به گزارش خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ تنش‌ها بین روسیه و آمریکا از مسائل انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده خارج شده و ابعاد دیگری به خود گرفته است تا آینده‌ روابط این دو کشور روز به روز تیره و تیره‌تر شود. هر چند کارشناسان معتقدند بین مسکو و واشنگتن همواره اختلافاتی وجود داشته است اما اختلافات اخیر بین این دو کشور که با موضوع «سرگئی اسکرپیال» که یک جاسوس روسی در انگلیس بود به اوج رسیده است.

پلیس بریتانیا که اسکریپال و دخترش را بیهوش در پارکی در شهر سالیزبری پیدا کرده، اعلام کرده است که آنها با یک عامل اعصاب نادر و کشنده، مسموم شده بودند.

بریتانیا مدعی شده اسکریپال از طرف عوامل کشور روسیه به وسیله گاز سمی نظامی مسموم شده و این در حالی است که مسکو این مسئله را تکذیب کرده است.

این موضوع با واکنش تند بریتانیا و همچنین آمریکا همراه شده به طوری که در ابتدا انگلیس اقدام به اخراج دیپلمات‌های روسی کرد و کاخ سفید هم به تبعیت از بریتانیا 60 دیپلمات روسی را از ایالات متحده اخراج و یکی از کنسولگری‌های روسیه را تعطیل کرد که این موضوع باعث افزایش اختلافات بین مسکو و واشنگتن شده است.

هماهنگی بریتانیا و آمریکا در اخراج دیپلمات‌های روسی به حدی برای دو کشور اهمیت داشت که بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس در تمجید از همراهی کشورهای اروپایی و غربی در اخراج دیپلمات‌های روسیه، اقدام اخیر آمریکا در همراهی با لندن در اخراج 60 دیپلمات روسی را قابل توجه توصیف کرد. گفتنی است تعدادی از کشورهای اروپایی هم دیپلمات‌های روسیه را از کشور خود اخراج کردند تا تنش‌ها بین مسکو و غرب روز به روز بیشتر شود.

دولت روسیه نیز نسبت به اقدام کشورهای غربی به ویژه انگلیس و آمریکا واکنش نشان داد و در اقدامی متقابل دست به اخراج دیپلمات‌های این دو کشور و بقیه کشورهایی که اقدام به اخراج دیپلمات‌های روسیه از خاکشان زدند، کرد و هشدار داد که این عمل آنها به تشدید تنش در روابط این کشورها با مسکو منجر خواهد شد.

موضوع اصلی این است که روابط روسیه و آمریکا هر روز به بهانه‌هایی تیره می‌شود و هیچ کدام از این دو کشور از رویکرد خود کوتاه نمی‌آید و با توجه به حضور ایالات متحده در منطقه، اختلافات بین دو کشور به اوج خود رسیده است که می‌تواند جامعه بین الملل را تحت تأثیر قرار دهد و خاورمیانه را با چالش‌های دیگری مواجه کند.

چندی پیش اخباری مبنی بر حمله شیمیایی نزدیک یک بیمارستان در منطقه دومای سوریه در رسانه‌ها منتشر شد و همین امر سبب شد تا برخی مقامات آمریکایی، دولت روسیه را در قبال حملات شیمیایی در سوریه مسئول بدانند. کاخ سفید نیز در ادامه بهانه‌ جویی‌ها برای ایجاد تنش با مسکو، این موضوع را نیز بهانه کرد و از روسیه خواست تا هر چه سریعتر به حمایت از دولت بشار اسد در سوریه پایان دهد و به منظور جلوگیری از حملات شیمیایی با جامعه بین‌المللی همکاری کند.

وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد سابقه استفاده رژیم (سوریه) از سلاح‌های شیمیایی علیه مردم خودش غیرقابل انکار است. روسیه مسئول هدف قرارداده شدن سوری‌ها توسط سلاح‌های شیمیایی است. این موضوع به اختلافات روسیه با ایالات متحده دامن زده و باعث شده تا آینده روابط این دو کشور در هاله‌ای از ابهام قرار گیرد.

نقش قابل توجه مسکو و واشنگتن در شعله‌ور شدن بحران‌های جهانی

شعیب بهمن کارشناس مسائل روسیه در گفت‌وگو با خبرنگار سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛ با اشاره به اوج‌گیری اختلافات بین کرملین و کاخ سفید اظهار کرد: روسیه و آمریکا با توجه به حضوری که در جامعه بین‌المللی دارند می‌توانند نقش قابل توجهی در شعله‌ور شدن بحران‌های بین المللی یا برقراری ثبات در سطح جامعه جهانی داشته باشند.

وی تصریح کرد: سابقه تاریخی نشان داده هرچه تنش بین مسکو و واشنگتن افزایش پیدا کند بر شدت بحران‌ها در نقاط مختلف جهان هم افزوده می‌شود و از سوی دیگر هر چه نگاه دو طرف به یکدیگر نزدیک بوده روند ایجاد ساز و کارها برای ایجاد صلح آسان‌تر شده است.

بهمن با بیان اینکه اخراج دیپلمات‌های دو کشور آمریکا و روسیه موجب افزایش تنش‌ها بین‌ آنها شده است، افزود: در شرایط فعلی به نظر می‌رسد تنش بین مسکو و غرب موجب افزایش تضاد‌ها و اختلاف‌نظرهای ژئوپلتیک بین طرفین خواهد شد و این موضوع نه تنها تأثیر خود را در اروپا نشان خواهد داد بلکه در سایر نقاط جهان هم ممکن است بروز و ظهورهایی داشته باشد.

کارشناس مسائل روسیه ادامه داد: مواضع طرفین در خصوص این بحران‌ها تا حد زیادی روشن است و این احتمال که یک طرف به خاطر دیگری بخواهد مواضعش را تغییر دهد یا از اصولی که به آن پایبند است عدول کند تا حد زیادی بعید به نظر می‌رسد.

وی با بیان اینکه مسائل پیش آمده تعاملات سیاسی دو کشور را با چالش جدی مواجه کرده است، اظهار داشت: اختلافات مسکو و کاخ سفید نگرانی‌ها را برای ایجاد بحران‌های بین المللی افزایش داده و می‌توان پیش‌بینی کرد که این اختلافات و تنش‌های ژئوپلتیک بین روسیه و غرب به ویژه مسکو و آمریکا بیش از پیش افزایش پیدا کند و حتی محورهای جدیدتری را هم شامل شود.

بهمن تصریح کرد: موضوع دیگری که موجب افزایش تنش‌های مسکو و واشینگتن شد، حمله شیمیایی در نزدیکی بیمارستانی در دومای سوریه بود که مقامات آمریکایی مدعی شدند مسؤلیت این حمله با روسیه است و از طرفی کاخ سفید هم از مسکو خواست تا هرچه سریعتر سوریه را ترک کند و این امر بر شددت اختلافات بین طرفین افزوده است.

کارشناس مسائل روسیه با اشاره به حضور آمریکا در دهه‌های گذشته در منطقه، بیان کرد: تاریخ معاصر منطقه نشان می‌دهد کاخ سفید همواره در غرب آسیا حضور داشته و بر همگان روشن شده که هیچ بحران و تنشی در منطقه پیدا نمی‌شود که در آن آمریکا نقش نداشته باشد.

وی ادامه داد: ایالات متحده همواره خود را بازیگردان اصلی در خاورمیانه قلمداد می‌کرد ولی در حال حاضر این نقش کاخ سفید زیر سوال رفته است به این معنا که هم روسیه موفق شده به عنوان یک قدرت و بازیگر بین‌المللی تأثیرگذار در تحولات منطقه به ایفای نقش بپردازد و هم کشورهایی مثل ایران به این موفقیت دست پیدا کرده‌ و توانسته‌اند آمریکا را در رسیدن به اهدافشان در منطقه ناکام بگذارند.

بهمن خاطرنشان کرد: آمریکایی‌ها متوجه این موضوع هستند که قدرت حضور و نفوذ آنها در منطقه به وسیله روسیه و ایران به چالش کشیده شده و به همین دلیل تلاش می‌کند انواع فشارها را به این دو کشور وارد کنند تا تغییری در سیاست این کشورها حاصل شود.

اگرچه همواره بین مسکو و واشنگتن در دهه‌های گذشته اختلافاتی وجود داشته است اما اخراج دیپلمات‌های دو کشور و کاهش تعاملات سیاسی بین آنها نشان دهنده به اوج رسیدن تنش‌ها شده و به نظر می‌رسد روند درگیری‌ها بین آمریکا و روسیه تشدید شود که این امر تهدیدی برای جامعه جهانی به شمار می‌رود.

با توجه به نقش مهمی که روسیه در منطقه و همچنین در سطح بین الملل دارد، آمریکایی‌ها تلاش می‌کنند تا با بهانه‌های مختلف به اعمال فشار همه جانبه بر مسکو بپردازند و باعث کاهش قدرت آن شوند، اما اینکه کاخ سفید چقدر در این زمینه موفق شود و با اعمال این فشارها باعث تغییر سیاست روسیه شوند باید منتظر اتفاقات بین این دو کشور در روزهای آینده بود اما روند تاریخی در چند سال گذشته نشان داده کاخ سفید تاکنون به این موفقیت دست پیدا نکرده است بنابراین پیش بینی می‌شود در آینده هم واشنگتن تلاش کند تا با ایجاد تنش، بازیگری روسیه در سطح جهانی و منطقه را به انحاء مختلف به چالش بکشاند ولی آنچه تا به امروز مشخص شده این است که روسیه دست برتر را دارد و نسبت به آمریکا در تحولات منطقه‌ای و بین المللی نقش مؤثرتری را ایفا می‌کند.

انتهای پیام /

گزارش از محمدرضا امینیان