به گزارش گروه وبگردی باشگاه خبرنگاران جوان؛ زلزله یا زمینلرزه یک نمونه از حوادث طبیعی است که وقوع آن محتمل است و شدتی متغیر دارد. برخی مناطق براساس شرایط زمین، بیشتر از سایر نقاط با پدیدهی زمینلرزه مواجه میشوند. زلزلهها میتوانند خسارات جانی و مادی بسیاری را به ملتها وارد کنند. همانطور که میدانید جلوگیری از وقوع بلایای طبیعی مثل زلزله غیر ممکن است اما میتوان با انجام برخی اقدامات، شدت خسارات وارده را کاهش داد.
توجه داشته باشید که شدت زلزله را نمیتوان کاهش داد اما شدت خسارات وارده را میتوان کاهش داد از بروز برخی از خسارات هم جلوگیری کرد. به منظور کاهش شدت خسارات زلزله میتوان از روشهای علمی، نوین، سنتی، فناوریها و تکنولوژیها، آموزشها، فرهنگسازی و سایر موارد استفاده کرد که در اینجا به معرفی یکی از روشهای سنتی مورد استفاده در ژاپن و برخی از کاربردهای تکنولوژی در کاهش اثرات زلزله میپردازیم.
کاربرد تکنولوژی در مقابله با زلزله
همانطور که میدانید ژاپن یکی از آمادهترین کشورها از لحاظ مقابله با بحرانهای طبیعی مانند زلزله و سونامی است. زیرساختهای این کشور به گونهای طراحی شدهاند تا بتوانند برای مدیریت بحران از شبکههای برق یا تبلیغ استفاده کنند. از انرژیهای خورشیدی برای خانهها و موسسات مختلف در شهرهای بزرگ استفاده زیاد است به طوری که در زمان وقوع بحران این ساختمانها برق دارند، ازطرفی فرستندههای گوشیهای همراه هم به گونهای هستند تا در زمان بحران بتوان از برق اضطراری استفاده کنند و اینترنت هم برقرار باشد.
یکی ازعوامل موثر مدیریت بحران همین گوشیهای تلفن همراه هستند چون وقت بحران گوشیها شارژ دارند و دولت اطلاعرسانی میکند. در سال 2011 در ژاپن زلزله و سونامی بزرگی رخ داده بود به شکلی که به دنبال این فاجعه هزاران تن کشته شدند در آن فاجعه خطوط تلفن ثابت قطع شده بودند و امکان برقرار تماس نبود، ولی گوشیها فعال بودند و اینترنت هم داشتند به صورتی که تنها راه ارتباطی مردم شبکههای اجتماعی به خصوص توییتر بود و از این طریق با هم تماس داشتند و از سلامت و زنده بودن هم باخبر میشدند.
ژاپنیها اصولا مردم خلاقی هستند بعد از آن اتفاق راهکارهای جدیدی برای کمک به شهروندان و مشکلات پیش رو در این کشور بر اساس تکنولوژی ایجاد شد؟
بله؛ بر اساس همین تجربه و به کار آمدن تکنولوژی مبتنی بر تلفن همراه بود که شبکه اجتماعی لاین سه ماه بعد از آن فاجعه ایجاد شد و شروع به کار کرد. یکی از دلایل شکل گیری این شبکه اجتماعی به این خاطر بود که در زمان بحران نیاز به زیرساختی است تا افراد با هم در تماس باشند، به همین دلیل به نظر میرسد در زمان وقوع بحران نمیتوان گفت تکنولوژی نباشد اتفاقا باید به گونهای تنظیم شود تا در زمان بحران بتوان از آن بیشتر و بهتر هم استفاده کرد.
هنگام وقوع زلزله در ژاپن، 10 تا 15 ثانیه قبل از وقوع زلزله، همه گوشیهای تلفن همراه اعلام خطر میکنند و همین زمان کوتاه میتواند جان صدها یا هزاران تن را نجات بدهد پس میتوان گفت فضای مجازی حتی در زمان بحران یک ابزاری در دست دولت و جامعه است تا برای پیشگیری، مدیریت و مهار بحران اقدام کنند.
راهکارهای سنتی مقابله با ز لزله
ژاپن نه تنها در استفاده از تکنولوژی در مقابله با زلزله برنامههای جالبی را پیادهسازی کردهاست بلکه روشهای سنتی خلاقانه و جالبی را در همین زمینه مورد استفاده قرار میدهد که میتوانند به الگویی جهانی و بینالمللی برای مقابله با زمینلرزه تبدیل شوند. از زمان ساخت پاگودا معبد هوریوجی در سال ۶۰۷ میلادی, ژاپن بیش از ۴۶ مرتبه با زلزلههای با بزرگی ۷ ریشتر یا بیشترمواجه شده است. اما هنوز این ساختمان چوبی ۵ طبقه که یکی از قدیمیترین سازههای چوبی باقیمانده به شمار میرود, استوار و پا برجا باقی مانده است. اما علت این پایداری و مقاومت چیست؟ چه تکنولوژی در این سازه و سازههای مشابه آن بکار برده شده است که زلزلههای عظیم در طی چند صده نتوانسته اند آنرا از بین ببرند؟
پاگوداهای چند طبقه ای از قرن ششم میلادی در ژاپن معروف شدند. این پاگوداها همراه با آیین بودایی از چین به ژاپن آمده اند. در چین این پاگوداها معمولا با سنگ ساخته میشد اما با توجه به شرایط زمین لرزهای ژاپن, پس از سالها آزمایش و خطا, سازندگان متوجه شدند چگونه میتوانند این پاگوداها را در ژاپن طوری بسازند که در اثر زلزله تخریب نشوند.
ژاپن سرزمینی پرباران است به همین دلیل به منظور بازداری از ورود آب باران به خاک اطراف پی پاگودا و فرو ریزش سازه در خاک, لبههای سقف این سازهها بسیار بلند در نظر گرفته شد. همچنین با توجه به آنکه پاگوداهای چوبی بسیار اشتعال پذیر هستند, روی این سقفها از سفالهای سنگین استفاده شده است تا در صورت اصابت رعد و برق سازهها از بین نروند. گفتنی است یکی از اصلیترین عامل از بین رفتن پاگوداها اشتعال از طریق رعد و برق هست. در واقع در ۱۴۰۰ سال اخیر, تنها ۲ پاگودا ژاپنی به دلیل تکان خوردن از بین رفتند و اکثر بقیه به دلیل آتشسوزی نابود شدند.
سقفهای سنگین سفالی یک کاربرد دیگر نیز دارند: آنها به عنوان میراگرهای عظیم عمل میکنند. این میراگرها باعث میشوند در زمان زلزله, سازه کمتر تکان بخورد. همچنین طبقههای مختلف این پاگوداها از یکدیگر جدا هستند و عملا با اتصالهای آزاد بر روی یکدیگر قرار گرفتهاند. این موضوع بسیار مهم است زیرا در زمان زلزله, هر طبقه در جهت مخالف طبقه قبل و بعد خود حرکت میکند و با جدا کردن آنها سازه میتواند نرمتر حرکت کند تا زمانی که کل سازه همانند یک بلوک کامل حرکت کند. و اما فوت کوزهگری این پاگوداها در ستونی است که Shinbashira نام دارد.
این ستون که غیرحمال است باعث میشود سازه زیاد جابجا نشود. Shinbashira از زیر سقف بالایی تا پایین سازه در مرکز آن قرار میگیرد. گاهی اوقات آنرا تا زیر زمین ادامه میدهند و گاهی اوقات تنها تا بالای زمین ادامه دارد. Shinbashira به عنوان یک دمپر تنظیمی (Tuned Mass Damper) عمل کرده و باعث میشود لرزش زلزله جبران شود. همچنین با جلوگیری از جابجایی بیش از اندازه طبقهها, از تخریب آنها جلوگیری میکند.
امید است بتوانیم با این رویداد خطرناک مقابله کنیم و قبل از به وقوع پیوستن آن چارهای بیابیم که نوشدارو بعد از وقوع حادثه دردها را تسکین میدهد اما شاید آثار زخمها همیشه بر پیکرهی بشر باقی بماند.
منبع:تبیان
انتهای پیام/