به گزارش گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شیراز؛ پس از به حكومت رسیدن كریم خان زند وی شهر شیراز را پایتخت حكومتی خود قرار داد.

بناهای زیادی در زمان كریم خان در شیراز ساخته شده كه ارگ كریم خانی شاخص ترین و بزرگترین این بناها است و هنوز در مركز شهر شیراز پابرجا است.

ارگ کریم خان زند محل سكونت و مركز حكومتی كریم خان و خاندان زند در شیراز بوده است و بخش های جنبی و بیرونی آن به مرور زمان از بین رفته و در حال حاضر فقط ارگ باقی مانده است، چنانچه در دوره زندیه دور تا دور ارگ را خندقی احاطه كرده بود كه امروز از آن خندق اثری بجای نمانده است.

امیری مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس با اشاره به اینکه معماری ارگ كریم‌خانی نظامی - مسكونی است افزود: ارگ بنایی چهار گوش به مساحت 4 هزار متر مربع است كه در زمینی به وسعت 12 هزار و 800 متر مربع بنا شده است .

وی ادامه داد: دیوارهای آجری این بنا 12 متر ارتفاع دارد و در هر گوشه آن برجی برای دیده بانی به ارتفاع 14متر ساخته اند . نمای بیرونی بنا ساده بوده و تنها طرح هایی با آجر برروی بدنه دیوارها و برج ها مشاهده می شود.

امیری با بیان اینکه بر سر در اصلی ارگ طرح كاشی هفت رنگ به صورتی زیبا داستان كشته شدن دیو سفید به دست رستم را به تصویر كشیده است افزود: این كاشی كاری در اصل در دوره قاجار به ارگ افزوده شده است.

مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس اظهار کرد: پس از ورود به داخل ارگ یك هشتی، ورودی ارگ را تشكیل می دهد كه از یك طرف در سمت راست به حیاط خلوت و از طرف دیگر روبروی در اصلی به محوطه داخلی ارگ راه می یابد  در هر كدام از این اضلاع ایوان شاه نشین بزرگی با دو ستون مرتفع دیده می شود و ساختمان شمالی برای اقامت در زمستان، ساختمان جنوبی برای استفاده در تابستان و ساختمان غربی برای استفاده چهار فصل بوده است.

 
امیری بیان کرد: اگر چه شیوه معماری زندیه بیشتر از دوره صفویه اقتباس گرفته است با این حال در بنای ارگ كریم خانی و حتی بناهای دیگر زندیه می توان به نوعی با اسلوب ایلانی در معماری این زمان آشنا شد .

وی تصریح کرد: استفاده از پله های بزرگ و مرتفع كه بالا رفتن از آنها به راحتی صورت نمی گیرد از جمله ویژگی های این شیوه معماری است.

مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس اضافه کرد: محوطه بیرون ساختمان به صورت باغی زیبا آراسته شده است و روبروی در ورودی حوض مستطیلی شكل درازی كه تا نزدیك ضلع غربی امتداد می یابد ساخته شده است .

همچنین امیری گفت: حوض بزرگی كه پهن تر است در روبروی ضلع غربی مشاهده می شود در دو طرف این حوض طویل درختان زیبایی وجود داشته كه هم اكنون اثری از آنها مشاهده نمی شود و به جای آن این دو قسمت به نارنجستان كوچك و زیبا تبدیل شده است در نزدیكی دو سمت شمالی و جنوبی نیز حوض های كوچكی وجود دارد از نكات جالب این حوض ها وجود فواره هایی است كه آب را بدون استفاده از هیچ  وسیله مكانیكی به بیرون هدایت می كرده است .

وی تصریح کرد: در گوشه جنوبی ضلع شرقی ارگ كریم خانی، حمام خصوصی كریم خان و ساكنان ارگ وجود دارد این حمام در نهایت كوچكی  با معماری پیشرفته و بسیار زیبا ساخته شده است .

امیری ادامه داد: برخلاف نمای ساده بیرونی كه ویژگی های بناهای دوره كریم خان است، ساختمان های داخل ارگ، اتاق ها و تالارها از نمای زیبایی برخوردار است و دیوار و سقف اتاق ها همه با نقوش اسلیمی، گل، بوته، ترنج، مرغ و رنگ های متنوع و زنده و آب طلا تزئین شده است .

مدیر کل اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس گفت: ارگ كریم خانی از انقراض سلسله زندیه تا قبل از انقلاب اسلامی دچار صدمه و آسیب زیادی شد .

وی با بیان اینکه آقا محمد خان قاجار با داشتن كینه زیاد از سلسله زندیه دستور داد تزئینات داخلی ساختمان ها با كلنگ و تیشه تراشیده شود كه آثار این رفتار وقیحانه هنوز وجود دارد افزود: در دوره قاجاریه بسیاری از آثار با ارزش این كاخ برای ساختن كاخ های پادشاهان قاجار به تهران برده شد . از جمله ستون های سنگی یكپارچه ایوان ها كه به جای آن ستون های چوبی گذاشته شد و با تزئینات داخل اتاق ها و تالارها، آینه ها، درهای زیبا و بسیاری از وسایل دیگر كه به تهران برده شد .

در دوره پهلوی ارگ كریم خانی به عنوان زندان شهربانی مورد استفاده قرار می گرفت كه در طول چند سال بسیاری از اتاق ها دچار آسیب زیادی شد.

ارگ کریم خانی و دیگر بناهای دوره زندیه شناسه شاخصی برای معرفی شیراز به عنوان دیار هنر و ادب هستند.

انتهای پیام/ن