یاسوج؛
روستای کریک: ماسوله ای در جنوب ایران
در فاصله ۲۵ کیلومتری شهر یاسوج دهکده ای زیبا و توریستی به اسم کریک قرار داره که شبیه ماسوله در گیلانه . بافت دهکده بسیار قدیمیه و خونه ها به صورت پلکانی ساخته شدن به این صورت که حیاط هر خونه پشت بام خونه دیگه محسوب میشه .
به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از یاسوج ؛ انبوه باغهای گسترده انگور، مخمل سبزمزارع برنج، صدای هلهله دخترکان روستا در میان انبوه ریسه‌های رنگارنگ، تابلوی زیبای خلقت در روستای کریک در کهگیلویه و بویر احمد است.
چشم‌انداز ارتفاعات سرسبز روستا با پس زمینه جنگل‌های گسترده بلوط و صدای زنگوله و سرو صدای گوسفندان عشایر که در ایل راههای کنار روستا در غروب ناپدید می شوند، رویایی است که می تواند در روستای کریک به حقیقت بپیوندد.
چند کیلومتری که از فضای شهر یاسوج فاصله می گیری، در مسیری که رودخانه بشار در پیچ و خم دره ها و دشتها به سمت جنوب در حرکت است، زمینهای سبز شالیزار و بوی معطر برنج محلی هر بیننده ای را به روستا می کشاند.
نمای روستا از دور شبیه یک تابلوی نقاشی است با آسمانی آبی، دامنه هایی سبز و خانه هایی که سقف و حیاطشان در هم تنیده شده و کوچه راه هایی که از دل خانه ها میگذرد، رهگذران را فرا می خواند.
رقص دستمالهای هفت رنگ و لباس زیبای زنان روستا همه و همه زیبایی هایی است که می توان در سفر به این روستا تجربه کرد.
رودخانه ای که از دل روستا میگذرد، سرسبزی زیبایی به روستا داده و انبوه درختان درهم تنیده، باغهای بزرگ سیب و انگور با پرچینی از گلهای محمدی و کوچه باغهایی که تا دیوار همسایه می رسد، همه بهشتی از رنگ و زیبایی برای بیننده تداعی می کند.
خانه های کاهگلی روستا که حیاطشان بام خانه دیگری است، با پنجره هایی از چوب و سقفهایی چوبی و شومینه ای گلی که هیزم در آن می سوزد و گرما می بخشد، شور و شوق زندگی را در دل گردشگران بر می انگیزاند.
خانه هایی که تا کمرکش کوه امتداد داشته و جویباری سنگفرش و زلال که تا در ورودی دو سه قدم فاصله دارد، و گلهای خودرویی که در هر گوشه و کناری قد برافراشته اند، همه از زیبایی های روستای زیبای کریک است.
روستاهایی با ساخت و ساز پلکانی که معمولا ازچوب و گل شکل گرفته و زندگی هنوز در رگ و پی آنها جریان دارد، از زیبایی خاص و قدمتی دیرینه برخوردارند که دل هر بیننده ای را در نگاه اول می رباید .
روستای کریک در کهگیلویه و بویراحمد نیز یکی از این روستاهاست که به «ماسوله جنوب» معروف است.
ماسوله جنوب در ۱۵ کیلومتری جنوب غربی سی‌سخت و ۲۵ کیلومتری یاسوج قرار گرفته است که از اطراف به ارتفاعات بلند دنا محدود می‌شود.
روستای کریک از شمال به کوه‌های بادامی و تنگ جلالوا و روستای بیاره از جنوب به رودخانه بشار و روستای تل‌گاه، از مغرب به روستای دارشاهی و از مشرق به روستای امیرآباد محدود می‌شود.
این تابلوی زیبای خلقت که یکی از قدیمی‌ترین روستاهای شهرستان دنا است قدمتی دیرینه دارد و یکجانشینی در این منطقه، به دوران قبل از مهاجرت آریایی‌ها به فلات ایران برمی گردد.
در گذشته عبور شاهراه سلطنتی هخامنشی از ۱۵ کیلومتری کریک، رونق تجارت و رفت و آمد بیشتر در این ناحیه را سبب شده بود.
روستای خوش آب و هوای کریک که در میان دره باصفای کریک و در مسیر دسترسی به منطقه ییلاقی و زیبای سی‌سخت واقع شده است، یکی از مسیرهای صعود به قله دنا محسوب می‌شود.
رودخانه پرآب روستا که در کنار خود سبزی و زیبایی و درختان استوار و سر به فلک کشیده آفریده است، مامن خوبی برای گردشگرانی است که می خواهند چند صباحی فارغ از دغدغه های روزگار، آرامش را تجربه کنند.
گردشگران خسته از دود و سر و صدای شهر می توانند از آب چشمه‌های گوارای این روستای کوهپایه ای دنا سیراب شده، از باغها و کوچه باغهای زیبای روستا دیدن کرده و در خانه های کاهگلی در کنار آتش و چای زغالی، شب خود را به صبح زیبا و دل انگیز روستا گره بزنند.
مراکز پرورش ماهی در این روستا مکانی زیبا است که نه تنها برای خرید ماهی مناسب است، بلکه امتداد زیبای چشمه سار یا رودخانه ای است که می تواند روزی دل انگیز را با صید ماهی برای گردشگران رقم بزند.
در این روستا بارگاه چهار امامزاده قرار دارد و مردم روستا نسبت خود را به امامزاده عسگر و امامزاده اسحاق که بارگاه آنان در ورودی روستا قرار دارد، می‌رسانند که قدیمی‌ترین و پرجمعیت‌ترین خاندان ساکن در روستا، نیز خاندان سادات روستای کریک هستند.
مردم روستای کریک نیز همچون دیگر روستاهای کشور روزگار خود را با کشاورزی، دامداری و باغداری می گذرانند و زنان روستا نیز دستی در هنرهای سنتی و صنایع دستی دارند.
وجود این همه زیبایی و پیوند تاریخ و طبیعت باعث شد تا در سال ۸۷ این روستا به عنوان روستای هدف گردشگری استان کهگیلویه وبویراحمد معرفی و به عنوان روستای پایلوت در امر گردشگری عملیات بازسازی و مرمت خانه های قدیمی این روستا از سرگرفته شود.
معماری روستای کریک به دو بخش معماری بافت قدیم و معماری بافت جدید تقسیم می شود. معماری اصیل به جا مانده از نخستین تمدن های این منطقه و این سرزمین بوده و معماری نوساز متأثر از معماری سایر اقوام و جوامع اطراف است.
معماری روستای کریک دارای ویژگی های خاص و منحصر بفردی همچون بافت پلکانی و فشرده، ساختار همساز با اقلیم و زمینه و موقعیت استراتژیک روستا به لحاظ قرار گیری در دامنه رشته کوه زاگرس است.
در این بافت دوهزار ساله که قدمتش به پای بلوطهای دنا می رسد، سنگ در ساخت پی ها تا جایی که مناسب تشخیص داده می شد، به کار گرفته شده و یک ردیف چوب به عنوان کلاف افقی روی پی قرار گرفته است.
دیوارها از خشت و بام خانه و پیش آمدگی بام که در زبان محلی به آن بُشمه می گویند، از چند ردیف کلاف چوبی و ترکه هایی باریک که با خشت به هم پیوسته اند ساخته شده است.
پلکان و ایوان ستون دار از عناصر اصلی معماری این بناها است که در تمامی خانه ها دیده می شود و تصویر دخترکانی که بامهای خانه همسایه را جارو می زنند تصویری است که تا مدتها در خاطره بازدید از روستا جا خوش می کند.
روستای زیبای کریک دارای هشت محله روستایی مجزاست که با آنها در ارتباط مستقیم بوده و در واقع جزو حوزه نفوذ تأثیرگذار این روستا به شمار می آیند.
این روستاها همگی در اطراف بافت قدیمی قرار داشته و بافت قدیمی را همچون اندرونی خانه ای در بر گرفته اند.
خرابه ها و آثار بجا مانده از دو آسیاب در روستا، یک رشته قنات قدیمی و دو گورستان قدیمی در روستا که هر یک در کنار یکی از امامزاده ها قرار دارد، از دیگر جاذبه های تاریخی این روستاست که گردشگران می توانند با بازدید از این مکانها قدمت روستا را دریابند.
رودخانه بشار و پُل کِلو که باغ ها در حاشیه آن قرار دارند، چشمه پشت آسیاب، چشمه زیر امامزاده و وجود آبشارهای کوچک طبیعی در مسیر این دو رودخانه از دیگرجاذبه های طبیعی منطقه است.
اطراف روستا پوشیده از جنگل های بلوط، بنه، بادام و باغهای میوه است که بافت قدیمی روستا را همچون نگینی در بر گرفته است.
با اندکی پیاده روی و گشت و گذار در دامنه های مشرف بر روستا، می توان گیاهان دارویی را یافت که در فرهنگ سلامت مردمان این دیار نقشی اساسی ایفا می کنند. ریواس، لُپُ، گَنَبو، بَنِه، کَنگَر، تمشک، بلوط و کاردِه، رستنیهایی هستند که زنان روستا را در بهار به کوه می کشانند.
صنایع دستی زنان روستا همچون کتابی تاریخی است که گذشته فرهنگ مردم را در این روستا ورق می زند و قالیبافی هنری است که نسل به نسل در این روستا جاخوش کرده است.
از دیگر هنر های زنان روستا سبد بافی، سوزن دوزی، گلیم بافی، بافت جاجیم، گبه و قالیچه است. یکی از مهمترین فرآورده های تولیدی در این روستا برنج چمپای محلی است که عطرش در شالیزارهای روستا از چند فرسخی نیز استشمام می شود.
مردان روستا روز خود را در کشتزارها و شالیزارها و باغات روستا به غروب پیوند می زنند و در شبی ستاره باران با خواندن فصلی از شاهنامه لذت زندگی در روستا را دوچندان می کنند.
شاهنامه خوانی یکی دیگر از سنتهای مردم روستای کریک است که هنوز هم در بین کهنسالان روستا رواج دارد.
گردشگرانی که پا به این روستا می گذارند می توانند در سایه درختان این روستا و در پای چشمه ها صدای مردانی را که به رسم گذشتگان شاهنامه می خوانند بشنوند.
شاهنامه خوانی آیین کهن زاگرس نشینان است و به قول مردم روستا در گذشته و در فصول بیکاری شبی نبود که اهالی در کنار هم ننشینند و تا صبح شاهنامه خوانی نکنند.
واقع شدن روستای کریک در نزدیکی محور یاسوج، اصفهان و نیز شهر توریستی سی سخت مرکز شهرستان دنا که یکی از گردشگرپذیرترین مناطق جنوب کشور در فصل تابستان است، هرساله گردشگران زیادی را روانه این روستای زیبا می کند.
اینجا دغدغه هایت را می توانی به دل نسیم بسپاری و در الوان رنگهای روسری دخترک کوچک روستایی گم شوی و عطر شالیزارهای دنا را در پای بلوطهای هزار ساله تنفس کنی.
انتهای پیام/ش
