مومیایی های نمک آلود

همزمان با بهره برداری مکانیزه از معدن و زمستان 1372 حین باطله ‌برداری و استخراج نمک با بولدوزر، نیم ‌تنه انسانی پدیدار شدکه ریش و موی بلند داشته و حلقه گوشواره‌ای از جنس طلا در گوش چپ وی بوده است.

11 سال بعد معدنکاران در حین کار با بولدوزر دوباره با بقایای اسکلت انسانی مواجه شدند و از این پس بود که کاوشها آغاز شد. با کند و کاو معدنکاران در میان خاک‌های نمکی، علاوه بر جمع‌آوری قسمت‌هایی از بقایای انسانی تکه ‌تکه شده، شماری اشیا به دست آمد که به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری استان منتقل شد.

تحقیقات بر روی بقایای انسانی مومیایی کشف شده که پس از انتقال به میراث فرهنگی، مرد نمکی 2 نامگذاری شد، حاوی رمز گشایی از راز مرد نمکی بود و در واقع بقایا متعلق به مردی میانسال با میانگین قد حدود 180 سانتی‌متر بوده که در جریان ریزش دیواره‌ها و سقف تونل کشته شده بود.

با گذر زمان مردان نمکی دیگری نیز از تل نمک سر بر آوردند ،بقایای مرد نمکی 3 همچون مرد نمکی 2 به صورت اتفاقی و طی کار باطله‌برداری بولدوزر توسط معدن‌کاران در سال 1383 کشف شد.

نوبت به مرد نمکی شماره 4 رسید که به گفته کارشناس میراث فرهنگی سالم‌ترین و کامل‌ترین مومیایی مکشوفه از معدن چهرآباد است. با وجود آسیب‌دیدگی به هنگام مرگ، تقریباً بیشتر قسمت‌های بدن سالم باقی مانده است که شامل مجموعه استخوان‌ها و بافت نرم وی است که بر اثر از دست دادن آب بدن کاملاً خشک شده است.

ابو الفضل عالی میگوید:بر اساس تحقیقات مشخص شد که این مومیایی طبیعی، پسر جوانی بوده که به هنگام مرگ حدود 16 سال داشته است. در گوش‌هایش حلقه‌هایی از جنس نقره دیده می‌شود. موهای سر وی کوتاه و به رنگ خرمایی است. به همراه این جوان مومیایی شده اشیای جالب توجهی نیز کشف شد. یکی از این اشیا چاقوی فلزی با دسته استخوانی است که در غلافی چرمی به کمربند پارچه‌ای او بسته شده است. از اشیای دیگر می‌توان به دو کوزه کوچک سفالی سالم اشاره کرد. همچنین طناب‌های گیاهی، یک مهره کوچک با لعاب آبی، یک پی‌سوز سالم دود زده و 11 تکه سفال نیز همراه این جسد یافت شده است.

وی ادامه داد از ویژگی‌های بسیار مهم این مومیایی طبیعی، لباس کامل است که بر تن او دیده می‌شود. این لباس شامل بالاپوشی بلند، یک شلوار و کفش چرمی می باشد. با انجام آزمایش‌های سال‌یابی به روش کربن 14 که بر روی نمونه استخوان‌ها و پارچه‌های مجموعه صورت گرفت، قدمتی حدود 1700 سال (اواخر اشکانی- اوایل ساسانی) برای مرد نمکی تعیین شد.

مرد نمکی شماره 5 در کاوش فصل دوم در حالی یافت شد که به جز سر، بقیه قسمت‌های بدن زیر صخره و سنگ‌های آواری بزرگ قرار گرفته بود. وششمین مرد نمکی هم در خرداد ماه سال 1386 بر اثر بارندگی‌ها و شستشوی نمک، در نزدیکی محل کشف مرد نمکی شماره 2 پیدا شد. این مومیایی در سومین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی معدن نمک چهرآباد که از 20 خرداد سال 1386 آغاز شده بود، کشف شد.

هم اکنون سر و پای چپ مرد نمکی شماره 1 به موزه ایران باستان تهران منقل شده است و در آن مکان نگهداری می‌شود اما مابقی اجساد و اشیای بدست آمده از این معدن در موزه باستان‌شناسی زنجان معروف به عمارت ذوالفقاری حفظ و در معرض دید مردم قرار دارد.

هرسا له گروه های تحقیقاتی زیادی برای برسیهای علمی به زنجان می آیند تا شاید بتوانند راز جدیدی را از این مردان شوریده کشف و به دنیای علم و باستان شناسی بیا فزایند.

انتهای پیام / ب