پوسته و جداره این سازه ها، سازند موجود در منطقه تاریخی موجود شکسته خواهد شد و به دلیل فشار مضاعف بخش عمده‌ای از مجموعه تخریب می‌شود و برای همیشه از دست می‌رود.

وی یادآور شد: اضافه بر آن نیز نهر گرگر خود یک نهر دست کن و یکی از آثار مربوط به دوره هخامنشی است و درصورت مسدود شدن جریان آبرسانی این نهر به پایین دست، به لحاظ اجتماعی و تلفات جانی خسارت‌های جدی را رقم می‌زند و کشور را دچار مسائل بعد از آن می‌کند.

ارسطو زاده به صورت جلسه مردادماه امسال در سطح وزارتخانه‌های نیرو، کشور و سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایران اشاره کرد و گفت: بر اساس مصوبات سلسله نشست‌هایی که با موضوع آبشار‌های شوشتر برگزار شد دستگاه‌های مختلف مکلف به انجام تکالیف متعدد شده اند و از جمله آن وزارت نیرو و استانداری خوزستان هستد که باید با اختصاص اعتبار ۸۰ میلیارد ریالی در سال ۹۷ نسبت به پرداخت هزینه مطالعه انجام فعالیت‌های پیشگیرانه اقدام می‌کردند، اما تا کنون در این زمینه دستاوردی حاصل نشده است.

معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان تاکید کرد: این اداره کل نیز موظف به پیگیری تملک بنا‌هایی که بر روی دیواره قراردارند، شده است.

نامه سازمان مدیریت و برنامه ریزی مانع ادامه فعالیت مرمت دیوار

مشاور مدیر عامل سازمان آب و برق خوزستان در امور گنجینه آب نیز با اشاره به اینکه یکی از دیگر تعهدات وزارت نیرو که مجری آن سازمان آب و برق خوزستان است لایروبی سه کیلومتر از رودخانه در بالا دست سازه‌های آبی است، عنوان کرد: تا کنون ۱۵۰ متر از این مساحت اجرایی شده، ولی در کل وزارت نیرو ۴۵۰ میلیارد ریال جهت حفاظت از این بنا‌ها کار تعریف کرده است.

محمد اسحاقی بنی در این خصوص ادامه داد: این اقدامات که وزارت نیرو متعهد به انجام آن شده باید از سال جاری در طول سه سال انجام شود، اما به دلیل عدم صدور مجوز‌های لازم از سوی شورای اقتصاد نمی‌توان افقی در این خصوص برای امسال متصور بود

وی با تاکید بر اینکه نمی‌توان نقدینگی را دلیل عدم اجرای این تعهدات در سال جاری عنوان کرد، گفت: درعین حال انجام فعالیت‌ها و واگذاری کار حفاظت و مرمت تا زمانی که مجوز شورای اقتصاد صادر نشود، مقدور نیست.

این مقام مسئول در سازمان آب و برق خوزستان یادآور شد: در حال حاضر سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان خوزستان در نامه‌ای واگذاری قرارداد فعالیت‌های متعهد شده از سوی وزارت نیرو برای مرمت دیوار را منوط به انعقاد قرارداد EPC و چند مشاوره‌ای اعلام کرده است در صورتی که ما با دانشگاه شهید بهشتی تهران وارد کار شده ایم و این نامه عملا مانع ادامه فعالیت‌ها شده است.

پنج خانه در معرض خطر بر روی دیواره غربی در حال جابجایی

مدیرکل مدیریت بحران استانداری خوزستان با اشاره به اینکه هفته جاری مقدمات جابجایی پنج خانه مسکونی بر روی دیواره غربی که در معرض ریزش قرار دارند انجام شده است، گفت: در این رابطه از امور مالیاتی استان خواسته شده تا از محل درآمد‌های مالیات بر ارزش افزوده که به شهرداری شوشتر اختصاص داده می‌شود هزینه جابجایی و اسکان مجدد این خانه‌ها پرداخت شود.

حاجی زاده تصریح کرد: سازه‌های آبی شوشتر بخشی از هویت میراثی و تاریخی استان خوزستان است و باید پیش از این مشکلات بین اداره کل میراث، سازمان‌های آب و برق و مدیریت و برنامه ریزی استان رفع می‌شد.

وی همچنین با اشاره به اینکه نباید منتظر بود تا اتفاق ناگواری رخ دهد که بعد از آن بفکر رفع پیامد‌ها باشیم، یادآور شد: این وضعیت نشان دهنده آن است که دستگاه‌ها با یکدیگر تعامل ندارد و مصوبات روی هم انباشته می‌شود که این امر ناشی از عدم پیگیری کافی آنهاست.

دستور استاندار خوزستان برای رسیدگی فوری به موضوع سازه‌های آب

دراین نشست استاندار خوزستان از دستگاه‌های مربوطه خواست هرچه سریعتر وضعیت سازه‌های آبی را مورد رسیدگی قرار دهند، گفت: برنامه ریزی‌ها باید به سمتی باشد که هرچه سریعتر از بنا‌های این منطقه حفاظت شود.

غلامرضا شریعتی تاکید کرد: صنعت گردشگری برای استان خوزستان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و دستگاه‌ها در این راستا هماهنگی بیشتری داشته باشد.

نماینده عالی دولت در استان خوزستان تصریح کرد: در حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کم کاری صورت گرفته است و باید هرچه زودتر این عقب ماندگی‌ها جبران شوند.

وی از سازمان آب و برق خواست محوطه تاریخی شوشتر را با توجه به ضرورت آن در زمان بارندگی‌ها پاکسازی و لایروبی کند و دستگاه‌های مرتبط در جابجایی فوری منازل در معرض خطر همکاری شود.

سازه‌های آبی شوشتر از جمله آثار شناخته شده ایران در جهان

سازه‌های آبی شوشتر، سیستمی به هم پیوسته از تونل ها، آبشارها، بندها، آسیاب‌ها و کانال‌های بزرگ هدایت آب هستند که با هماهنگی و پیوستگی فوق العاده در کنار هم کار میکنند. این مجموعه صنعتی-تاریخی در سال ۲۰۰۹ توانست ۳ معیار ثبت I, II, V. را از یونسکو دریافت کند.

اصلی‌ترین کار سازه‌های شوشتر، مسدود کردن رود 'گرگر' است تا سطح آب برای آبگیری تونل‌ها در تخته سنگ بالا بیاید. تونل‌های گرگر با انتقال آب از مجرا‌های خود، آب ساکنین منطقه را تامین میکند. در جنوب محوطه آبشارها، پلکانی چهار هزار ساله از سنگ ساخته شده که بیش از ۲۰۰ پله دارد. این پله‌ها محوطه آبشار را به مناظق مسکونی متصل میکنند. جالب است که در مسیر پلکان‌ها اتاقک‌های کوچکی تعبیه شده که به نظر میرسد محل قرار گرفتن نگهبانان بوده است.

اتاقک‌های دیگری که شوادون نام دارند به موازات مجرا‌های سرعت دهنده جریان آب ساخته شده اند. این اتاقک‌ها محلی برای استراحت آسیابان شوشتر بوده اند که برای فرار از گرما به این اتاق‌ها پناه می ‌بردند، به دلیل تعبیه پنجره‌ها و سقف‌های روباز، آسیابان به هنگام استراحت نیز میتوانستند به حرکت چرخ‌های آسیاب و جریان آب ناظر باشند. دقیقا رعایت همین نکات است که باعث شگفتی باستان شناسان دنیا شده است.

منبع ایسنا

انتهای پیام/ا

تهدید دیواره های غربی سازه های شوشتر