کودتای نافرجام اخیر در ترکیه هر روز با گمانه‌زنی‌های جدیدی درباره چرایی و چگونگی انجام آن همراه می‌شود.

به گزارش گروه بین‌الملل باشگاه خبرنگاران جوان، با وجود گذشت بیش از دو هفته از کودتای نافرجام ارتش در ترکیه، همچنان پرسش‌های بسیاری درباره این کودتا بدون پاسخ مانده است. هنوز هیچکس به درستی نمی‌داند در شامگاه 15 ژوئیه (25 تیرماه) چه اتفاقاتی در این کشور رخ داد و چه کسی با چه نیتی در پشت این کودتا قرار داشت. 

ابهامات زیاد این کودتا باعث شده است که بحث و گمانه‌زنی درباره جنبه‌های مختلف آن کماکان در محافل خبری و سیاسی جهان ادامه داشته باشد. در تازه‌ترین این گمانه‌زنی‌ها، برخی رسانه‌های غربی مانند «واشینگتن فری بیکن» و حتی خبرگزاری‌های روسی «اسپوتنیک» و «تاس» با استناد به گزارشهای تأییدنشده رسانه‌های عربی و ترکیه‌ای عنوان کرده‌اند که روسیه از قبل نسبت به وقوع کودتا در ترکیه آگاهی داشته و ساعاتی پیش از اجرای آن به رجب طیب اردوغان – رئیس جمهور ترکیه – هشدار داده است. 

طبق این گزارش‌ها، اداره اطلاعات نظامی ارتش روسیه از طریق دستگاه‌های شنودی که برای آگاهی از تحرکات نظامی تروریست‌ها در مرزهای شمالی سوریه مستقر کرده است، پیغام‌‌های رادیویی رد و بدل شده میان نظامیان ترکیه‌ای را رمزگشایی کرده و در جریان کودتا قرار گرفته است و سپس پیش از اجرای کودتا، این اطلاعات را در اختیار اردوغان قرار داده است.

حتی گفته می‌شود روسیه جزئیات عملیات کودتاچیان برای اعزام چند بالگرد نظامی به جزیره مرمره برای کشتن یا دستگیری اردوغان را نیز شنود کرده و رئیس جمهور ترکیه را که در هتلی در این جزیره مشغول گذراندن تعطیلات بود، در جریان نقشه آنها قرار داده است.

با وجود آنکه این گزارشها هنوز از سوی منابع رسمی تایید یا تکذیب نشده‌اند، سه دلیل عمده وجود دارد که نشان می‌دهد این گمانه‌زنی می‌تواند به واقعیت نزدیک باشد.

نخستین دلیل، شکست کودتای اخیر در ترکیه است. ترکیه از دهه 60 میلادی، 4 بار شاهد کودتای نظامیان سکولار علیه دولت‌های منتخب بوده که هر 4 مورد نیز با موفقیت همراه شده است. به همین دلیل، در کشوری که ارتش هیچگاه به دولت وفادار نبوده و 4 کودتای موفق را برنامه‌ریزی کرده است، شکست کودتای آخر تردیدهای زیادی را درباره احتمال ساختگی بودن آن مطرح کرده است.

اما اگر به نوشته وبسایت تاس، بپذیریم که اردوغان بواسطه کمک اطلاعاتی روسیه قبل از کودتا از وجود آن باخبر شده و خود را برای مدیریت آن آماده کرده است، آنگاه می‌توان دلیل شکست کودتا را طرح‌ریزی یک نقشه ضدکودتا از سوی اردوغان برشمرد. بر اساس این فرضیه، اردوغان با آگاهی از ماهیت کودتا و هویت کودتاچیان، به صورت کاملاً کنترل‌شده اجازه اجرای آن را به آنها داده و سپس با تکیه بر سناریویی که از قبل برای مهار کودتا طراحی کرده باعث شکست آن شده است.

دلیل دوم، اهمیت ژئوپلیتیک ترکیه برای کرملین است. روسیه به دلیل تعارض منافع خود با آمریکا در نقاط مختلف جهان، همواره به دنبال شرکای جدیدی برای تقویت ائتلاف ضدآمریکایی خود بوده است. بر همین اساس، در منطقه خاورمیانه نیز ترکیه از اهمیت ویژه‌ای در اجرای موفق سیاست‌های منطقه‌ای مسکو بویژه در رابطه با سوریه برخوردار است.

درست به همین دلیل بود که ماه گذشته عذرخواهی رسمی اردوغان بابت ساقط کردن یک جنگنده روسی در نوامبر گذشته در مرز ترکیه و سوریه با استقبال گرم مسکو مواجه شد و ولادیمیر پوتین – رئیس جمهور روسیه – برخلاف مواضع تند اولیه خود پس از دریافت نامه عذرخواهی اردوغان به سرعت دستور عادی‌سازی روابط با ترکیه را صادر کرد.

با توجه به اینکه کودتای نافرجام اخیر در ترکیه به فاصله یک هفته پس از عذرخواهی رسمی اردوغان از پوتین صورت گرفت، می‌توان چنین استدلال کرد که روسیه با تکیه بر فعالیت‌های اطلاعاتی خود در مرز مشترک سوریه و ترکیه، از این کودتا مطلع شده و به نوشته بلومبرگ، برای حفظ اردوغان و جلوگیری از به قدرت رسیدن ارتشی که همواره در طول این سالها در کنار آمریکا قرار داشته است، اقدام به افشای آن کرده است تا با جدا کردن ترکیه از غرب، یک اتحاد منطقه‌‌ای جدید را در برابر آمریکا تشکیل دهد. 

البته دلیل علاقمندی مسکو به ترکیه تنها به دفاع از دولت سوریه در برابر گروه‌های تروریستی محدود نمی‌شود. روسیه به ترکیه به عنوان یک مسیر جدید انتقال گاز به اروپا نگاه می‌کند و از زمانیکه پس از الحاق کریمه به خاک این کشور، اوکراین با حمایت غرب به تهدیدی جدی برای انتقال گاز آن به اروپا تبدیل شده، اهمیت آنکارا برای اجرای پروژه احداث خط لوله انتقال گاز به اروپا از طریق دریای سیاه بیش از پیش افزایش یافته است.

خبرگزاری اسپوتنیک نیز هفته گذشته در مطلبی با اشاره به همین مسئله نوشت: برای آمریکا از دست دادن ترکیه یک شکست ژئوپولیتیک بزرگ به شمار می‌‎رود؛ چراکه باعث برداشته شدن مانعی می‌شود که غرب در اوکراین بر سر راه صادرات گاز روسیه به اروپا قرار داد.

و اما دلیل آخری که احتمال کشف و افشای این کودتا از سوی روسیه را تقویت ‌می‌کند، گمانه‌زنی‌هایی است که به تازگی درباره نقش احتمالی آمریکا در این کودتا مطرح شده است. براساس این گمانه‌زنی‌ها، این کودتا تلاشی از جانب آمریکا برای جلوگیری از نزدیکی مجدد ترکیه به روسیه بوده است. 

ترکیه حدود 8 ماه پس از ساقط کردن یک جنگنده روسی در مرز سوریه در نهایت به دلیل تحریم‌های اقتصادی شدید مسکو (بویژه در بخش گردشگری و واردات محصولات کشاورزی) و همچنین افزایش حملات تروریستی داعش در این کشور که حاکی از شکست سیاست خارجی آن در قبال سوریه بود، بر خلاف موضع اولیه خود با عذرخواهی رسمی از روسیه دوباره به سمت برقراری روابط با این کشور بازگشت و با توجه به اینکه نیاز آمریکا به ترکیه برای اجرای سیاست‌های منطقه‌ای خود بیش از نیاز اردوغان به آمریکاست، این مسئله گمانه‌زنی‌هایی را درباره احتمال عاملیت این کشور در کودتای نافرجام اخیر مطرح کرده است. 

اردوغان نیز با توجه به اینکه واشینگتن تا این لحظه از استرداد فتح‌الله گولن - متهم ردیف اول کودتا - به ترکیه خودداری کرده، علناً آمریکا و سیا را به برنامه‌ریزی یا دستکم حمایت از این کودتا متهم کرده است. بویژه آنکه گفته می‌شود جنگنده‌های کودتاچیان نیز در شب کودتا از پایگاه هوایی اینجرلیک ترکیه که برای اجرای عملیات در سوریه در اختیار نیروهای آمریکایی قرار گرفته است، به پرواز در آمده‌اند.

بر اساس این گمانه‌زنی‌ها، نگرانی آمریکا از تضعیف اتحاد منطقه‌ای خود در برابر روسیه این کشور را بر آن داشته است تا به فاصله یک هفته پس از عذرخواهی رسمی اردوغان از پوتین، در تلاشی عجولانه برای کودتا یا با حمایت ضمنی از کودتاچیان مانع از عادی‌سازی روابط مسکو- آنکارا شود و مسکو نیز برای مقابله به مثل، اطلاعات کودتا را در اختیار اردوغان قرار داده است. 

مسکو تایمز در مطلبی در این باره نوشت: اگر این گمانه‌زنی صحیح باشد، در واقع می‌توان نتیجه گرفت نزدیکی مجدد اردوغان به پوتین اگرچه باعث وقوع کودتا در ترکیه شد، در عوض، جان او را نیز در این کودتا نجات داد.

نویسنده: مهدی حاجت‌پور


انتهای پیام /
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۳۳
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۹:۴۷ ۱۱ مرداد ۱۳۹۵
حزب فقط حزب علی رهبر فقط سید علی جانم فدای رهبر
مرگ بر آمریکا مرگ بر اسرائیل مرگ بر منافقین ضد اسلام
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۲۵ ۱۱ مرداد ۱۳۹۵
ماجرا این است که بعد حملات داعش آمریکایی به ترکیه اردوغان میگه : اوباما حالا که اینکارو کردی منم با روسیه رابطه میگیرم و رابطمو با سوریه از سر میگیرم ، که عربستان چند روز قبل از کودتای نافرجام به اردوغان میگه : این تغییر موضع تو باعث فروپاشی ترکیه میشه که هفته بعدش کودتا میشه و قبل از کودتا آقای پوتین حسن نیت خودشو از عذر خواهی اردوغان نشون میده و کمک اطلاعاتی میکنه که باعث نافرجام شدن کودتا میشه ، حالا بلند بگین مرگ بر آمریکا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۱:۱۵ ۱۱ مرداد ۱۳۹۵
تقصیر اسراییله
Netherlands
ناشناس
۰۱:۰۷ ۱۱ مرداد ۱۳۹۵
این کودتا ساختگی بود.ترکیه دو ساله نتونسته پ ک ک رو از بین ببره اونوقت چطور میتونه یک شبه کودتا رو جمع کنه.این کودتا ساختگیه
Netherlands
ناشناس
۰۰:۵۵ ۱۱ مرداد ۱۳۹۵
این کودتا ساختگی بود.ترکیه دو ساله نتونسته پ ک ک رو از بین ببره اونوقت چطور میتونه یک شبه کودتا رو جمع کنه.این کودتا ساختگیه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۴۰ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
روسیه اگه مرد بود،اقتصاد خودش رو نجات میداد!!!!!!
Russian Federation
ناشناس
۰۰:۵۵ ۱۱ مرداد ۱۳۹۵
مگر نیازی به نجات دارد؟!!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۴۲ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
هیچ گربه ای برای رضای خدا موش نمیگیره انقدر ساده لوح نباشید روسیه در ۲۰۰ سال گذشته در هیچکدام از پیمانهاش با ایران پایبند نبوده
Kazakhstan
ناشناس
۲۲:۱۹ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
بابا توهم؟!!!! مثل کدام قرار داد؟!!!! ترکمنچای؟!!!!
از این جهل و فریب بزرگ دست بردارید....
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۲۳ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
تا چند وقت پیش نزدیک بود بین این دو کشور سر سوخو 24 جنگ یشه خیلی ساده لوحانه است که این مقاله را باور کنیم
Iran (Islamic Republic of)
مسعود
۱۹:۲۳ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
دلیلش توضیح داده شده اگه بخونی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۸:۰۳ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
باشگاه چند وقتیه تحلیلهای جالب میزنی. باریک الله
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۷:۵۵ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
تحلیلش درست به نظر میرسه. میتونه اینطور بوده باشه
Germany
ناشناس
۱۷:۱۶ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
هیچی دیگه امریکا هم اجازه میده ترکیه به همین راحتی به سمت روسیه بره !!!
خدا میدونه پشتش چیه ؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۶:۵۵ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
اینها همش حرفه ترکیه نیازی به روسیه نداره خودش از پس چندتا خائن بر میاد این خائنا بخش کوچکی از ارتش بودند که کودتا کردند بخاطر همین هم شکست خوردند چون بیشتر ارتش به کشورشون وفادار بودند
Austria
ناشناس
۱۹:۰۰ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
یک بار دیگر رخدادهای کودتا را از اول تا آخر مرور کنید تا ببنید اشتباه می کنید.....
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۳ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
من ک از سیاست چیزی نمیدونم فقط شک ندارم آمریکا و انگلیسی یه نقشی تو کودتای ارتش ترکیه داشتن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۳ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
من ک از سیاست چیزی نمیدونم فقط شک ندارم آمریکا و انگلیسی یه نقشی تو کودتای ارتش ترکیه داشتن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۳۲ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
آقای اردوغان از آقای پوتین تشکر کونید که باعث نجاد شما شدن
United States of America
ناشناس
۱۳:۵۰ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
یاشاسین اردوغان رهبر کشورهایه اسلامی
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۲۰ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
زاغارتین اردوغ چوپان دروغگو
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۵ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
اردوغان یک مدت هست فیلم سینمایی شد تو جهان همیشه خبرش هست مثل احمدی نژاد شد
Germany
ناشناس
۱۳:۰۳ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
تحلیل جالبی بود
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۹ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
اردغان تو که خر هتی اینبار نوبت روسیه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۵۵ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
بنظر بنده میشود پزیرفت اینطرح ولی طراحی ان مهها قبل بوده ونه یکهفته بعداز عذر خواهی ترکیه
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۷ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
پوتین همچین مرامی داره وخودشوثابت کرده در صلح دوستی
باشد که اردوغان با شناسه اسلامی درک کنه این شعور و معرفتو
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۹ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
زنده باد پوتین
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۱ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
خب برام یه سوال پیش اومد ، روسیه برای ایران چه خوابی دیده است؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۹ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
مرگ بر امریکا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۱:۵۱ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
خب برام یه سوال پیش اومد ، روسیه برای ایران چه خوابی دیده است؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۸ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
متن رو درست بخون و بعد نظر بده/ روسیه کاملا از اردوغان حمایت کرده و نشون داده که دست دوستشو رها نمیکنه این امریکا بود که برای ترکیه خواب دیده بود.یا متن رو درست نخوندی یا از جای دیگه ای میسسوزی پاچه خوار امریکای دشمن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۱۸ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
مرگ بر امریکا
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۰۶ ۱۰ مرداد ۱۳۹۵
کی میخواهیم این ادبیات زشتمون رو کنار بذاریم؟
بنده خدا یه نظری داد اما شما....
خیلی پاسخ شما به نظر ایشون زشت بود
آخرین اخبار