غلامرضا عربی کارگردان نمایش «شاباش خوان» در گفتگو با خبرنگارحوزه تئاتر گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران جوان؛ در خصوص انتخاب نمایشنامه این اثر گفت: نمایشنامه شاباش خوان را سال ۸۲-۸۳ مطالعه کردم و بعد از ۱۲-۱۳ سال مجدد این نمایشنامه را دوباره خواندم. از آنجایی که ما از سال ۹۳ با مجموعه بچههای نابینا یک کاری به نام «فصل بهارنارنج» را انجام داده بودیم، بچهها خیلی اصرار داشتند نمایش دومی را نیز شروع کنیم.
وی ادامه داد: انجام دادن همچین کاری به شدت پر انرژی، زمان بر و پرهزینه بود و ما هیچ اسپانسر و حامی مالی نداشتیم. برایم خیلی سخت بود که دوباره همچین کاری را شروع کنم، اما آنقدر درون این بچهها عشق و شور وجود داشت که من را وادار کرد نمایش جدیدی را شروع کنم. از اینکه این کار را کردم خوشحالم، چون احساس میکنم این نمایشی است که با جان این بچهها عجین شده و با تمام احساس این نمایش را بازی میکنند.
عربی درباره انتخاب بازیگران نابینا بیان کرد: سال ۹۳ تصمیم گرفتم نمایشی با بچههای نابینا انجام دهم که شخصیت اصلی نمایش در انتهای آن نابینا میشد، من به ذهنم رسید که اگر تمام شخصیتها نابینا باشند چه اتفاقی میافتد؟! آن نمایش را سال ۹۵ در اداره تئاتر، همان سال در جشن بازیگر خانه تئاتر، جشنواره تئاتر شهر، تئاتر شهر اجرای عموم و جشنواره تئاتر فجر اجرا کردیم که جایزه ویژه کارگردانی جشنواره تئاتر شهر، جایزه تقدیر کار پژوهشی جشنواره تئاتر فجر را کسب کردیم و نمایش برگزیده جشن بازیگر خانه تئاتر شدیم.
وی در خصوص آشنایی با این بازیگران گفت: من بچهها را از طریق فراخوان کانون نابینایان فرهنگسرا بهمن که منتشر شد، جمع کردم. سال ۹۳ درفرهنگسرا بهمن تمرین اولین نمایش را انجام دادیم و همان جا نیز به مدت یک هفته اجرای نمایش داشتیم.
این کارگردان با اشاره به سختی تمرین با بازیگران نابینا، گفت: شیوه تمرین با بچههای نابینا با تمرینهایی که شما در یک گروه معمولی تئاتر انجام میدهید به شدت متفاوت است. شما در تمرینهای نمایشی که با بچههای نابینا در کارگاههای نمایشی بازیگرانی که دچار معلولیت هستند، انجام میدهید نیاز به امکاناتی دارید که درخور نیاز این بچهها باشد.
عربی ادامه داد: ما نه پلاتوهای مناسب و تعریف شده برای این عزیزان داریم نه مجموعههایی که از این اتفاق حمایت کنند. ما مجبور بودیم هر آنچه که برای تمرینهای این نمایش نیاز است را خودمان ابداع و آماده کنیم.
وی افزود: در تمرین تئاتر که به شیوه معمولی اتفاق میافتد، بازیگر و کارگردان تصویر ذهنی ایجاد میکنند و تا مراحل پایانی تمرین، نیاز به وسایل صحنه، دکور و لباس ندارند. اما ما در تمرین نمایش با بچههای نابینا نمیتوانیم وسایل صحنه و دکور نداشته باشیم. ما از همان ابتدای تمرینها با دکور شروع میکنیم. دکور به هرحال حجم دارد و ما خودمان آن را حمل میکنیم. این اتفاقی است که کار ما را سخت میکند. ما علاوه بر اینکه رفت و آمدمان برای تمرینها سختتر از دیگران است، حمل وسایل و ابزارآلات صحنه شرایط را برای ما سختتر میکند.
کارگردان نمایش «شاباش خوان» در خصوص حمایت ارگانها و نهاد ها، اظهار داشت: ما هیچ اسپانسر و حامی مالی نداریم. تمام تمرینهای ما از همان سال ۹۳ به صورت مستقل بوده و زیر نظر هیچ مجموعه و ارگانی نبودیم. تنها زمانی که در سالنهای مرکز هنرهای نمایشی اجرای عموم رفتیم، کمک هزینهای دریافت کردیم که این کمک هزینه بیشتر از گروههای دیگر که نبوده، کمتر هم بوده است.
وی تصریح کرد: ما، چون برای تولید چنین نمایشهایی هزینههای زیادی داریم به هرحال انتظارمان از حمایت بیشتر از اینها است. اگر مرکز یا انجمن هنرهای نمایشی برای نمایشی به شیوه معمولی ۱۰ میلیون تومان کمک هزینه در نظر میگیرد، همان نمایش با همان کیفیت اگر بازیگراش تغییر کنند و نابینا باشند باید حداقل ۳ برابر آن مبلغ برای حمایت مالی در نظر گرفته شود، چون هزینه هایش ۳ برابر است.
عربی ادامه داد: هروقت که کار ما پایان میپذیرد فکر میکنیم که توانش را داریم دوباره ادامه دهیم یا خیر و به این نتیجه میرسیم که از نظر مالی توانش را نداریم، اما مجدد شور، عشق و اشتیاق بچهها بر توان مالی غلبه پیدا میکند و ما مجدد کار را شروع میکنیم.
وی در خصوص میزان تبلیغات و استقبال مخاطبان گفت: استقبال تماشاگران به شدت خوب است. یعنی کسانی که اطلاع دارند چنین نمایشی با این کیفیت اجرا میشود، به دیدن این اجرا میآیند و حتی کسانی که نمیدانند که بازیگران نابینا هستند، چون ما در تبلیغات نمایش روی هیچ پوستر و بروشوری اشاره به اجرا با بازیگران نابینا نکردیم.
او افزود: نیم بیشتر کسانی که به تماشای اجرا میآیند، اطلاعی از بازیگران نابینا ندارند. تا لحظهای که نمایش به پایان میرسد و خب شیوه اجرا جوری است که در انتهای نمایش مخاطب متوجه عارضه بینایی بازیگران میشود. این صحنه غم انگیزترین موقعیت نمایش است یعنی اثری که باید نمایش روی مخاطب بگذارد اینجا نمود بیشتری دارد.
این کارگردان درباره تمدید این اجرا توضیح داد: ما هنوز درخواستی مبنی بر این مسئله نداریم، ولی اگر استقبال خیلی خوب باشد و با همین شیوه پیش برود احتمال تمدید برایمان وجود دارد. اگر یک سال، یک تیم نمایشی را تمرین کند با ۲۰ اجرا حق مطلب ادا نمیشود. این بچهها باید دیده شوند.
عربی در ادامه بیان کرد: ما درخواستی به رئیس مرکز هنرهای نمایشی و ریاست محترم تئاتر شهر دادیم برای اینکه فضای اجرایی در تئاتر شهر برای ما آماده شود. ما دنبال این نیستیم که کسی پول به ما بدهد، ما دنبال موقعیتی هستیم که اجرا برویم. ما با اجرا رفتنمان احساس میکنیم که یک موقعیت اجتماعی داریم. برای بچههایی که کمتر در جامعه حضور و نقش دارند، اجرای این نمایش احساس خوبی به آنها میدهد.
وی در پایان گفت: ما امید داریم که مسئولان فضای اجرایی برای ما ایجاد کنند. این نمایش توانایی دارد در تمام شهرهای ایران یا حتی در جشنوارههای خارجی اجرا برود. ما نمایشی را اجرا میکنیم که در تمام دنیا کم نظیر است. شما ۱۲ بازیگر نابینا روی صحنه نمایشی داشته باشی به شکل حرفهای نمایش اجرا کنند و از عصا استفاده نکنند. این شیوه اجرایی در تمام دنیا کم نظیر است. این مسئلهای است که ما باید به مسئولان اشاره دهیم و به آنها بگوییم قابلیت حمایت از نمایش از اینجا نشأت میگیرد.
در خلاصه داستان این نمایش آمده است:
«دُره، دختری که در رویاهای خود به دنبال آرزوهایش و رسیدن به سعادت و خوشبختی است. در مسیر این رویاها با دنیای اطرافش به گفتگو مینشیند. او برای رسیدن به خوشبختی در رویای خود با، مادر، خواهر، خاله، ستاره، آسمان، دریا، پرنده، زن فالگیر، زن آبی و پیرزن روبرو میشود. او برای رسیدن به خوشبختی دلش را میفروشد، اما در این بین کسی که ناجی اوست شاباشی است... کسی که راز رسیدن به خوشبختی را میداند....»
ندا سلیمانی، مریم دیهیم بخت، سایه همایی، شیما شوری، معصومه عطایی، معصومه حسینزاده، فاطمه نجفقلی، زهرا علاءالدینی، الهه محقق، زهره شعبانی، حمیدرضا کیانی خواه و علی بلبلی از بازیگران این نمایش هستند.
گفتنی است، نمایش «شاباش خوان» از ۵ مهر تا ۲۶ مهر ساعت ۱۹:۴۵ در خانه نمایش اداره تئاتر پذیرای علاقهمندان است.
انتهای پیام/